Bisedë me Arbër Zaimin


Një bisedë interesante me Arbër Zaimin mbi të majtën dhe poezinë.

Ai flet me modesti për poezinë e tij, ndërsa bën ironi me veten kur thotë se ka nja dy vjet që po përpiqet ta lërë veten në mes të rrugës…

Jeton prej disa vitesh në Kosove dhe është i angazhuar me Lëvizjen Vetëvendosja.

Bisedoi

Arlinda Guma

A.G. – A e dinin autoritetet kosovare se ju, përveç të tjerash shkruani edhe poezi, kur jua mohuan qëndrimin në shtetin e Kosovës dhe ju detyruan të ktheheshit në Shqipëri? Vërtet paraqitnin rrezikshmëri të lartë njëmbëdhjetërrokëshat tuaj?(njëmbëdhjetërrokëshat-e thënë simbolikisht,pasi unë nuk i kam numëruar rrokjet në vargjet e poezive tuaja…)

A.Z. Nuk besoj. Kjo pyetje madje më vjen e papritur krejt. Nuk kanë pasur pse të dinin ndonjë gjë për mua përveç ndonjë daljes sime në TV si aktivist i Lëvizjes. Nga ana tjetër as unë nuk di ndonjë gjë jo të përgjithshme për ata.

Unë nuk jam poet, pra as poet i famshëm. Çfarë shkruaj në atë drejtim e shkruaj kryesisht për vete dhe hezitoj ta botoj. Në fakt as nuk e bind dot veten të mendoj një gjest aq vetëvlerësues sa ç’është botimi i një libri. Poezitë e mia një pjesë i kam në një blog personal, ku i lexojnë besoj kryesisht njerëz që më njohin ose kureshtarë. Nuk më ka zbuluar njeri si poet, dhe unë s’jam nga ata që zbulojnë vetveten. Edhe pse m’i kanë nxjerrë disa poezi hera-herës në ndonjë revistë letrare.

A.G. – Kryeministri Shqiptar është shprehur se Lëvizja Vetëvendosja ku ju jeni koordinator, është një pasuri kombëtare. Madje ai nuk mungon të shfaqet përpara kamerave përkrah Albin Kurtit. Kjo më duket si ajo çështja e atleteve të tij Adidas; “një çun tirone” që sheh në pasqyrë se i shkojnë, dhe kërkon të duket pak trendy, pa i hyrë në thellësi gjërave dhe pa u përpjekur të kuptojë me të vërtetë kauzën tuaj. Anëtarët e lëvizjes suaj janë burgosur, madje kanë vdekur në burg “nga asfiksia” (dhe jo në burgje serbe, por në burgje shqiptare), por Kryeministrin Shqiptar nuk e kemi dëgjuar të prononcohet. Edhe media e Shqipërisë e ka mbuluar me dy radhë të thata vdekjen e Astrit Deharit, pa ndonjë ndjeshmëri të veçantë. Dukeshit shumë të vetmuar në kauzën tuaj ndërsa protestonit për Astritin. Ndiheshit vërtet ashtu apo është thjesht një përshtypje imja e gabuar?

A.Z. – Këtë gjë në fakt e ka thënë edhe lideri i së djathtës e jo vetëm Edi Rama. Nuk e di a e kanë thënë sinqerisht. Por më tremb pak kur di se çfarë kanë bërë Rama e Basha me pasuritë kombëtare. Për atletet e Ramës nuk di ç’të them, mund të ketë pasur kallo apo fungus në këmbë. Por mund të jetë dhe mënyrë për të tërhequr vëmendjen me shfaqje, kur e di se nuk e tërheq dot me brendi.

Përshtypja e tyre për Vetëvendosjen mund të jetë e cekët. Edhe sakrifica nëpër burgje e dhënia e jetës mund të shihet si fenomen i estetizuar, si një qëndresë heronjsh epikë, ku i bukur e i vlerësueshëm është vetë heroizmi e epizmi në vetvete.

