Mu nuk me intereson shume te gjej a ka qene apo nuk ka qene tradhetar Esati (per arsye qe do shpjegoj me poshte), por me intereson shume se si njeriu i afrohet te vertetes. Dhe e verteta eshte vertet nje, siç thote sica me cica, por e verteta qe eshte nje ka dy cica (sistemi bipolar politik), dhe aty fusin turiçkat per te thithur cicat shume kalamoj (pluripartitizmi).
Me fjale te tjera ne çdo ngjarje jane legjitime dy interpretime te ndryshme, qe fatkeqsisht jane ne konflikt midis tyre. Nuk duhet te ishin, dhe per kete shkak bota eshte tragjike, e keqja ne bote etj (shpjeguar e keqja ne kodin politik).
Tani lexoje kete koment qe te ndihmon çfar do them me poshte:
e pra du cicat e Memes shqiperi jane Toske e Gege, dhe duke fol me konkretisht ne kontestin e muhabetit tone, jane Qeveria e Vlores dhe Qeveria e Durresit, deshmi qe Toske dhe Gege e kane treguar vazhdimisht jane sjelle si dy popuj te ndryshem. Kur dy desh ndeshen njeri do fitoj pa tjeter, ne kete rast fitoi Qeveria e Vlores, dmth fitoi e verteta e cices gege (qe Esati eshte tradhetar, megjithse ndodhi edhe nje çudi ndoshta shume domethenese, doreheqja misterioze e Ismail Qemalit per hir te unitetit kombetar). Siç me vone fitoi e verteta e cices gege me nipin e Esatit, e me pas - nje here ma hipe nje here ta hipa - tip kolovajze fitun tosket perseri me shok Enver.
Me thuj ti ne kete rast kush nuk ka dale tradhetar nga keto figura? Ja kan gjet te gjitheve dokumente e tradhetise.
Perfundimisht mu me intereson te di nese ka te vertete, apo ka vetem interpretime (sipas Niçes dhe demokrateve t’mdhej)?
Ta zeme se Esati ka thene vertet s’ka ç’me duhet tjeter perveç Durrsit e Tirones, ta zeme se eshte ne jutub video kur e ka thene, por asnje dokument nuk tregon kontestin per çfare arsye e ka thene. Psh mund ta kete thene ne nje moment deshperimi kur shifte se ortodokset luan bishtin me greket serbet dhe katoliket me italiant etj etj. Shqiperia e Mesme ishte komplet e myslimone, dmth e sigurte per te krijuar nje komb monofetar (si te tjeret) dhe jo me tre fe dhe dy cica qe sillej ne menyre çapraz. Fut ne pilaf qe e tere bota ishte ne çapraz, ishte Lufta e Pare Boterore ne prag, fuqite e medha silleshin çapraz me keq se shqiptaret.
Problemi me problematik i ketij muhabeti eshte perkufizimi i tradhetarit ne nje bote ku konflikti geg-toske perzjehet me konfliktin boteror. Ate kohe çmenduria ishte universale.
Sipas Ilir Ikonomit, kush eshte tradhetar ne Luften e Pare Boterore, ai qe ishte ne sherbim te Antantes, apo ne sherbim te Boshtit, austriakeve, gjermaneve? Sipas Ilir Ikonomit kush ishte tradhetar ne Luften e Dyte boterore? Sepse ne Luften e Dyte kishte shume shqiptare te fisme te ndershem dhe sakrifikues me teper se Ismail Qemali, por ja qe gabuan cice, thithen cice te gabuar. Mos ta zgjas me tej per thithjen e cices porno qe bene herojte partizane gjate Luftes se Ftohte.
Do kryqe te kuptohet e verteta, dhe akoma me teper do kryqe te jetohet ne perputhje me te verteten. Pranej rezultojne, heret a vone, tradhetare te gjithe. Vetem intelektuali i shquar qe shkru libra mbas pilafit eshte atdhetar. Atdhetar qe thith dy cica, bjeri me dore e shkruj libra per tradhetaret qe kane bashkepunu me Francen kunder Shqiperise.