Hymni i Fuksit

Dikush ishte komunist

teksti dhe kënga Giorgio Gaber

Ëh? Jo, nuk është e vërtetë, nuk kam asgjë për të qortuar veten. Dua të them se nuk më duket se kam bërë gjëra kushedi se çfarë.
Jeta ime? Një jetë normale. Kurrë nuk kam vjedhur, madje as në shtëpi kur isha i vogël, nuk kam vrarë askënd, ndonjë gjë jo shum të pastërt, por është krejt normale, apo jo?
Punoj, mbaj familjen, paguaj taksat. Nuk më duket se kam ndonjë faj, madje nuk kam bërë as zanatin e këshilltarit të bashkisë.
Ëh? Ah, jo, po thoni çfar kam bërë më parë. Eh, por më parë, më parë sillesha si gjithë të tjerët.
Si vishesha? Vishesha, isha veshur si tani …, eh, jo tamam si tani, pak më tepër … po, xhinse, triko, eskimo. Pse, çfar ka që nuk shkon? Ishte komode.
Çfarë këndoja? E po kjo, ju doni të dini se çfarë këndoja. Po, sigurisht, edhe këngë popullore, po … “Ciao bella ciao”. A duhet ta ngre më tepër zërin? Po, "Ciao bella ciao” e kam kënduar, dakord, gjithashtu dhe Internacionalen, por gjithnjë në kor eh, në kor.
Po, këtë po, e pranoj, po, shkova atje, po, i pashë edhe unë Intilimanët***, por nuk qava.
Si? Nëse kam foto në dhomën time? Çfar muhabeti, natyrisht, fotot e prindërve të mi, gruaja ime, … ime.
Pllakat? Nuk besoj. Ndoshta një, por i vogël ë, i vogël fare: “Che Guevara”. Po çfarë është ky, një proces?
Jo, jo, jo, unë atë jo, grushtin nuk e kam bërë kurrë, grushtin jo, kurrë. Eh, në të vërtetë një herë, por … një grusht të vogëlth dhe me shpejtësi …
Si? Nëse isha komunist? Eh! Më pëlqejnë pyetjet direkte. Doni të dini nëse kam qenë komunist? Jo, jo, më në fund, sepse tani askush nuk flet më, të gjithë bëjnë sikur nuk ka ndodhur gjë, por në fakt është mirë të sqarohen këto gjëra, njëherë e përgjithmonë, ohhh.

