Cilën vetmi? pjesa e parë (vjershë për Verin)

mainimage

E njeh ti vetminë?

Po, atë të poetëve dhe impotentëve.

Vetminë?

Cilën vetmi?

Por a e di se nuk je kurrë vetëm?

Dhe që ngado mbajmë ngarkuar

peshën e të kaluarës sonë edhe së ardhmes tonë?

Të gjithë ata që kemi vrarë janë gjithnjë me ne.

Dhe të ishin vetëm ata, ku ta gjenim.

Se janë edhe ata që kemi dashur,

ata që kemi dashur dhe që na kanë dashur.

Keqardhja,

dëshira,

hidhërimi dhe ëndja,

kurvat dhe klika e perëndive!

Vetmia kumbon nga dhëmbë që kërcëllijnë,

potere, ankime të përhumbura …

Sikur të mundja të shijoja vetminë e vërtetë,

jo këtë vetmi time të molepsur nga fantazmat,

por atë të vërtetën,

të bërë me heshtjen dhe

dridhjen e pemëve.

(Albert Camus, Caligula)


Poezia e mësipërme në origjinal është prozë, por këtu e paraqes në formë vargu poetik me qëllim që të kapet tamam ritmi i brëndëshëm i tekstit, i cili është një diskurs (ose i dor muhabet) i perandorit romak Kaligula në veprën teatrale Kaligula të Kamysë. Kur domethënia e një teksti koinçidon me ritmin e brendëshëm të tij, atëherë u kry bacë.
Teksti në origjinal është ky:

La solitude! Tu la connais, toi, la solitude? Celle des poètes et des impuissants. La solitude? Mais laquelle? Ah! tu ne sais pas que seul, on ne l’est jamais! Et que partout le même poids d’avenir et de passé nous accompagne! Les êtres qu’on a tués sont avec nous. Et pour ceux-là, ce serait encore facile. Mais ceux qu’on a aimés, ceux qu’on n’a pas aimés et qui vous ont aimé, les regrets, le désir, l’amertume et la douceur, les putains et la clique des dieux. (Il le lâche et recule vers sa place.) Seul! Ah, si du moins, au lieu de cette solitude empoisonnée de présences qui est la mienne, je pouvais goûter la vraie, le silence et le tremblement d’un arbre!
Acte II, scène XIV


3 Likes

Anglishtja ka dy fjale per te pershkruar vetmine .solitude dhe loneliness.ne shqip perkthehen me te njejten fjale por ne anglisht kane ngjyrime te ndryshme.

Bolleku gjuhesor anglo-sakson ne kete rast deshmon se ata jane me te vetmuar se shqiptaret. Megjithse shqiptaret kane importuar edhe vetmine letrare te signora Bertinit.

qyqar ne shqip nuk eshte keq. I vetem si qyqe, zogu i vetem pa bashkeshort qe ben ku-ku ne filmat horror. Kete term do ta kishte zili edhe Egdar Poe. Edhe Hiçkoku, ose Kaptin Hiçi.

fjala loneliness e pershkruan vetmine si akt te padeshiruar , si nje dicka per gjynah .solitude pershkruan vetmine si akt zgjedhje si psh filozofet qe iu pelqen te mejtojne me vete ta pashqetesuar nga shoqeria .

amerikont jan kadosha t’mdhenj, edhe hajdute, vjedhin me te dyja duret - si puna ime -, vjedhin edhe vetmine katolike latine te signores Solitud qe e kane burgosur ne sallon mondan, edhe vetmine filozofike gjermane te Lonenit te zgjedhur me deshire ne Pyllin e Zi Shvarcwald te Hajdarages. Per me teper edhe i ngaterrojne funksionet kadoshat, qe te mos kuptohet vjedhja.

Vijme tek perkthimi i "100 vjet vetmi " qe ne origjinal eshte “100 years of solitude”.Karakteret nuk jane njerez te vetmuar qyqare, njeri pa njeri ne kuptimin qe fjala shqipe vetmi sugjeron por njerez qe jane te mbyllur e jetojne ne boten qe ekziston ne mendjen e tyre pavaresisht se jane ne mes te njerezve te tjere e te deshiruar nga ata.

