Isha zotuar se nuk do të lexoja lajme gjatë periudhës që nuk jam në Shqipëri. Çdo ditë e më shumë kuptoj se njeriu paska nevojë edhe për një agjërim të këtillë për të rehabilituar mëndjen e tij. Por tundimi për të ngjyer gishtin në “mjaltin” e lajmieve shqip ishte më i forte se zotimi.
Tek po kaloja në Linked-in disa artikuj, vëmëndjen ma terhoqi pikërisht ky: Shqipëria vend pa mundësi për të rinjtë, ja çfarë thonë vetë ata. Artikulli flet se si të rinjt shqipëtar nuk shohin asnjë të ardhme e mundësi, e se si nga shkolla përfundojnë kafeterive më të preferuara.
Ju them, është keq kur lexon një artikull si ky në orët e vona të mbrëmjes. Atëhere kur duhet të përgatisësh mëndjen për pro ç esin e rëndesishëm të gjumit. Është keq sepse menjëherë fillon e mendon për të vërtetat e artikullit. Jo vetëm për të vërteten e mungesës së perspektivës s‘ë rinisë, por për faktin se si ҫdo gjë tjetër në Shqipëri edhe për ketë temë flitet shumë dhe veprohet pak. E sigurisht në pjesën më të madhe të rasteve do të themi: -Po, duhet më pak fjalë e më shumë punë. Qeveria, njerëzit e saj duhet të punojnë më shumë që kjo të ndodhë, etj, etj…
Pyetja që më erdhi në mendje është: Po individi vete ҫfarë bën?
Çfarë bëjnë ata djem dhe vajza që e kanë kuptuar se këtu nuk ka perspektivë. Çfar bën vetë rinia për ti dhënë zgjidhje kësaj sëmundjeje? A e kanë kuptuar vërtetë faktin se nuk kanë perspektivë apo thjeshtë tentojnë të fshihen pas gishtit për të shtyrë edhe disa kohë ditët e parazitizmit kolektiv që ka ozurpuar vëndin prej më shumë se 25 vitesh.
Të mos shohësh perspektive nga sytë e rinisë është dhimbje koke për ti bërë derman.
Në fakt duhet të jetë e thjeshtë apo jo?
Lë të marim një shembull. Nëse ty të dhemb një dhëmb shkon tek dentisti dhe e mjekon, në mënyre që të mos ngrihesh ҫdo ditë nga gjumi e të shtrihesh ҫdo mbrëmje me dhimbje ose më e pakëta me aromë të keqe në gojë.
Të bën të mendosh a kemi ne një popullatë të tillë? Me dhëmbe të prishura e që u mban goja erë? E cila është shumë e zënë me asgjë e që nuk ka kohe të shkojë as tek dentist? E që aq shumë flasim sa e kemi qelbur vendin fare? Rini e breza të cilët në thelb kanë fjalet e shumta boshe në kafene ,lloqe kavaje, lokale, klube nate e resorte, ku faturat janë të kripura e vetëm një zot e di se me ҫfarë paguhen dhe e gjitha kjo duke punuar pak ose aspak?
Shoqëri e cila vetem i mëshon tasit të ҫorbës e nuk e merr mundimin të bëj asnjë tentativë të vendos copëzën e qelqit në mozaikun e madh, perspektivën e tij, lëre më të vendit ku jeton.
Mos vallë e kemi gjetur e është pikërisht kjo ajo të cilen duam “pak punë e shumë llafe e kafe”?
Po po duhet ta kemi gjetur. Mu mbush mëndja se kjo është ajo të cilën duam. Jo për gjë po robi kur nuk është rehat e leviz menderen, kur është sëmurë shkon tek mjeku, kur i haet shkon e hap frigoriferin. Por meqe nuk levizim do te thote se jemi rehat e në zullumin e parazitizmit nuk dimë ҫtë bëjmë e kur ulemi tek kafja pyesim kamarierin mos e ke parë gjë perspektiven të kalojë këtej sot?
