Ardhja e Dytë

Letërsi
41

aty eshte fakti, aty, ke historia, por perveç faktit tek historia eshte edhe interpretimi i fakti, plus deformimi i faktit, shperdorimi i faktit, mungesa e faktit, dhe me e rendesishmja tek historia eshte edhe RRENA me brire e faktit.

Krahasimin Napoleon-Sharlemanje edhe mund te shkoje deri diku ne siperfaqe dhe si metafore interesante, ne esence jane te kundert. Sharli ishte kristian, ndersa Naploni ishte antikristian njesoj si Revolucioni Francez, i cili ishte antikristian kaotik, ndersa Naploni ishte antikristian organik tiranik (pranej donte me ja qi nonen Stalkeri). Normalisht dhe ne pergjithsi Naploni mbahej dhe akoma mbahet si shperndares i Rev. Francez neper bote (per kete arsye eshte admiruar nga Hegel, Betoven, Gete dhe nje liste e tere gjenish te ketij niveli), dhe e shperndau vertet biri i kurves qe ja qifte nonen Stalkeri ishalla. Merre me mend gjysma e flamureve te kombeve te botes kane per model dizajnin e flamurit francez, dhe kjo eshte shume treguese edhe per modelin e organizimit te shtetit dhe kultures. Te tere imituan francezet sikur te ishin majmune.

Aristokracia franceze bashkepunonte me Angline qe ne kohet e rev. Francez, jo per tradheti kombetare, por sepse tani ishin gjera me me rendesi ne bote se kombi, Rev. kishte vene ne dyshim rendin e gjerave. Njesoj tradhetoi me Anglo-saksonet edhe de Goli (qe ja qifte nonen stalker meqe i djathte), e po njesoj tradhetoi shokun Enver aristokracia shqiptare kur anglosaksonet e hidhnin me parashute si diversante (ja qifte nonen Stalker edhe ketyre).

Kom akoma per te thon, por tani nuk kam kohe, do shkruj ma vone.

1 Like
42

kush kerce naplonin’ é,
bija e kapitonit’ é.

43

Ho pra mo si do e lom?

44

o Mari, Marija
faqekurabija

45

Tiku, N1 pagoi kete tipin ti bente nje kenge per ate … e di vete ti mo

46

Nuk e di kush eshte N1 per ty, per mu Numri 1 eshte ai qe “i drejtohet Betlemit për tu mishëruar” dhe he per he Ai nuk merret me rock dhe me rroçkë.

Vlonjat, meqe ti ke ngel i fundit qe do me bo i dor muhabet me mu (as xixa nuk me do me fort), po lexojsha nje diskutim mjaft interesant te blogu i Ardian Vehbiut ku i nderuari Vehbiu komenton (shyqyr qe ju mbush mendja te heqe me ne fund nga blogu çensuren e ndalimit te kopim/ngjit; mu kur me kopjone me rritet ndera, ku ta gjej te me kopjojne, kam aq shume sa nuk me shterren kurre):

Hyj në grupin e madh të atyre që kujtonin se mund ta shpëtonin shpirtin, duke u konformuar nga pak; dhe duke e ruajtur integritetin së brendshmi.

Edhe pse tani e di se kjo është praktikisht e pamundur të realizohet, sa i përket integritetit.

Çfarë më trishton, është kur shoh shumë të tjerë, më të rinj se unë, që e humbin integritetin pa qenë të kërcënuar; por vetëm nëpërmjet tundimit.

Me sa duket, frika është më e zonja se joshja, për të kultivuar rudimente të virtytit.

I eshte afruar shume te Vertetes N1 qerratai, por nuk e kap komplet sepse i mungon kodi deshifrues mesianik universal eros-thanatos (ne forme perkatesisht joshje-frike ne kete rast), keshtu i duhet te endet akoma ne shkretetire i joshur nga frika dhe i friksuar nga joshja.

47

Lala (Xixa) t’don fort por osht tuj gjujt tjera thllonxa tash n’koh t’vapës

48

leni mer jau thllonxat se osht gjah klasik, gjuj per çuna gushpulluma qe osht gjah i kohes, dhe shume me komod, sepse tani ka dal e qarte se kush gju per thllonxa, osht i gjujtm prej thllonxave.