Në fakt, epizmi e heroizmi i qëndresës dhe i sakrificës janë të bukura e frymëzuese, por nuk janë thelbi. Thelbi është ideja që e prodhon idealizmin. Jo çdo ide është e barabartë apo e vlefshme, sado mobilizuese të jenë. Ndaj mendoj se nuk mjafton të vlerësohet mobilizimi dhe estetizimi i sakrificës. Unë vlerësoj thellësisht idenë dhe parimet mbi të cilat është ngritur Lëvizja VETËVENDOSJE!, pastaj vlerësoj ata njerëz që në jetën publike e private i mishërojnë sa më intensivisht ato parime. Mendoj se njeriu që aktualisht i mishëron më intensivisht idenë e parimet e Lëvizjes është Albin Kurti, e pastaj shumë të tjerë, në densitete, potenca e nuanca të tjera.

Ç’duhet të marrë shembull politikani i Shqipërisë nga Lëvizja është qëndrimi për parimet dhe kundërshtimi ndaj trajtimit të politikës si aktivitet fitimprurës.

A.G. – Ju shkruani poezi mjaft të mira, disa janë edhe të angazhuara. Por kritikët thonë se arti i angazhuar dëmton cilësinë. Cili është mendimi juaj në lidhje me këtë? A duhet të mbyllet artisti në kullën e fildishtë për të prodhuar art cilësor?

A.Z. – Falemnderit për vlerësimin, nuk jam i sigurt që e meritoj. I angazhuar jam vetvetiu, dhe kjo del pa dashje, ndoshta në forma ku s’pritet. Mendoj se arti është i pavarur nga politika, siç është e pavarur e bukura nga publiku. Arti mund të jetë politik, mund të qëllojë që i flet publikut, por kjo nuk është ajo çka e bën artin art. Nga ana tjetër mendoj se artisti – dhe sigurisht që s’e përdor për vete këtë etiketë – duhet të jetë i angazhuar, pavarësisht asaj se si është arti i vet. Artisti dhe arti i vet nuk janë e njëjta gjë, ndaj artisti mund të jetë i angazhuar edhe pa e patur artin “politik”. E në kohët kur shoqërorja shndërrohet në fushëbetejë, askush, as artisti, nuk rri dot neutral. Sot nuk ka “kulla fildishi”, nuk i lejon tregu, spektakli, rrjeti, edhe pse unë nuk do të isha kundër tyre po të kishte. Sot maksimumi ka “shpella”, për t’u izoluar si eremit, por artisti i sotëm rrallë është i tillë.

A.G. – A keni pasur shokë që ju kanë lënë në mes të rrugës, ndërsa luftonit për kauzat tuaja?

A.Z. – Ka nja dy vjet që po përpiqem ta lë veten në mes të rrugës, nëse rruga është angazhimi për të majtën, demokracinë dhe barazinë. Por nuk po bëhem dot “i djathtë”, as nuk korruptoj dot veten, edhe pse kam bërë përpjekje serioze. Nuk arrij ta kuptoj pse nuk po mbërrij të konformohem me “pragmatizmin” e përgjithshëm dhe me synimin për komoditet, para e pushtet. Plot shokë e shoqe ia kanë dalë me sukses, dhe s’është që më kanë zili.

(Kuptohet se kjo përgjigje është ironike. Vetja është gjithnjë rezultante e një përplasjeje dialektike mes idit dhe superegos. Aty ku fiton idi, nevoja për qejf e rehati, aty ndodh kompromisi apo dorëzimi. Për ta vazhduar ironinë si autoironi, mund të mburrem që unë kam superego të fortë siç duket, dhe idi im nuk ka shans ta fitojë betejën brenda meje.)