Dikush do të thotë po ku dimë ne, ose këta, ose ky popull! Jam i bindur se dimë ta bëjmë. Kam fakte se e kemi bërë në të kaluarën e largët e të afërt, në fakt po e bëjmë ҫdo ditë që kalon.
Nëse ke arritur deri këtu e po mendon se spo them ndonjë gjë të madhe apo të pa thënë më parë jam shumë dakort me ty. Edhe ti e di ketë. E ke menduar e ri menduar. A je dhe ti dakort se:
Deri tani secili prej nesh është një kontribues i mirë i situatës ku ndodhemi. Janë pikërisht copëzat e xhamit që secili prej nesh ka gdhendur dhe vazhdon të gdhend e vendos në mozaikun e ideuar bukur prej natyrës e të punuar keq prej nesh? Po po në fakt jemi vetë ne të cilët kemi kontribuar në gjendjen që jemi sot, e aq shtrëmbër ka dalë imazhi në mozaik sa që është vështire e s’ka kurator që e drejton sido ta ketë emrin ai, BE, USA apo ku ta di unë.
Kemi punuar aq shumë duke shitur rehatinë e pa qënë, parazitizmin më saktë si objektivin kryesor të jetës e të ardhmes tonë. Vazhdojmë të ekspozojmë foto të kësaj rehatie sa që është bërë normale të ulemi në kafe e në rehatinë e karrigeve të buta të presim “perspektivën” të vijë e të na thotë “ku je mër ti se s’lash vënd pa të kerkuar”.
E vërteta është se këtë gjë kanë bërë edhe shumë prej individëve që sot shohin ende perspektivën nga dritarja e mëndjes se tyre madje më shumë se ditët e para. Personalitete nga të gjitha fushat e artit, biznesit bamirësisë, shkencës etj. Këtë gjë bëri Ahmet Zogu monarku i Shqipërisë, këtë gjë bëri Ylli Popa themelues i shkollës së parë të kardiologjise, këtë gjë bëri Ismail Kadare që në moshë të vogël, Kadri Roshi, Robert Ndrenika, Samir Mane, Vasil Naci, Blendi Fevziu, Ylli Sula (Çelesi Media Group), Alfred Marku (Rapsodia), Altin Prenga (Mrizi i Zanave), Arbër Hajdari (Fundjavë Ndryshe). Të gjithë këta e shumë të tjerë ishin ulur në kafe, thithnin nga tubi i hollë lëngun e tyre të preferuar e nxirrnin në Instagram fotot me filtra.
Pikërisht këtë bëri edhe Aneida Bajraktari Bicja (themeluese dhe partnere e Balkans capital-Financial services), Alketa Vejsiu (moderatore, sipërmarrëse), Gerti Selenica (baboon.al), Mergim Cahani (Gjirafa.com), Gerti Boshnjaku (New Media Communications, Business Magazine Albania) e shumë të tjerë të cilët dua ti përmënd por kam merak se do kalojë 5 minutëshi pa I hedhur nje sy instagramit e nuk do e lexosh ç’kam shkruar.
Sigurisht që në rehatinë e karriges se tij i riu shqipëtar i cili nuk sheh asnjë perspektivë në parazitizmin që e karakterizon, me sytë nga “qielli” shtatë ose tetë inch (njësi matëse) që ka në dorë (smart phoni), të thotë: po të isha dhe unë Samir Mane apo Vasil Naci e po të kisha QTU e Pepsi do e shihje ti cdo bëja.
Pikërisht këtu qendron çelësi. se në të vërtetë edhe Z. Mane, Z. Naci, Aneida, Gerti, Alketa, Mergimi e kanë nisur nje dite nga zero. Një ditë ata vendosën në tokë tullën e parë të koloseut që kanë sot. Se pa vënë tullën e parë nuk vë dot të dytë, e nuk e ngre dot murin e perspektivës.
Po po disa unë kam pasur rastin ti njoh personalisht dhe të mësoj historitë e tyre.
Individë si këta janë prova e së vërtetës, se tja nisesh nga zero është e veshtirë por funksionon. Dhe më e veshtirë se mungesa e burimeve është të bësh hapin e parë. Të ndalosh së menduari e filozofuari e të fillosh të punosh.