49

50

1 Like
51

xixe, shiko çer thllonxe kapa tu gjujt neper blogje:

Por, le t’ja leme KOMPETENCES te mbaroje etimologjizimin e gjithe leksikut te shqipes nga koha e Buzukut e ketej per po aq kohe, qe do te thote se kur te kete mbaruar me fjalet me ZH e te filloje te mendoje per ndonje METODOLOGJI per zberthimin deri ne origjine te fjales, te konstatoje se nderkohe fjalet me A kane ndryshuar e keshtu te rifilloje nga e para …

Me kte e bo i novele t’modhe tip Umberto Eco ose Borghes me titull “Perpetum mobile torraxhilja”.

CnlaC00W8AAdz5O.jpg951×1200 101 KB

52

AFR%2BJean-L%25C3%25A9on_G%25C3%25A9r%25C3%25B4me_003.jpg1600×958 241 KB

In the painting, Gerome portrays the still young Bonaparte–whose plans to change history have yet to unfold–pondering the ruins of a once great artifact.

The particular juxtaposition of the larger-than-life Sphinx and the soon-to-be world-altering Frenchman on horseback has led some to find humor in the painting. The man undoubtedly is smaller than the sculpture, and by making him look small, one may suppose that it makes him seem insignificant, even comically so. However, had Gerome intended such a mood, he could easily have dwarfed the general by changing the perspective and including the Pyramids as well. Bonaparte is smaller, obviously, than the Sphinx. But this is fitting within the composition since he hasn’t yet earned a larger place in history.

That Bonaparte is not yet a great historical figure but that he must already have dreamed of conquering the world by this point in his career is what matters. It is this individual who is juxtaposed with the mysterious deity, which once held sway over civilization but now is no more.

Thus the painting depicts a man who wishes to become important pondering something which was once important but is no longer.

“Will it matter,” wonders Bonaparte? What does matter in history? Who or what has a lasting effect through time?

Napoleon surely wished for a legacy. But the Sphinx’s legacy, no matter how great it once was, had long been extinguished.

The painting invites us to consider the theme of historical significance, and proposes in a subtle manner that no matter how great something is, it is eventually discarded and forgotten. And yet, Napoleon’s presence in history, viewed from Gerome’s vantage point, and still from our own, defies this idea.

That Napoleon did not accept this notion is a part of the reason why he occupies his unique place in story of mankind. Nobody who strives to change the world can accept that what they do doesn’t matter. And nobody who does truly change the world in a significant way ever is lost to history. The Sphinx also, despite lying in ruins and partially covered, still remains. Even if only as neglected ruin, it calls out through time for us to solve its mystery.

As far as history is concerned, we can enjoy Gerome’s deceptively simple painting for its ability to conjure this manifold context of thoughts. On a personal level, we can also derive an important benefit. We can contemplate the question of the importance of things–of the every day toils we engage in to reach a great goal, of the problems that get blown out of proportion in the moment, but then fade away. Some things are important, and we should pay them the attention they deserve. Others are not, and we can let them go.
Like Napoleon before the Sphinx, we have to consider the question, if we are to know the difference and act to make real changes.

53

Jam 100% dakord me analizen e Scott Powell qe ke sjell ketu Tiku. Nuk e di nese mund ta konsiderojme N si krijuesi dhe shfrytezuesi i “propagandes” moderne qe zgjatet deri ne ditet tona. Fakti eshte se te gjitha pikturat te porositura nga ai kishin kete qellim. Sikurse nder te tjera kjo ketu:

Ne realitet N e kaloi qafen e Grand St.Bernanrd hipur mbi mushke dhe mbeshtjell me nje redingote te thjeshte gri. Imazhi i kerkuar dhe projektuar eshte teper larg realitetit.
Personalisht keto manipulime imazhore nuk kane ndonje rendesi ( perveç asaj artistike si kryevepra te mjeshtrave te kohes) shume te madhe. Me kalimin e kohes dhe ne distance me ngjarjet çfare mbahet mend sot jane betejat e tij te fituara por dhe te humbura, perandoria e tij, trashegiminia shteterore qe la pas si dhe ambicja ( yes you can do it) e tij pertej arsyes ( e yshtur qe ne femijeri nga e ema e tij) per tu bere nga nje kapter i thjeshte, “frêle”, ne nje zot te Evropes qe bente dhe zhbente mbreter.

