Normalisht kenaqesine (se kur thua qejf duket sikur merr ca konotacione te panevojshme si sherbet turk) do e paguash me sakrifice ose vuajtje. Te mencurit zgjedhun ta paguajne me sakrifica, te pamencurit me vuajtje.
Deri ku mund të reflektojmë lidhur me reflektimin tonë ndaj një çështjeje? Ku gjendet kufiri i reflektueshmerisë?
Në rastin tonë - të PPU - kjo pyetje shtrohet lidhur me raportin e veçantisë të reflektimit personal të dikujt (Inkuzitor), i cili mundohet të gjejë afërinë e përshtatshme - apo distancën - që e ndan me antarët e tjerë.
Ndoshta, një prej qëllimeve të tij (le të më korrigjojë i interesuari…) është “të dish të përvehtësosh të vërtetën nisur nga përvoja tënde personale, nga praktikat e tua të përditshme të zakonshme apo të pazakonshme” duke u vënë në distancë me vetvehten (kështu e imagjinon çështjen P. Bourdieu) - gjithë duke përcaktuar një linjë horizonti drejt të cilës duhet shkuar, por që sikundër çdo horizont tjetër mbetet i paarritshëm.
Verteto qe ka krijues dhe do pranojme qe sje handikapat i mendimit
Çfare eshte logjike dhe e thjesht per ty nuk duhet apo mund te jete patjeter per dike. E them kete me shume se mu duke sikur u ndjeve i sulmuar. Jo Tiku pyetja ime nuk kishte per qellim te te provokonte apo te te nxirrte jashte arsyes.
Ne qofte se se dò te ndjek linjen tende te arsyetimit pergjigjja e pare dhe e shpejte do te ishte nje PO. Po sepse erdhem ne bote sipas shembelltyres, sepse Krijuesi na percolli ca vlera universale por specifike te shembelltyra, sepse kemi kaq kohe (qe nga krijimi) qe ua lexojme pasardhesve manualin e perdorimit dhe e trashegojme brez pas brezi duke e rinovuar para nja 2000 vjetve. Logjikisht sic dhe ti e pohon duhet te kishim nje gjykim objektiv. Por i njejti krijues na tha gjithashtu se jemi unik. Kam pershtypjen, ndoshta te gabuar, qe na ka marr ne qafe ai manuali. E kemi pas dhe kemi te shkruar e zeza ne te bardhe sesi duhet te mendojme, gjykojme, funksionojme. Ti po na provokon me duket me keto pyetjet e tua 
.
xixe, nuk arrij ta kap komplet sensin e komentit tend, jo se eshte pa kuptim, por sepse shkohet ne limit te kuptimit kur reflektimi rropatet brenda per brenda vetes me salto mortale si zakonisht ne filozofi, me sakte ne filozofine klasike qe besonte se me mendim ose reflektim do te kapim te verteten. Ketij besimi i nxori lengun me rrenje e me dege Kanti me disa libra qe ishin kritike e mendimit dhe gjykimit edhe ne titull (psh kryevepra e tij quhet “Kritike e arsyes se pastert”, arsyeja e mos arsyes me nje fjale). Mbas Kantit, quajtur kinezi (dinaku) i Konigsbergut, ne fakt Dyfelori i Moth i Konigsbergut, struktura e filozofise mori nje te çare e kurre nuk behet me. Si gjithnje pasojat ishte dyfelore, me te mirat dhe te keqija, ne pergjithsi felet u ndane, gersheti i ADN-se se filozofise u nda ne racionalitet dhe iracjonalitet, perfaqsues Hegel dhe Shopenhauer, mbas tyre varg shume te tjere ne hulli te tyre. Pa u zgjat shume per te shpjeguar anen e mire te fenomenit qe na intereson ne i dor muhabetin tone: u be e qarte per gjysmen e botes, per njeren fele te botes, ate iracjonale, qe mendimi nuk mjafton, ose me sakte ka nje limit (termi fund i filozofise, çuditerisht shpallur prej logjicjenit racjonal Hegel), emocjonin, prej kendej moda e filozofise ekzistencjale.