Këta janë prova e vërtetë e “mjaft me fjalë dhe futju punes”. Ata nuk ndjejtën duke u qaravitur kafeneve të qytetit a fshatit, përkundrazi panë perspektivë aty ku shumica nuk shihnin e shohin asgjë vec se sa jeshil është kopshti i tjetrit në instagram e facebook. Këta janë Personalitete të cilët nuk u mjaftuan vetem duke parë ëndrra por ja nisën punës. Sigurisht nuk ishin të qartë si qelqi se si do të mberrinin ku janë sot. Nuk kishin as masterplanin me të mirë përpiluar e as miliona dollarë për ta zbatuar. Ajo ҫfarë ata kishin dhe kanë ende sot janë këllqet të vendosnin tullën e parë e të punojnë shumë çdo ditë. Siҫ ka thënë edhe Gordon Hinckley “pa shumë punë asgjë e bukur nuk rritet, veҫ ferrave.”
Njerëz të thjeshtë si Arber Hajdari i cili ndryshe nga dua të jem milioner në ëndrrat e mia me sy hapur nga rehatia e kafes së bllokut, kishte një synim tjetër . Ai donte të ndihmonte njerëzit në vendin e tij. Mbase sepse e ka kuptuar se vetëm duke ja nisur së bëruri di ç ka sado të vogel, vetem një fundjavë, të mund të ndryshonte shumë për njerëzit në nevojë. Arbri as nuk shpiku e as nuk pati nevojë për diplomë në fizikën kuantike, ai punoi e vazhdon të punojë fort ç do ditë që të kriojë një dritare shprese për shumë të pamundur e të varfër.
Ermal Mamaqi që shumë prej nesh e quajtëm një “lolo televizioni” i cili sot në sajë të punës së madhe, jo vetem asaj televizive, e nisi me shumë vështirësi, nga nevoja e madhe për të ndihmuar familjen e tij. Sot ai është “sipërmarrës” i sukseshëm, e ka shtepinë te Rolling Hillsat e nuk rri me mamin dhe babin e pret perspektiven ta zgjojë nga gjumi. Këta janë njerezit të cilët patën dhe kanë ëndrra dhe nuk u mjaftuan me kaq por u zgjuan e filluan të punonin për ti bërë ato realitet.
Nuk ndejtën orë të tëra pa gjume në rrjete sociale ose klube, kafene e diskoteka por ndejtën pa gjumë duke skalitur vizionin e ëndrrës së tyre, duke punuar atëhere kur të tjerët finin për të gdhendur copëzën e xhamit të mozaikut të tyre. Nese secili prej nesh, polici, punonjesi i administratës, mjeku, fatorino i autobuzit, inspektori I higjenes apo I AKUs, veterineri, bujku, apo fermeri etj do të mendoni e punonin kështu për të nesërmen dhe jo vetëm për të sotmen, e do të gdhendin copën e tyre të xhamit me shumë kujdes, perspektiva do të ishte më e qarte, ajo do të trashëgohej mbi baza të shëndosha nga brezi në brez.
Por meqë është e vështirë të ndryshojme brezin e vjetër a jemi në kohë të nisim mbarë me brezin e ri?
Kam frikë se brezi i ri pa dashur ti fus të gjithë në një thes, jo se nuk di por thjeshtë nuk do të ketë perspekti ndryshe nga kjo që ka sot. Perspektivë si kjo e botës ireale të partive politike e rrjeteve sociale që sjellin mykjen e mëndjes, mendimit e si pasojë veprimit për të ndërtuar një të ardhme më të mirë.
Është koha kur duhet të ndalojmë së prituri fatin në kafene. Ai rrallë herë kalon nga rruga ku jemi ulur sot. Por të ngrihemi e të kërkojmë atë. Ky duhet të jete synimi mbi të gjitha. Mark Aureli ka shkruar se “Vlera e një njeriu nuk është më e lartë se synimi i që ai ka”.
GF Qershor 2018
. flm dhe nje here qe e lexove tekstin dhe per komentin.