Nëse isha komunist? Pëff? Në çfarë kuptimi? Jo dua të them …

dikush ishte komunist sepse kishte lindur në Emilia.
Dikush ishte komunist sepse gjyshi, xhaxhai, babai … jo nëna jo.
Dikush ishte komunist sepse shihte Rusinë si një premtim, Kinën si një poezi, komunizmi si “Parajsën Tokësore.”
Dikush ishte komunist, sepse ndjehej i vetmuar.
Dikush ishte komunist sepse kishte pasur një edukim tepër katolik.
Dikush ishte komunist sepse filmi e kërkonte, teatri e kërkonte, piktura e kërkonte, edhe letërsia … e kërkonin të gjithë.
Dikush ishte komunist sepse: “Historia është me ne!”.
Dikush ishte komunist sepse i kishin thënë.
Dikush ishte komunist sepse nuk i kishin thënë të gjitha.
Dikush ishte komunist sepse më parë ishte fashist.
Dikush ishte komunist sepse e kish kuptuar se Rusia shkonte ngadalë, por larg.
Dikush ishte komunist sepse Berlinguer ishte një njeri i mirë.
Dikush ishte komunist sepse Andreoti nuk ishte një njeri i mirë.
Dikush ishte komunist, sepse ishte i pasur, por donte popullin.
Dikush ishte komunist sepse pinte verë dhe mallëngjehej në festat popullore.
Dikush ishte komunist sepse ishte kaq ateist, saqë kishte nevojë për një Perëndi tjetër.
Dikush ishte komunist, sepse ishte kaq shumë i hipnotizuar nga punëtorët, saqë donte të ishte një prej tyre.
Dikush ishte komunist sepse i kishte ardhur në majë të hundës duke ushtruar zanatin e punëtorit.
Dikush ishte komunist sepse donte shtimin e pagës.
Dikush ishte komunist sepse borgjezia - proletariati - lufta e klasës. E thjeshtë apo jo?
Dikush ishte komunist sepse revolucioni sot jo, nesër ndoshta, por pasnesër, me siguri …
Dikush ishte komunist sepse: “Rroftë Marksi, Rroftë Lenini, Rroftë Mao Ce Duni”.
Dikush ishte një komunist për inat të babës tij.
Dikush ishte komunist sepse shihte gjithnjë RAI TRE.
Dikush ishte komunist për modë, dikush për parim, dikush për frustrim.
Dikush ishte komunist sepse donte të shtetzonte gjithçka.
Dikush ishte komunist sepse nuk i njihte mirë punonjësit shtetërorë, parashtetrorë dhe të ngjashëm.
Dikush ishte komunist sepse kishte shkëmbyer “materializëm dialektik” me “Ungjillin sipas Leninit”.
Dikush ishte komunist sepse besonte se kishte klasën punëtore mbrapa tij.
Dikush ishte komunist, sepse ai ishte më komunist se të tjerët.
Dikush ishte komunist sepse ekzistonte Partia e madhe Komuniste.
Dikush ishte komunist megjithse ekzistonte Partia e madhe Komuniste.
Dikush ishte komunist sepse nuk kishte asgjë tjetër më të mirë.
Dikush ishte komunist sepse kemi Partinë Socialiste më të keqe në Evropë.
Dikush ishte komunist sepse më keq se ne si shtet është vetëm Uganda.
Dikush ishte komunist, sepse i kishin ardhur në majë të hundës më tepër se dyzet vjet qeveri të fëlliqura dhe mashtruese.
Dikush ishte komunist sepse piazza Fontana, Brescia, la stazione di Bologna, l’Italicus, Ustica, etj, etj, etj.
Dikush ishte komunist sepse kush ishte kundër, ishte komunist.
Dikush ishte komunist sepse nuk mund të duronte më këtë gjë të pistë që këmbëngulim ta quajmë demokraci.
Dikush besonte se ishte komunist, dhe ndoshta ishte diçka tjetër.
Dikush ishte komunist sepse ëndërronte një liri ndryshe nga ajo amerikane.
Dikush ishte komunist sepse mendonte se mund të ishte i gjallë dhe i lumtur, vetëm nëse ishin edhe të tjerët.
Dikush ishte komunist sepse kishte nevojë për një shtytje drejt diçkaje të re, sepse ishte i gatshëm të ndryshonte çdo ditë, sepse ndjente nevojën për një moral ndryshe, sepse ndoshta ishte vetëm një forcë, një fluturim, një ëndërr, ishte vetëm një vrull, një dëshirë për të ndryshuar gjërat, për të ndryshuar jetën.

Dikush ishte komunist sepse me këtë vrull pranë çdokushi ishte më tepër se vetvetja, ishte si dy njerëz në një. Nga njëra anë rraskapitja e përditshme personale, dhe nga ana tjetër ndjeshmëria e përkatësisë të një race që donte të merrte fluturim për të ndryshuar me të vërtetë jetën.
Jo, asnjë keqardhje. Ndoshta edhe atëherë shumëkush kish hapur krahët pa qenë në gjendje të fluturonte, si zgalem “hipotetik”.

E tani? Edhe tani ndjehet ndarë në dy, nga njëra anë njeriu i integruar që përshkon i respektuar mizerjen e mbijetesës së tij të përditshme, dhe nga ana tjetër zgalemi, që nuk ka më as ambicjen e fluturimit, sepse tashmë kjo ëndërr i është shuar.

Dy mjerime në një trup.

------------------------------------------------------------------------------------------------

***Intilimanët = kompleks popullor kilian ikur nga atdheu për shkak të grushtit të shtetit të Pinoçetit.

2 Likes

Paralajmeroj lexuesit se nese nuk njohin gjuhen dhe kontestin origjinal italian, nuk kane per te kuptu as gjysmen e theatros te te Modhit Gaber.

Me fjale te tjera lexuesit duhet te jene edhe degjues per ta shijuar tamom.

Nje koment interesant ne jutub per theatron ne fjale:

MO bo
1 anno fa
Ma perche pensate che questa canzoni parli dei comunisti, questa canzone usa la storia dei comunisti italiani e le loro illusioni per raccontare che le persone abbiano bisogno di utopie per esistere per sentirsi qualcuno, si potrebbe prendere il testo e girarlo su i cattolici o quelli di destra o anche per i tifosi ultras che credono ancora nelle bandiere del calcio, eccecc. questo e’ un capolavoro su l’uomo e il suo essere, non fate discussioni destra e sinistra, perche fate un torto a l’autore.

1 Like

I paska rene kokes MO bo ne youtube. E nuk qenka as italian. Duhet t’i ndryshosh titullin shkrimit ne “Hymni i njeriut”. Gaber me teatrin-kenge te tij do jete i paharrueshem.

varet se çfar kuptohet ose perkufizohet me termin fuks (dhe njeri). Fuks dhe njeri (ne kuptimin e mire te fjales) mund te koinçidojne nese njeriu mund te jete psh fuks i Zotit, ai qe spijunon ekzistencen e Utopise ne rastin e temes.