Prandaj un nuk kam ç’te them me teper se sa kane thene dypllomjekrat ne lidhje me kufirin e reflektueshmerise dhe çfar pason ne komentin tend.
Ne fakt kam thene me teper, çfare ne menyren e saj e ka thene edhe Aquamarin me empatine artistike, dhe semioticjeni i cituar ne sondazhin per Stravinskin:
E verteta, perveç se me te arsyetuar qe ka nje limit, eshte edhe me te ndjere, e cila nuk ka limit, por çuditerisht ka kufizim qe e ben objektiv.(thene me thelle dhe me vertete, ka kufizimin e Parimit)
Konkretisht interpretimet pa fund te nje simfonie (e ku ka me teper subjektivitet se ne art?) kane limit. Situata duket absurde per arsyen, por s’kam çbej kaq me del!, njesoj kaq i del! edhe Ajnshtajnit me shprehjen e famshme absurde: universi eshte pa fund, por i kufizuar. Njesoj si horizonti ne komentin tend, eshte pa fund, i pa arritshem para Magelanit, por mbas Magelanit doli qe eshte edhe i kufizuar.
Prandaj un i tregoj Vlonjatit se lepri logjikes eshte mçef te memoria, me sakte tek morali, Parimi, qe ne kujtojme ato qe deshirojme te kujtojme, dmth ne plan te fundit ne kuptojme ate qe deshirojme te kuptojme. Kendej rrotull rropaten edhe Bergson dhe Prust, ala reshersh de memuar perdy.
Tani shkurt muhabeti, ti do me bo i dor muhabet per te gjet me reflektim pa fund arsyen e mos arsyes te urdhereses subjektive: mos vidh!, apo do me be zgjedhje sipas ndjesise tende objektive ne lidhje me kete urdherese?
Asnje konvertim nuk ka ndodhur, dhe as ka per te ndodh ndonjehere, per arsye racjonale, logjike.
1 Like
vlonjat, edhe sikur te me mbetet hatri hiç te mos behet vone, sepse nuk me behet vone as mu, sigurisht mbasi te kaloje pak kohe, se me paska ngel hatri prej nje qe ka simpati permu. Ky eshte parimi, njeher pasur simpati ose empati ose dashuri, kjo eshte pergjithmone, nuk prishet kurre çfardo te ndodhe. Prandaj funksjonon institucjoni i familjes.
Manuali eshte shume i thjeshte, eshte nje liber i Moth, ku eshte shkuar ne çdo faqe vetem nje fraze:
Mos vidh!
Thene ne te gjitha kuptimet mos vidh!, jo vetem mos i perla portofolin!. Nuk ka veper gjememadhe qe nuk reduktohet ne mosrespektimin e kesaj urdherese, e per kete mund te shkruhen libra pa fund dhe te thuhen fjale pa fund.
Inkuizitor, një detaj:
Me që ra fjala e përmendjes së Kant-it, ajo çka i vjen për hise këtij debati nuk është “Kritika e Mendimit të Pastër” por “Kritika e të Gjykuarit”.
Më tej:
Është plotësisht e vërtetë se edhe kërkimi i të vërtetës (dhe si pasojë edhe ajo çka quhet në mënyrë abstrakte e Vertetë) ka një limit. Por ky kufi-limit-horizont përcaktohet nga niveli i përvojës, urtësia, vetëndërgjegja, kultura dhe më the të thashë - në ndërprerje të sferave të veprimit vetiak dhe kolektiv, në konflikt mes Unit individual dhe Unit social.