A.G. – Në Kinematografinë Europiane, profili i personazhit me bindje komuniste, zakonisht është ndërtuar me një aureolë romantike. Në të shumtën e rasteve ai është skalitur në mënyrë mjaft dinjitoze. Madje kësaj skalitjeje të përkorë, çuditërisht nuk i kanë shpëtuar edhe disa regjisorë amerikanë. Ndonjëherë më duket sikur mendjet më të ndritura të njerëzimit kanë qenë të gjitha me bindje të majta, dhe ndërkohë kemi një shoqëri globale fare të paskrupullt. Çfarë u mungon të majtëve për t’i zbatuar në praktikë idetë dhe pikëpamjet e tyre?

A.Z. – Dinjitioze sigurisht, pasi pjesa më e madhe e integritetit njerëzor është e depozituar majtas (por edhe djathtas tek disa tradicionalistë dhe konservatorë të vjetër – në kuptimin europian të kësaj fjale). Romantizimi që ju përmendni është kryesisht melankoli e kineastit apo i publikut që e romantizon personazhin. Ndoshta ky romantizim vjen nga fakti se në sundimin ideologjik të neoliberalizmit, apo të kapitalizmit të egër, personat me integritet vetjak, që fitojnë përballjen me egoizmin e tyre, duken si qenie të pazakonta. Çfarë iu mungon të majtëve? Deromantizimi i vetes, që do ta bënte të lehtë për shumëkënd të ishte si ata. Po ashtu shpeshherë u mungon sensi organizativ. Kur e kanë sensin organizativ nuk kanë parimet e duhura politike dhe i mbyt oportunizmi. Shumë pak të majtë që njoh janë të kthjellët organizativisht pa çeduar principialisht. Nuk do të ketë avancim të së majtës thjesht me protesta e demonstrata, as thjesht me organizime ad-hoc. Duhen ruajtur parimet pa dogmatizëm, duhet dashur ideja dhe personat që i përkasin (jo ideja pa persona) dhe duhet krijuar një organizatë që synon të transformojë shoqërinë përmes pushtetit, kjo është e vetmja rrugë që të mund të ketë sukses e majta.

A.G. – Mendoni se figura e Che Guevara-s në ditët e sotme ka arritur një pikë ku nuk arrijmë ta ndajmë dot mitin prej personit real? Ç’mendim keni për atë anën tjetër të Che-së, kur pushkatoi shumë njerëz pa u bërë gjyqin fare?

A.Z. – Nuk jam as historian as rrënues mitesh, madje as mitoman. Për figurat që flitet shumë, shpesh e nga kushdo, s’kam ç’them, do t’i shtoja më shumë zhurmë zallamahisë.

A.G. – Albin Kurti është një figurë dinjitoze dhe mjaft frymëzuese, koherenca me të cilën ai u ka qëndruar kauzave të tij është pёr t’u admiruar. Ç’përgjigje u ka dhënë Vetëvendosja akuzave se në këtë lëvizje nuk ka demokraci të brendshme dhe se ajo është shndërruar gati në një sekt?

A.Z. – Nuk kam dëgjuar apo lexuar ndonjëherë akuza të tilla, dhe do të më dukeshin të çuditshme. Lëvizja është tashmë një subjekt me 200.000 votues, e aty brenda lulëzojnë dhjetëra qëndrime e mendime tërësisht të ndryshme. Vendimet merren kryesisht kolegjialisht dhe unë di plot raste që vendimet janë marrë edhe kur Albin Kurti ka qenë kundër, për shkak se është mbivotuar një opsion tjetër.

A.G. – Cili është qëndrimi i Vetëvendosjes ndaj besimtarëve myslimanë, të cilët nuk e njohin si hero të tyre Gjergj Kastriotin? Nëse ajo nuk e ka një të tillë, cili është mendimi juaj?

A.Z. – Besimtarët myslimanë me sa kam dëgjuar të shprehen përfaqësues të rëndësishëm të tyre, e respektojnë Skënderbeun si hero të shqiptarëve. Sigurisht ka të tillë që nuk e respektojnë heroin zyrtar por këta janë pakicë e pazakontë, se po të ishte e zakonshme nuk do të na bënte kaq përshtypje.

