Atehere: pse vendet (psh te Europes, ose USA) nuk aplikojne politiken “Zero Covid”, por vazhdojne me politiken “Stop & Go” ? (lëro, shtrengo - do thoje ti).
Zyrtarisht, ka 3 arsye:
- Ne fillim, keto vende u gjenden te papergatitura, sepse nuk kishin traditen e viruseve. Per shembull, mungonin testet PCR. Ose maskat. Por tani teste e maska ka plot ! Pra kjo arsye nuk qendron më.
- Arsyeja e dyte mund te jete fakti qe Europa dhe USA e kane ngritur strategjine e tyre duke u
mbeshtetur tek vaksinimi.Por dhe kjo arsye nuk qendron shume, sepse imuniteti permes vaksines nuk do mund te arrihet para vjeshtes se 2021-shit dhe, duke pare se tashme ka plot varjante te reja, askush nuk e di nese duhet rivaksinuar e rivaksinuar pafundesisht.
- Arsyeja e trete mund te jete e lidhur me faktin qe per Europen apo Ameriken, strategjia “zero Covid” nuk eshte shume e pajtueshme me ate qe quhet “lirite dhe te drejtat e njeriut”. Ndofta! Por tani qe u be nje vit nga kjo histori, mbylljet e restoranteve, lokaleve, palestrave, shtetrrethimeve pas ores 18°° apo 20°° jane po aq problematike sa “te drejtat e njeriut”!
Ne fakt, sot, pas nje viti nga shperthimi i epidemisë, asnje nga keto 3 arsye nuk qendron. Keshtu qe, per ç’arsye Kina, Australia, Kamboxhia, Islanda, Zelanda e Re, Taivani, Vietnami, Japonia, Korea e Jugut, Laosi, Tailanda aplikojne strategjine ZERO COVID ndersa gjithe pjesa tjeter, e sidomos Europa dhe USA aplikojne strategjine STOP & GO ? (ose asnje lloj strategjie).
Arsyeja eshte sa me poshte : po te shikosh me vemendje listen e vendeve te lartpermendura, konstaton se behet fjale :
- ose per ishuj (Japonia,Taivani, Australia, Zelanda e Re, Islanda, por edhe Koreja e Jugut, e cila, edhe pse eshte gadishull, e ka te mbyllur kufirin e veriut, pra funksionon si ishull)
- ose per diktatura (ose thene më me elegance, per regjime totalitare, ose edhe edhe më me elegance, per “vende qe kane koncepte te ndryshme per lirite individuale nga ato te Europes apo USA”.
Te dyja keto arsye, jane kushte te nevojshme per te aplikuar strategjine “Zero Covid”, por jo te mjaftueshme (perdryshe, edhe Anglia apo Irlanda ishuj jane, por nuk e aplikojne ate; ose, plot vende te Afrikes jane larg se qëni demokraci, por edhe ato, nuk e aplikojne “Zero Civid”).
Per nje gje te tille, duhen edhe disa kushte te tjera. Per shembull, vertet vende si Korea e Jugut konsiderohen demokraci, por ne Korene e Jugut, spiunimi i komshiut qe nuk i zbaton aq sa duhet rregullat anti-Covid eshte sport kombetar ! (biles behet me aplikacion nga telefoni, gje e paimagjinueshme ne Europe apo USA !). Ose, në jo pak vende te Azise ekziston tradita e sistemit “ishullor” (grupime me rreth 50 familje), tradite e trasheguar sa nga pushtimi japonez aq edhe nga komunizmi maoist kinez, “ishull” ne te cilin te gjithe njihen me njeri-tjetrin, ku ligjin e ben “i pari i fshatit” (“ishullit”) e ku, jo fort vite më pare, duhej deri edhe leje qarkullimi per te dalë jashte “ishullit” !
Te gjitha keto quhen variabla kulturore e politike, te cilat, vendet qe nuk aplikojne strategjine Zero-Covid, nuk i kane në traditen e tyre, per me teper qe nuk jane : as ishuj, as diktatura (ose, sisteme totalitare, ose “vende me koncepte te ndryshme per lirite individuale nga ato te Europes apo USA”).
Dhe ka nje pike te fundit qe, per mendimin tim, e ben strategjine Zero Covid, në terma afat-gjatë, te pavlefshme : per edhe SA kohe, pra SA muaj, SA vite, nje vend mund te aplikoje nje politike te tille ?? Sot gjithe e me shume flitet per pamundesine e zhdukjes definitive te coronavirusit! So ? Njerezimi eshte i ‘denuar’ te bashkejetoje me viruset dhe kjo nuk eshte deshire e xapo y person, por REALITET : politika Zero Covid, heret a vone, eshte e denuar TE DESHTOJE