E thënë ndryshe, edhe e ndjera apo intuita personale deri-diku janë të ndikuara nga “mesatarja” statistike e ndjesisë apo e intuitës të turmës, pikërisht ajo turmë që dikur udhëhiqej nga biblikja “mos vidh” dhe që sot i bindet filozofikes “mos vidh… pa metodë”.
ketu me rri se kane rendesi keto detaje, qe ne fakt nuk jane te tilla: ti vertet mendon ose beson qe e verteta eshte abstrakte? ne komentin tim pikerisht kete ve ne dyshim, qe e verteta eshte jo vetem abstrakte, dmth filozofike, per edhe e ndjere. Me konkretisht parimi mos vidh deri diku mund te argumentohet si logjik, ne plan te fundit zgjedhja behet “pa logjike”, me te ndjere, sepse arsyetimi eshte dyfelor, çdo gje mund te interpretohet te pakten ne dy menyra, veri dhe jug 
. Eshte problemi i vendosjes se aksiomatikes ne shkence, ne baze fare duhet te vendosesh se si jane drejtezat, paralele apo priten ne infinit.
Konflikti me i forte dhe fillestar eshte brenda unit, midis fizikes (trupit) dhe shpirterores, pastaj kalon ne planin kolektiv, turme dhe socjal jug-veri psh.
Pa u fut ne histori si ka qene dikur e si eshte sot, Parimet ose Urdheresat nuk jane vetem çeshtje tradite ose thyerje tradite, dmth histori, jane me pare arketipe jasht historike, dmth nuk jane gjera te sajuara qe mund te anullohen. Me pare se te shkruara ne Libra te Shenjte jane te shkruara ne zemren tone, ndryshe nuk ngjit asgje, nuk ka edukim si nderhyrja nga jasht, te jipet nje gje qe ti e ke tashme, edukimi eshte çeshtje perpunimi dhe metode.
OK, e ndjerë brenda vehtes dhe e “vërtetuar” në përqasje emprike me të tjera Vehte që sillen rreth-e qark (familje, shkollë shoqëri).
Por, nga momenti që ti kërkon ta shprehësh - të transmetosh - këtë të vertetë drejt vehteve të tjera, detyrohesh t’i kërkosh ndihmë një “mjedisi” përçues: fjala e thënë (gjuha) apo e shkruar (letërsia), arti (muzika), filozofia… dhe domosdoshmërisht, për t’u kuptuar, i nënështrohesh skemës paraprake (sintaksës, rregullave të drejtshkrimit, pentagramit, arsyetimit filozofik…).
Pikërisht, procesi i përçimit dhe më tej, i ballafaqimit publik mes përvojës vetjake dhe asaj kolektive gjeneron abstrakten si “përgjithësim i pranuar”, si kodifikim i konkretes - si kompromis i teorizuar.
Perfekt, keshtu po, asnje kundeshtim.
Pra me ç’kuptoj, jeta e jetuar artistikisht (apo me shpirt) pa sakrifica nuk arrihet te jetohet. Cilat jane sakrificat dhe çfare pertinence ka per temen?
Per sakrificat artistike sigurisht do te pergjigjet Aquamarin, meqe specialiste arti dhe asaj i je drejtuar.
Meqe un jam hapsi i temes te shpjegoj petinencen qe ka per temem sakrifica ne pergjithsi, jo vetem per artin.
Nje person i martuar sakrifikon nese nuk tradheton bashkeshorten/in (dmth zbaton urdheresen objektive mos vidh!), sepse nuk ndjek urdheresen subjektive e natyrshme te trupit: vidh! (me metode, pranej edhe titulli i famshem Discours de la méthode i Dekart racionalistit, dmth ashtu me metode)
1 Like
Qellimin dhe kuptimin e sakrifices kuptoj, por ne lidhje me jeten e jetuar artistikisht sipas perkufizimit te saj, me eshte konfuze. Dakord, qe ne vegjeli na kane mesuar qe gje pa sakrifice, s’ka, dhe kjo eshte vertete pertinente per temen?