tani me duhet te them se del jasht kopetencave te mia te tregoj etimologjine e fjaleve (nuk jam zanatali linguist), dhe eshte jasht deshires sime te tregoj seriozisht se kush jane me burra te mire, albanezet apo anglosaksonet.
Por di mire pa qene zanatali, duke qene vetem albanez, se nuk eshte e thene qe sasia e mjeteve qe ke ne dore per perdorim (ne rastin tone te pasurise se gjuhes, sasine e termave) eshte garanci per nje veper te arrire; biles ndonjehere mungesa e mjeteve, dmth pengesa, mund te jete providenciale. Varferia e mjeteve te detyron te shprehesh me fuqishem dhe ne menyre novatore. Konkretisht filmi pa ze kishte nje fuqi imazhi te pakrahasueshem me filmin pa ze, pikerisht sepse mungonte zeri te gjithe energjite derdheshin tek imazhi.
Akoma me konkretisht, meqe jemi tek vetmia: perse ka pas njerez fetare ose krijues artistike qe ne jeten e tyre kane zgjedhur vetmine albaneze? (jo vetmine, solituden :stuck_out_tongue: e sinjores :smiley:)

thene me shkurt dhe me lidhur me muhabetin: ka me teper vlere zoterimi i nje gjuhe, qofte kjo me pak terma e fjale te pa latuara.
Zoterimi total i mjeteve te ben te lire te krijosh.

ose akoma me shkurt pyetja:

pse ka njerez qe me deshiren e tyre ka zgjedhur te quhen fuksa dhe hajdute, pa qene te tille? :joy: :rofl:

Ne origjinal thote eksperti/ja, a thu ai e ka shkruar ne anglisht. Eshte 100 años de soledad o ekspert/e e çdo gjeje, eshte perkthyer nga spanjishtja ne shqipe, dhe “soledad” e spanjishtes eshte tamam si “vetmi” e shqipes, anglishtja nuk hyn fare.
Me kujton ate te zotin e Blogut tjeter, qe i “kerkonte llogari” shqipes pse nuk kishte tre fjale per “semundjen” sic kishte edhe anglishtja, dhe merrej me tjerrje leshi, jo illness eshte kjo, jo disease eshte ajo.
Dhe ne fund,eksperti/ja kujton se shqipja eshte aq sa di ai/jo. Ka te pakten nja tre sinonime per vetmine.

gjuha anglosaksone ka kete merite, qe duke qene prodhim i dy gjuheve me struktura formale te forta, gjermanishtes dhe frengjishtes, qe jane perplasur si dy desher ne trung mbi vije te ujit, kane dhene nje produkt fluid te lire, qe i perdor te dyja sipas rastit: shpirtin latin te rafinuar te frengjishtes, qe vlen per intelektualizma te rafinuara horror tip Edgar Poe, dhe shpirtin barbar gjermon qe vlen per idjotsira kriminale tip Bukowski. Pra anglishtja i ka dy bolet e Marlonit mren (me te dyjat kuptimet e termit barbar albanez “mren” :smiley:). Nuk eshte rastesi qe anglishtja duke qene produkt fluid, dmth i lire pa shume struktura gramatikore e te tjera temenara, eshte mjeti shprehes qe ka sherbyer per trasportimin e lirise amerikane ne te gjithe planetin. Nga kjo pikpamje anglishtja ishte nje mjet providencial. Them “ishte”, se ishte ne kohen kur i bente karshillek rusishtes qe kishte nje strukture gramatikore te karrocuar si tanket e Stalinit, sepse ne bashkekohesi, sidomos ne epoken e Koronavirusit, ka dale sheshit qe nuk na beri zengjin edhe anglishtja. Gje qe loqet antikomuniste te Blogut Tjeter, akoma nuk e kane kuptuar, se nuk i leverdis ta kuptojne, ashtu si nuk u leverdiste dikur baballareve te tyre per sovjetishten. Jane duke prit qe kavajsit te revoltohen ne stadjum qe te thone se ne kemi qene qe prej kohesh qe s’mbahet mend kunder shfrytezimit nga kapitali amerikan globalist. :stuck_out_tongue:

1 Like

Na e bere te ditur se je gjalle e analfabet funksional si gjithmone .
Soledad , Spanish for “solitude”, often refers to María de la Soledad (Our Lady of Solitude), a variant name of Mary the mother of Jesus in Roman Catholic tradition
Loneliness is characterized by a subjective negative feeling. We can be surrounded by others but still feel lonely . On the other hand, solitude is a state of being away from society

Solitude Vs. Loneliness

Let’s start with the basics and go to the Merriam-Webster Dictionary definitions of loneliness and solitude:

Loneliness: 1) Being without company, 2) Sad from being alone, 3) Producing a feeling of bleakness or desolation

Solitude: The quality or state of being alone or remote from society. For example:

  1. She wished to work on her novel in solitude.

  2. He enjoyed the peace and solitude of the woods.

Solitude does not have the same negative connotations that are attached to loneliness.

Loneliness is characterized by a subjective negative feeling. We can be surrounded by others but still feel lonely. On the other hand, solitude is a state of being away from society.