Pastaj jemi ne epoken ngambrapa, ne epoken e parodise (edhe Gaber ben goxha parodi), dhe mund te behet triplo salto mortale parodike. Mos i merr kallup gjerat.

Nuk mendoj se ne kete rast Gaber po ben parodi. Kjo me lart eshte esenca sipas meje. Njeriu ka gjithmone tendecen te ndjehet i pakenaqur kur dicka (gjithcka) behet rutine/monotone (cfaredo qofte, sistem politik apo menyre te jetuari). E kur kjo ndodh, njeriu ka nevoje per ndryshim, dhe duhet dicka e re, nje enderr a nje pasion, nje ideal (aq me mire nese eshte utopik) qe t’i ndeze shkendijen e jetes. Sa me shume ferkim midis dy realiteteve - atij te perditshmit dhe endrres utopike - aq me e madhe shkendija.

ne kete rast jo, por vetem fundi i pjeses eshte si te thuash tragjik, pjesa tjeter rreth 90% eshte parodi, per te mos thene me keq. E ne fakt ky eshte stili i Gaber ne çdo pjese te tij, e fillon me te qeshme, pastaj crescendo creshendo e perfundon me te ngjeshme, me t’qame. Edhe per kete eshte i Modh, çeshtje stili, eshte stilist i Modh.

1 Like

Edhe me te Djathtet kane momente komunizme ne jeten e tyre te perditshme.

Komunistet italiane te bejne te qeshesh

komunistet amerikane te bejne te qihesh (djathtas, ne jeten e tyre te perditeshme)

Tiku, ky Geber ngjan ca ne stil me Adriano Celentano… qofte ne gjestikulacion , qofte edhe per menyren (timing) kur thote batutat.
nejse, ne gjithe kete manifest te gjere e te gjate te te qenit komunist , ka harruar edhe 1 arsye pse ‘‘behesh’’ komunist.

ke te drejte, vertet ngjan, nuk e kisha vene re. Por Gaber eshte shum me i rafinut se Çelentano qe eshte kengetar i masave te gjera popullore. Gaber ekspozohej ne publik sallash teatri, dmth kurre me teper se 100 vete. Dmth ishte aristokratik. Edhe permbajtja e teksteve te tij ishte ku e ku me Çelentanon, e me çdo kantautor tjeter, perfshire De Andre qe e mbajne per me te modhin nga te gjithe. De Andre eshte i modh, por jo sa Gaber, perveç se eshte pervers, e ka menjen tek pallimi. Gaber ka standard.

Mu me pelqen shume gjestikulacioni i Gaber, edhe kur e thekson teper fallco. Edhe shemtia e tij eshte shum ekspresive, dmth shum e bukur.

Pa thuaje 1 arsyen e te qenurit komunist t’qeshim i çike.

-burgu, tiku… burgu te ben kamunist… -si tha i modhi Qazim Mulleti ; ‘‘ene mu te m’fusesh nja 6 muaj ne burg, kamunist kam per te dal prej anej’’…:stuck_out_tongue:

1 Like

@Arban meqe e kemi bere kete muhabet (megjithse jasht teme, me lejohet se tema ime eshte), kape kete qe e gjeta rastesisht:

“Intende dire che l’idea della Germania nazista nasce dal fascismo italiano?”
Eco: “Senza dubbio. Così dicono gli storici.”
Solomon: “Ma forse solo quelli italiani”
Eco: “Se non le sta bene, non lo scriva; per me è indifferente.”

:grin:
ahahahaha

Dikush ishte komunist se e kishte fut ne burg shok Enver.
Dikush ishte komunist se nuk e kishte fut ne burg shok Enver.

1 Like

e lexova, por s’di njeriu i shkrete se ç’koment duhet ketu, dukej sikur autori kish nje siklet te shpjegonte se nuk ishte komunist, a thua se eshte krim te jesh komunist,

jo Pjer, krim eshte te mos dish italisht e te pjerdhesh kot per nje tekst te lexuar qe duhej degjuar per tu kuptuar.

ku ta mesoja italishten, ne europen veriore, plaku im e dinte italishten, se ka punuar qysh kalamo tek ofiçina e Marios ne Tirane.

aha, u zgjidh edhe misteri se si qenka krijuar personazhi legjendar; Super Mario… se edhe ky tip mekaniku eshte.
Pjero, kerko te Nintendo haken e plakut… dmth te drejten e autorit se do behesh i pasur, zengjin do behesh… e cqt VQ-se pastaj, le te mbetet pa shitur.

nese kjo thirret hymn , a kam te drejte une kete postimin tim ta nominoj me , ode …?