A.G. – Jetojmë në një kohë kur sajë dështimit të programuar të shkollave në Shqipëri e Kosovë; sajë decentralizimit dhe kaosit informativo-mediatik (që nuk është i paanshëm sepse dirigjohet nga aktorë privatë me agjenda jotransparente); por edhe sajë nevojës kanibale të industrisë së spektaklit – shpesh paraqiten para publikut njerëz gjithnjë e më “kontroversë” të cilët nxisin konflikte e keqkuptime pa pikë përgjegjësie, duke “marrë më qafë” komunitete të tëra. Këtu nuk e kam fjalën për traditën “kontrariane” të letërsisë e publicistikës europiane, sepse ajo kërkon gjithsesi thellim kulturor e sinqeritet intelektual. E kam fjalën për agjentë provokatorë banalë, që vendosen në pozitën e “përfaqësuesit” të komuniteteve pa u zgjedhur nga vetë ato.

A.Z. -Mendoj se ky fenomen i rëndon edhe myslimanëve, fakti që media zgjedh të nxjerrë si “përfaqësues” të myslimanëve ndonjë injorant, ndonjë pervers, ndonjë mitoman, ndonjë anti-shqiptar. Por të tillë ka brenda secilit komunitet, dhe media nuk bën mirë që peshkon pikërisht ata, sepse për hir të spektaklit ndërton perceptime të gabuara.

Personalisht jam kundër çdo diskriminimi, pra edhe kundër islamofobisë, ashtu siç jam për lirinë e kritikës ndaj çdo njeriu e fenomeni, përfshi edhe kritikën ndaj ndonjë myslimani, të krishteri a ateisti, apo ndaj figurave e koncepteve të fesë islame, të krishterë apo ateizmit.

A.G. – Jetojmë në një epokë konsumiste. Të rinjtë rriten me komoditetin teknologjik. Vaniteti i tyre në rrjetet sociale është në majat më të larta. Integriteti si koncept është zëvendësuar nga followers-at. Televizioni u shpëlan trutë, marijuana që gjendet ngado gjithashtu. A mendoni se ky është një terren me të vërtetë pjellor, i cili mund të rrisë një formë të re të fashizmit? (Unë do ta quaja fashizmi ekcentrik…)

A.Z. – Rrjetet sociale dhe realiteti virtual janë arratisje nga realiteti, ndoshta më joproduktivja prej arratisjeve. Sigurisht që varësia ndaj tyre e ndaj drogërave e bëjnë njeriun më të tulatur e më të topitur. Të sundueshëm lehtë.

Mburrjet dhe cektësia e përfaqësimit të vetes në rrjete sociale janë simptomë e një epidemie të skizofrenisë. Të varfërit paraqiten duke “kaluar mirë” e “duke konsumuar”, injorantët paraqiten si citues e lexues dijetarësh, moralistët duket sikur vdesin nga dëshira që të prostituohen, pushtetarët shfaqen si të ndjeshëm e korrektë. Të vetmit të sinqertë janë prostitutat që postojnë hiret e veta, dhe hajdutët e vegjël që postojnë fotot e plaçkave të vjedhura.

Dekadenca në histori ka gjetur përgjigje të ndryshme. Dekadenca e kishës që shiste indulgjenca e poste ipeshkvnore e kardinalate psh. është mjekuar me “reformën protestante”, gjë që mund të konsiderohet si progres historik për atë kohë. Gjetiu është mjekuar me kundër-reformën, që ishte momenti ndoshta më kulminant konservator në Evropën katolike. Dekadenca e Luigjëve në Francë e mori përgjigjen me një kulm progresiv dhe transformativ, siç ishte Revolucioni Borgjez. Dekadenca e feudalizmit të fundit në Evropë, ajo e carëve, gjeti përgjigje te bolshevizmi. Dekadenca e Republikës së Vajmarit gjeti përgjigje tek SA-të e tek histeriku me mustaqe. Por dekadenca, që gjithnjë është karakterizuar nga laksizmi apo nga nuanca të ndryshme të “laissez-faire”, kurrë nuk ka zgjatur shumë dhe kurrë nuk ka ikur pa kosto të mëdha njerëzore e kulturore.