Eshte e drejte kjo qe thua, dhe qe e kam thene dikur, domethene anglishtes (gjuhe gjermanike me ndikim te forte nga latinishtja ose frengjishtja sic thua ti, ne fjalor), i kane hyre fjalet sa andej-kendej dhe duhet t’u gjeje vendin, t’i specializoje, qe te mos behet mish-mash (prandaj edhe ka bere specializimin mes fjales “autoktone” loneliness dhe asaj latine solitude) . Problemi eshte kur i shohin gjuhet e tjera me syrin e angishtes dhe qurraviten.

Une doja te te kurseja, megjithese te vjen perkedheli kur te therresin gomar/ice, te thirra ekspert/e, po copa e mishit nuk do. Per nder, gje me te trashe nen kete diell nuk ka. Cfare i them, e cfare thotë idiot/ja planetare. Po lexo e karagdhe edhe nje here se cfare kam shkruar.

Ja o debile/ja me e madhe ne histori

soledad([
soh

leh

dahd
](Soledad | Spanish Pronunciation - SpanishDict))

FEMININE NOUN

  1. (solitary state)

[image]

a. solitude

No me importa la soledad; me ayuda a pensar.I don’t mind solitude; it helps me think.

  1. (feeling)

[image]

a. loneliness

La soledad estaba volviendo loco al peregrino.Loneliness was driving the pilgrim crazy.

b. lonesomeness

(United States)

La soledad afecta a muchas personas mayores.Lonesomeness affects many elderly people.

  1. (uninhabited place)

a. solitude

Al poeta le encantaba vivir en la soledad de la montaña.The poet loved living in the solitude of the mountains.

ne fak rasti po me duket mjaft interesant, eshte nga ata raste qe me vjen keq qe nuk jam me zanat linguist. Ja çfar gjeta he per he, se po kerkoj perseri:

La solitudine è una condizione e un sentimento umano nei quali l’individuo si isola per scelta propria (se di indole solitaria), per vicende personali e accidentali di vita, o perché isolato o ostracizzato dagli altri esseri umani, generando un rapporto (non sempre) privilegiato con se stesso. Animale sociale per definizione, l’uomo anche in condizione di solitudine è coinvolto sempre in un intimo dialogo con gli altri. Quindi, più che alla socialità la solitudine si oppone alla socievolezza. Talvolta è il prodotto della timidezza e/o dell’apatia, talaltra di una scelta consapevole.In lingua inglese il concetto viene espresso con due differenti vocaboli, solitude e loneliness, che si riferiscono rispettivamente al piacere e al dolore provati in condizioni di esclusione.

nuk u nda, qe nuk na u nda Marloni me dy bolet e tij eros-thanatos :smiley:

O idiot prehistoric me kete ti bie ne kundershtim edhe me veten ne komentin tend te meparshem .Eshte perdorur termi soledad apo solitude ndermjet te tjerash si alegory per elitat latino amerikane te shkeputura nga realiteti e ne dashuri vetem me veten e jo ne kuptimin e loneliness si gjyhnafqare te braktisur nga shoqeria.Termi shqip vetmi ka me teper kanotacion nga kuptimi I dyte .

shikoni se situaten e pershktruan wiki ne anglisht per te dy termat per bukuri. Une u ngaterrova kot neper fjalore etimologjike, por tek wiki shpjegohet shum thjeshte kuptimi i dy termave bipolare.

O gomar/e (apo të pëlqen gomaricë), ku e ke kundershtinë o idiot/e kozmik/e, që lexon me të shpejtë ndonjë gjë aty dhe e sjell pa lidhje fare. O gdhëja më e madhe në histori që nga koha e australopitekut, që të ta përsëris edhe një herë, po të thithi ai truri shesh, thua "Vijme tek perkthimi i “100 vjet vetmi " qe ne origjinal eshte “100 years of solitude”” O kryedebil/e, nuk është origjinali në anglishte, është në spanjishte ne rast se nuk e di, o kryecopë mishi (rrezik ti nuk e di as kush e ka shkruar) dhe në shqipe është përkthyer saktë të thashë, sepse “soledad” përkon plotësisht me “vetmi”. Kështu që o gomar/icë (se të pëlqen), ose lëre mënjanë shqipe, dhe mundohu si ekspert/e që je, të diskutosh a është përkthyer saktë në anglishte nga spanjishtja, ose merru me krahasimin e “vetmi” me soledad të spanjishtes, si gomar/ica (me fal, ekspert/ja) me e madhe që ka njohur historia qe je.

Po kudo shpjegohet qarte, po te ngarreroi idiot/ja. Diskutimi eshte ne anglishte “soledad” e spanjishtes duhet perkthyer “solitude” apo “lonileness”, madje edhe ketu nuk ka shume diskutim, sepse sic e vuri ne dukje edhe gomar/ica, eshte ideja per nje fshat te izoluar, te shkeputur nga bota, prandaj solitude eshte fjala e duhur.