Kot nuk I kenojne shkodres …pak u duke shume na dole …
Shiko zhardin se nuk eshte gje e re qe komentet nuk jane pertinente me temen, kjo tashme eshte praktike e zakonshme. Dhe nuk ka asgje te keqe nese nuk behet me qellim per te prish temen me komente kot me kot per neshje futbolli ose keqdashese, sharje etj. Ndonjehere dalin gjera te reja qe mund te jene me interesante se tema.
Aq me teper qe edukata qe ke marre ne vegjeli nuk eshte pa lidhje me kete teme, sepse edukata nese nuk eshte objektive, ne kuptimin nese nuk permban nje te vertete unike ne perdorim nga e gjithe shoqeria, atehere shoqeria ngordh per shkak anarkie dhe kaosi urdheresash subjektive te ndryshme dhe kontradiktore, siç vertet po ngordh.
Po i kthehem tani Pierit dhe asaj thënies së tij lapidare kallullore të mësipërme:
të gjithë këta kritikë-zanatçinj bubërrojnë pikërisht në kaosin post-strukturalist; ata betohen mbi kundërshtinë binare (bifelore) që karakterizon strukturat, këtë mjet filozofik të deshifrimit skematik të kulturës njerëzore (përfshi këtu edhe artin) - ajo rruga “e tretë” e përmendur nga Inkuizitori, e ndryshme nga realiteti konkret i përjetuar nga njera anë dhe përvoja abstrakte nga ana tjetër.
Bile edhe kur premisat nuk egzistojnë objektivisht, ata bëhen grup dhe krijojnë “klasën” për të bërë më të besueshme aktin e krijimit të kundërshtive, duke i shtuar kaos kaosit “origjinal”.
Besa, më mirë se të tjerët - me intuitën e tyre popullore anti-kulturore-gjuhësore, thelbin e këtij procesi e kanë kuptuar kosovarët kur i quajnë - zanatqinj (lexo: me t’qi zanatin m’te)
(P.S: s’kam asgjë kundër teorisë dyfelore - të më besosh Inkuizitor, Thjesht ja kam inotin kritikëve të llojit durrsak Kallulli)
ha ha, çer bo kshu mer xixe se po m’prish temen! ha ha
asnje problem, veshja katunit si te teket, ta kam thon edhe here tjeter, nuk e ke idene se çfar kenaqsie kam kur flet n’tironçe, dhe per me teper porno.
Edhe ajo na duhet:
të dalë ndonjëri dhe ta flagojë komentin si të papërshtatshëm me temën për arsye salcë-pornografie.
Sakrificen e permenda kur shpjegova konceptin e kenaqesise. Sakrifica eshte shume e lidhur me empatine, me te ndjerit what it feels like te jesh ne poziten e tjetrit dhe per rrjedhoje te kesh nje urge per te ndihmuar tjetrin qe po ndjen diskomfort, dmth t’i falesh kohen qe e ke te cmuar atij/asaj ne shume menyra. Ose edhe ne lidhje me tradhetine psh qe eshte fenomeni me i rendomte qe ka ndodhur me te njejtin intensitet ne te gjitha kohet… si mund te besh sikur s’ka ndodhur asgje me nje person qe e ke tradhetuar, qe perkthehet si mund te arrish te tradhetosh nje njeri before you leave him/her?
Ne aspektin artistik eshte pergjegjesia qe artisti ka ne skene per te cuar koshiencen e publikut ne nje nivel tjeter dhe kjo vjen qe nga zgjedhja e pjeses artistike qe luan e deri tek mohimi total i egos personale (deshires per emer e per afirmim) ne skene dhe e kthimit te vetvetes ne nje mjet per te transmetuar mesazhin artistik te vepres tek publiku. Per te arritur kete sigurisht qe duhet shume pune mendore e fizike, ku sic e thashe me siper perfshirja emocionale ne kompozimin e krijuesit perben nje lloj sakrifice, pasi perthith gjithe emocionet e vepres dhe i reflekton ato ne interpretim.
Sa lidhje kane keto me temen… mendoj se gjykimi objektiv kerkon patjeter te ndjerit e situates ndryshe eshte i cunguar.
1 Like