Çfarë më shqetëson është fakti se sot dekadenca është perëndimore, njësoj si bota, ndaj mund të themi se dekadenca është globale. Çfarë përbindëshi, i cilit lloj, do të lindë për t’i dhënë fund kësaj dekadence? Disa alternativa që paraqiten duken të frikshme, ndërkohë që mungon një vizion progresiv për t’i dhënë fund dekadencës. Kjo është detyrë e së majtës, zhvillimi i një programi të ri utopik.

A.G. – Ç’mendim keni për një pjesë të rinisë së Shqipërisë, e cila në vend që të protestojë për kauza të ndryshme, e sheh mbijetesën tek prostitucioni me forumet politike?

A.Z. – Mendoj se shumica e të rinjve në të vërtetë thjesht punojnë ose synojnë të gjejnë punë a të emigrojnë. Për ata që prostituohen kam veçse ndjenjë solidariteti, edhe pse e di se kjo ndjenjë e imja nuk ngre peshë për ta e nuk i ndihmon. Por assesi nuk i ofendoj.

Ata që angazhohen në strukturat apolitike të korporatave që vetëquhen parti në Shqipëri, janë si muçmollat. Bien nga pema, para se të piqen. Futen në ato kazane pa patur as dijen e as integritetin e formuar brenda vetes dhe shtrydhen si fytyra të reja për avazin e vjetër.

A.G. – Më thoni diçka piktoreske që ka Prishtina, të cilën nuk e gjeni në Shqipëri… dhe e kundërta…

A.Z. – Më pëlqejnë disa qarqe të mbyllura ku diskutohet thellësisht ndonjë lloj shumë specifik arti apo filozofie, këto ende ekzistojnë në Prishtinë, sigurisht “underground” dhe gjithnjë e më pak.

Në Tiranë nuk ka të tilla. Çfarë gjej në Tiranë janë kthesat dhe rrugicat që më kujtojnë fëmijërinë, por edhe këto po zhduken për t’i lënë vend lakmisë së kryebashkiakëve dhe ndërtuesve, që po ndërtojnë një qytet të stërdendur e të pajetueshëm, njëkohësisht duke zbrazur qytetet e fshatrat e tjerë të Shqipërisë që të krijojnë blerës e qiraxhinj për apartamentet e Tiranës.

A.G. – Ju falёnderoj pёr bisedёn.

ajo faqja qenka me virus
klikon dhe thote antivirusi “threat has been detected”.

Jo nuk dmth detyrimisht ashtu.
Kam pas te njejten eksperience fillestare me blogun e 1re te kinoditarit, antivirusi e raportoi faqe jo te sigurt.
Me pas cdo gje ne rregull.

Per bukuri, ma mire prishet!

Por edhe me teper prishet, kjo eshte gjendje e stanjacionit pa nje vizion te ri, qe nuk eshte e thene te jete vetem vizion politik i majte ose i djathte (sipas simpative ose tifos politike perkatese). Nje vizion i ri rinovon gjithçka, perfshire edhe politiken.

Nuk ka me perbindesh si dikur ne histori, sepse kjo qe po ndodh sot ne planet eshte perbindeshi me i tmerrshem qe ka pare historia dhe perfundimtar: terhiqe e mos e keput, duke gelltitur tonelata me coca cola dhe kokoshka si spektator me nofullat si kafshe ripertypese.

mire, origjinal , :smile:

1 Like

Asnje koment, as nga grupi sektar komunist porno muvi i blogut. Vetem Pjeri qe ben hahaha duke zevendesu Katrorin hahaha. U pa puna, po vazhdoj te komentoj vetem duke fol me vete, sikur me qene Peshku nje ditar bordi.

