Shakaxhiu i vetshkatrrimit (Pjesa e parë)

L’Enfant de Mon Vivant

Dans la plus fastueses de misères
mon père et ma mère
apprirent à vivre à cet enfant
à vivre comme on rêve
et jusqu’à ce que mort
s’ensuive naturellement
Sa voix de rares pleurs
et de rires fréquents
sa voix me parle encore
sa voix mourante et gaie
intacte et saccagée
Je ne puis le garder
je ne puis le chasser
ce gentil revenant
Comment donner le coup de grâce
à ce camarade charmant
qui me regarde dans la glace
et de loin me fait des grimaces
pour me faire marrer drôlement
et qui m’apprit à faire l’amour
maladroitement éperdument
L’enfant de mon vivant
sa voix de pluie et de beau temps
chante toujours
son chant lunaire ensoleillé
son chant vulgaire envié et méprisé
son chant terre à terre etoilé
Non je ne serai jamais leur homme
puisque leur homme
est un roseau pensant
Non jamais je ne deviendrai
cette plante carnivore
qui tue son dieu
et le dévore
et vous invite à déjeuner
et puis si vous refusez
vous accuse de manger du curé
Et j’écoute en souriant
l’enfant de mon vivant
l’enfant heureux aimé
et je le vois danser
danser avec ma fille
avant de s’en aller
là où il doit aller.

Jacques Prévert
(tu pi dopio fernet me i cinare dahon)

Qe Banksy ben art qe krijon sensacion nuk diskutohet, qe kerkon te krijoje sensacion po, edhe mund te diskutohet. Arti i saj/tij eshte propagandist, mesazh percues ne pergjithesi (qe ben trending ne twitter), dhe performanca me e fundit ishte vazhdimesi e tendences sensacionaliste. Per nje artist/e qe jeton eshte, pervec arritjes, jo fort e zakonshme te kete aq vemendje. Banksy eshte ekuivalenti/-ja i/e K. Kardashian ne boten e artit.

Ke fol ne menyre te papergjegjshme nga shume pikpamje, dhe kjo menyre te foluri eshte tipike per gjykime ne boten e artit (dhe jo vetem), ku gjykimet kane degjeneruar ne shkallen me te ulet prej aksiomes demokratike te pelqimit subjektiv. Çdonjeri flet pa karar njesoj sikur flet per pelqimin e marmalates se gjyshes vet. Ne fakt gjykimi artistik (perfshire edhe marmalaten e gjyshes), perveç subjektivitetit, ka objektivitet dhe kritere te sakta.

Per kete eshte shume tregues krahasimi yt skandaloz midis Banksy dhe KarDeshit, mjafton fakti qe un as nuk e di kush eshte kjo Kardeshi, nuk e kam parasysh kush eshte as si fytyre e personazh, per here te pare e kam njof ne Peshk ku e kam degju te permendet per sumen e saj t’modhe.

Perçmimi jot subjektiv eshte nje konstante historike ne vlersimin e mjeshterve qe pikturojne per sensacion, sakte e njejta perbuzje dhe te njejtat fjale jane hedhur kunder psh mjeshterve rilindas italiane, qe sot adhurohen si gjeni absolute. Vetem se per kete duhen lexuar gazetat e kohes, gje qe e bejne pak vete. Pavarsisht se sot eshte harruar, ne kohe te komunizmit akuza me banale, me frekuente dhe me e rrezikeshme kunder Kadarese ishte se per te bere sensacion “ai kopjon te huajt”.

Banksi nuk eshte i motivuar kurrsesi nga sensacioni, sensacioni e ndjek si rezultat i arritjeve gjeniale te tij. Banski eshte gjeni, siç e kam thene ne shkrim, jo vetem per idete, por edhe per mjeshterine e tij. Pa fjale qe eshte mjeshter, rezultat maksimal me pak goditje:

Kete veper e ka bere ne nje vend komplet antisensacional, e ka bere si me thene tek betoni ku rrjedh uji i mutit te Lanes ne Tirane.

S’do mend qe vepra e fundit eshte mbeshtetet ne nje sensacion, por gjetja qe shkakton kete sensacion eshte gjeniale, eshte per tu pas zili, dhe te siguroj qe shumekush e ka zili, panvarsisht nga lloqet kunder, bile pikerisht per kete arsye lloqet kunder. Aq me teper qe sot te gjithe kerkojne sensacionin pa pas aftesi tjeter perveç aftesive te kardash sum sa t’dush t’modhe.

Per ta shprehur ndryshe admirimin per Banksyn, megjithse nuk aprovoj komplet aciditetin e tij kunder kapitalizimit dhe klerikalizmit, çfar nuk paguaj te beja pjese ne rrethin e tij, te isha ul ne tavoline me te ne kuzhine, e duke qesh dhe gajas pa fund duke pare ne TV lajmin sensacional te performances se tij te fundit. Banksy e ka arrit idealin me te madh ekzistues: ilaritetin e gjeniut.
Te siguroj qe kjo eshte nje sensacion sensacional :stuck_out_tongue:

Subjektivisht, artin e Banksy-t, me gjithe limitet e mediumit te tij, e vleresoj shume. Performancen e fundit e percmoj objektivisht pikerisht per hipokrizine. Nuk mund ‘t’i biesh’ kapitalizmit per ta perqafuar pese minuta me vone: nga sensacionalizmi perfituan perfundimisht tregu i artit dhe xhepat e Banksy-t. Kur ne thelb arti politik (anti- kapitalist) i Banksy-t kthehet kunder artit politik (anti-kapitalist) te Banksy-t ne menyre banalisht kapitaliste, nuk ka me thelb.

Ku ka medium pa limite? Biles jane pikerisht limitet e mendiumit qe mund te perbejne vleren e tij, psh grafika ose fotografia bardhe e zi ka limitin e dy ngjyrave, por pikerisht ketu qendron vlera e mediumit bardhe e zi, biles mund te thuhet edhe superioriteti.

Ne vazhdim po perserit çfare kam shkruar une “… se kapitalizmi zotrie …”, nuk po me thua ndonje gje te re. Kete po them ne shkrim, qe nuk ka me thelb lufta kunder kapitalizmit, biles as kapitalizmi vete nuk ka me thelb, sepse eshte ngambrapakapitizem i perzjere me ngambrapakomunizem. Por as ti e as un dhe asnje tjeter, perderisa Banksy nuk eshte shprehur akoma, nuk di se ndoshta Banksy pikerisht kete kerkon te deshmoje. Ti e paske kuptu, e Banksy nuk e paska kuptu se eshte i trashe mer jau!

Xhepave te Banksy nuk i ke mbajte bishtukun, e nuk mund t’ja mbaj dot askush, perderisa eshte anonim. Ndoshta paret e fituara i jep ndihme per te varferit, nga e di ti qe me ato pare puth cupa e zbraz kupa? Ka plot qe japin ndihma, dhe ne menyre anonime, nuk e di askush.

Prandaj ne shkrim un jam shprehur per mundesi.

Ndihma kam degjuar qe ka dhene psh per te ndaluar (nga mungesa e fondeve) mbylljen e nje biblioteke ne Bristol.
Nuk po ia mban askush (kush jam une?), kam problem me aktin antikapitalist kapitalist sepse zhvesh artin e saj/tij nga thelbi. Mbet sensacionalizmi, por per cfare se? He na thuaj.

Nuk po marr vesh ç’te them me teper e çfar kerkon ti te them. Shprehu me qarte!