54

piktura e analizuar e Gerome kapercen jo vetem konceptin e propagandes, por edhe te Napoleonit vete duke dhi si çdo njerzor mbas ferrash kur kapercente qafa malesh. Autori as qe kishte hall fare per Napoleonin, por e kish hallin se kush kerce naplonin è!

Kjo pikture ne fillim jo me kot autori e quajti Oedipus, pra kemi te bejme me sferen mitike, me nje perballje dhe pyetje te lashte sa bota:

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ndersa per sa i perket vleres se Napoleonit, esht mire me konsideru se çfar i vlerson ai vetes. Citoj me kujtese: ne ishullin e Shen Helenes duke shiju pensionin, pak a shume ka thene se ne vepren e tij nuk kane pike rendesie 40 beteja te fituara qe do te harronen, por çfare nuk do harrohet kurre eshte Kodi Napolonik (baze e legjislacioneve moderne neper bote).

Por, shpresoj, se edhe kodi i tij do te harrohet, bashke me kodet Hitler, Stalin, Enver. (ose me sakte do te mbetet gjysma e tij me vlere, sepse kodi i vertete mbimodern eshte dyfelor)

55

O i keq, i hidhur fare je :joy::joy::joy:. Ta rrezon mitin ta ben pluhur.

56

Tiku pa dashur ta zgjatem, me beri pershtypje kjo fraza mesiper. Per cilen pikture e ke fjalen, ate te Napoleonit perball Sfinksit apo kete tjetren te Edipit perball Sfinksit?

57

Formalisht e kam fjalen per pikturen e Napoleonit:

Por çfare desha te them, dhe çfare ka me rendesi per te thene ne kete rast, behet fjale per te njejten pikture qe ritrajtojhet vazhdimisht ne kohe - qe nga vazot greke - ne menyra te ndryshme duke rrit ankthin e fatit te degraduar gjithnje e me teper ne fatalitet.
Qe ku e ke modernin ose ngambrapamodernin De Chirico:

Kot sa per te bo i dor muhabet bashke, munohu te gjesh ndryshime midis ketyre puneve nga dy personazhe te mdhej te piktures frenge per te kuptuar se si rritet tensioni ne kohe, se si vete piktura pyet fatin, behet gjithnje e me teper orakolare agresive, edhe si ngjyre (kompleksi i Edipit dhe psikoanaliza jane paralajmeruar para se te lajmerohen) (kliko foton e wikit me cilesi maksimale):

Pastaj flasim prape per pikturen e Napoleonit, qe eshte vertet nje veper madhore, megjithse autori nuk eshte kushedi se çfare, konsiderohet vetem nje orientalist, nje realist matuf qe nuk kuptonte kohen (behet fjalen per kohen e impresionizmit). Por ja qe edhe matufet ndonjehere qellojne sakte, e me sakte se te tjeret inteligjente.

64

67

Ndryshimi midis te dyjave eshte raporti i Edipit me Sfinksin. Nqs te e para kemi nje Edip ( njeriu) pak te perkulur dhe komunikues perball Sfinksit ( nje Zot) tek e dyta personazhet sikur kane nderuar rolet. Kemi nje Edip ( njeri) qe sfidon Zotin apo fatin e tij dhe zoti apo fati eshte i varur ne deshiren e njeriut. Te pakten kete shoh ne permbatje.
Gjithesesi, personalisht me duket pak e nderlikuar te lidhesh Napoleonin me Edipin duke njohur historite respektive.
Ps. Kam lexuar qe Napoleoni kishte nje lidhje shume te forte me nenen e tij. Edhe kur u be perandor personi i vetem ndaj te ciles perkulej ishte e ema.