Perbindshi e ka pushtuar planetin ne Revolucionin Seksual te vitit 68-te, i fundit Revolucion i Perendimit dhe perfundimtar, ne kuptimin qe i zgjidhi problemet perfundimisht, ose me mire zgjidh Problemin e Historise qe ka bere perpara duke alternuar dikotomine Eros-Thanatos ne menyre ritmike gjithnje e me te peshpejtuar. Ne citimin me siper Dekadenca ne Histori perfaqsohet nga Eros (noçka), ndersa Tirania ose Diktatura - sipas citimit: Revolucioni, Mjekimi, Pergjigja e dhene Dekadences ose Demokracise, histeriku me mustaqe - perfaqsohet nga Thanatos (krimi).

Pra, mbas Revolucionit te 68-tes njerzimi e ka gjet perfundimisht ilaçin e mjekimit te keqes ne histori me shprehjen revolucionare studenteske: beni seks, mos beni lufte! Te gjitha alternativat e propozuara nuk guxojne ta prekin tabune e lirise seksuale, te gjitha kategorite njerzore: te majte, te djathte, proletare, komuniste, fashiste, fshatare, laike, fetare, intelektuale, injorante, elitare, studente, pensioniste etj etj, tani e kane mendjen top qe seksi i lire nuk preket. Paqja e kerkuar vazhdimisht ne histori, me ne fund eshte arritur ne nivel planetar duke u palluar ne menyre planetare.

Pra “Marloni” sundon mbi te gjithe, ose siper ne poziten xhelate te Marlonit, ose ne poziten poshte te viktimes se Marlonit. Ose duke ndrru pozitat here pas here, per te bo me qef akoma. Qef o qef qe po bo njerzimi, si kurrehere ne histori. Vuu sperma dhe lengu i noçkes! Kurre me nuk do derdhet gjaku vuu! Sex pax!

Mendoja se nuk do me binte me hera te hyja ketu, por te le peshku pa uje rehat!

Sa per sqarim:

Kjo eshte nje bisede e botuar vjet ne Shtator kur une bashkepounoja me nje media, por meqe vendosa ta vazhdoj projektin tim per KULTUREN ne nje faqe qe eshte e gjitha imja, i botova aty gjithe punet e mia te meparshme.

Versioni i sakte i bisedes eshte ky

Ju e keni hedhur gabim.

Dhe ju lutem moderojini komentet vulgare se nuk ua ka njeri per borxh.
Ato mund t’i beni per portalet e tjera qe jane mbytur me pornografi.

Pershendes gjithe lexuesit e mi te hershem meqe hyra.
A.

2 Likes

Pornografia eshte gje tjeter nga perdorimi i fjaleve shqeto lidhur me seksin. Pornografi mund te jete edhe nje tekst i shprehur me edukate; eshte çeshtje thelbi, esence, jo forme.

Komenti im pavarsisht se perdor fjale pornografike (ne fakt parodi te pornografise) njesoj si ne portalet qe jane mbytur ne pornografi, eshte kunder thelbit te pornografise. Por njekohesisht eshte edhe kunder thelbit te faqes tjeter te medaljes pornografe.

Per mu pornografi eshte qe ne nje tekst qe ngre probleme te verteta, ne vend qe te kete komente rreth ketyre problemeve, ka komente me edukate per viruse interneti, ose qeshje me edukate hahaha.

“…ndaj mund te themi se dekadenca eshte globale”.

Jo vetem eshte globale po ajo tashti eshte hapur si vaji ne lakrat proletare. Cfare ishte dikur nje fenomen tipik elitar (oborret mbreterore, sallonet e Vatikanit, dhomat e lordeve etj.), sot ate e gjen ne menyre te frikshme edhe tek shtresat e mesme dhe te uleta te popullsise. Sot dekadenca postmoderne eshte gjitheperfshirese.

Vittorino Andreoli:

Tani kemi periudhën e budallallëkut

http://www.gazetadita.al/sot-vetem-budallenjte-mund-te-jene-te-lumtur/

image