68

Nuk e ke kap thelbin e ndryshimit, ose e ke kap pjeserisht kur ve re qe ne pikturen e pare raporti midis figurave eshte normal si komunikim, ndersa ne te dytin Sfinksi i hidhet ne fyt Edipit, eshte kercenues, ve re se nje puter me thoj ja ka vendosur pothuajse mbi organin seksual, gje qe eshte shum shqetsuese dhe kercenuese sa here shef pikturen. Ne piken me te dobet te trupit ndodhen thonjte e nje mostre hibride, per me teper pothuajse femer, qe çaplon organin me thonj (ka nje psikologjisje per kete, artisti nderkohe qe bente kete veper i vdes i ati). Qe kur e kam pare per here te pare, akoma kalama, me shqetsoi shume, e akoma sot kam te njejtin reagim pa asnje ndryshim.

Pa u zgjat me shume, pozicionet e trupave jane te ndryshme (ne te dyten Edipi eshte me shpatulla per muri), fizionomite gjithashtu te ndryshme, çdo gje, edhe koloriti, ne pikturen e dyte eshte agresive, aktive, dinamike, me kontraste te forta, ndersa piktura e para eshte statike, si te thuash filozofike, e matur, ne tis grije.

Nga pikpamja formale Edipi dhe Napoleoni jane te ngjashem se te dy jane shpetimtare - perkatesisht i Tebes dhe i Frances, Evropes, e me tej botes mbare - te thirrur nga fati (prandaj dhe Sfinksi). Dhe si shpetimtare detyrimisht duhet te perballen me kompleksin e Edipit, pra edhe nga pikpamja jo formale jane te ngjashem. Ne kuptimin me te thelle, te gjithe njerzit jane shpetimtare ne nje fare kuptimi, ne mos te vendit te tyre, krahines, lagjes, tribuse, familjes, bashkeshortit, vetes se tyre, pra te gjithe kane nje çast ne jeten e tyre (ose disa çaste, sipas vleres se çdonjerit) qe perballen me Sfinksin ne shkretetire, dmth kompleksin e Edipit.

Ka me teper, shif nje informacjon me vlere per te thelluar me tej psikologjisjen e shpetimtarit:

Très attaché à cette toile, Gérôme l’expose pour la première fois au Salon de 1886 sous le titre Œdipe. L’artiste renvoie alors à la mythologie classique en établissant un parallèle entre le libérateur thébain et le héros sauveur de la France. Frappés par les similitudes de forme entre tête du sphinx et légendaire chapeau du futur empereur, les caricaturistes s’emparèrent de la composition. L’une de ces satires y discerna une mise en abîme du sujet qu’elle sous-titra avec comique: Stupéfaction du général Bonaparte rencontrant au milieu du désert une statue colossale de Napoléon I-er!

Pranej me pelqejne shum frenget (nje pakice, se te tjeret jane perverse si Godardi i moth), e tjerrin holle muhabene, kane esprit, fjale qe nuk i gjendet shoqja ne gjuhe tjeter. Me pak fjale nuk ka Sfinks tjeter perveç vetes tende, me fjale te tjera fatin dhe fatalitetin e vendos ti vete, ne fund te fundit nuk vendos as Zoti per ty, je ti vete qe vendos, ne kete kuptim ekziston vertet liria absolute.

Kaq per sot, kam qef me i bo i analize piktures se Gerome qe me trasmeton nje ndjenje krejt ndryshe nga analoget e saj, humor, deri edhe ilaritet, ilaritetin e gjeniut, kesmet me vone.

PS. shiko se raporti si lidhje e forte me nenen dhe raport i prishur me baben eshte kostante e diktatorit modern dhe artistit modern. Stalini ishte komplet i lidhur me nenen, sepse i ati i vinte ne shtepi i dehur dhe i kapte me shkelma te emen dhe gjithe te tjeret kalamaj, perfshire edhe Visianoroviçin. Kur Stalini mori fuqine tha se sa keq qe i ati kish vdekur se do ta plaste ne burg dhe torturuar e rrjepur te gjalle. Njesoj shok Enver qe permendte vazhdimsht anene, ndersa baben nuk e permendte kurre. Me te ndigjume e kam nga gjirokastrite se Enveri e mbante te atin per koqe, edhe lagja e mbante per te tille.

Nje keshille qe e zbatoj edhe vete: nese takon njeri shum te lidhur me mamane qe mban per koqe maskarai babane, ruaju!

1 Like