tema po behet overwhelming me shume njohuri te pamundura per t’i fituar ne kohe te shkurter dhe qe kushtezohen nga shikimi i filmave e duke ditur veshtiresine per kohe shkakton ankth fakti qe nuk ia arrin dhe nuk mundesh te merresh me to nderkohe qe eshte gjeja me e mire qe do doje te beje sidomos kete peridhe te supozuar pushimesh…
Me duhet te paralajmeroj se hapin do e kem te avashte, kushedi kur dhe nese, do jete mundesi qe tu kthehem vertet gjithe titujve rreshtuar e qe fillimisht edhe premtova t’i gjej e shoh…
Gezohem qe te jesh ne forme per ne, ku ta gjesh kete dite 
As behet fjale per humbje kohe.
stalker, mos e la pa fut edhe kete ne liste te dokumentar mbi artin:
ne listen e dokumentareve nuk shof dokumentarin shkencor.
ka pas qen i film ato kohe qe quhej “Vizitore nga kozmosi”, 2 ore film shkencor qe trajtonte te gjitha misteret e UFO, por misteri me i madh ishte se si e kaloi çensuren. Sot tema UFO eshte e bere boze, por ato kohe ishte teme e ndaluar. Ky film shokoi njerzine, ishte i bere mire, shum impresionues, kam kuriozitet ta rishoh, por nuk e gjej. Siç duket ne origjinal ka titull tjeter.
nuk di ne hetimin mbi kinemane vs teatri ta dhane filmat e Mizoguchit apo pyetja ime per te gjetur ndonje faktor ne preferencat per favoritet e listave me lart. Lidhur me kete te dyten faktikisht mendova se i tille faktor mund te kete qene kinemaja e viteve te para si me e pakompromentuar krahasuar me te sotshmen, apo veprimtarite e para artistike te njeriut si me te delira te drejtperdrejta te thjeshta te mistershme etj si keto. Pra keto kisha parasysh kur pyesja mos ka ndonje lidhje mes Nanook dhe Cave of forgotten dreams. Por aq me mire qe ti dole diku tjeter. Sepse e gjitha c’thua eshte kaq e cuditshme. Une teatrin nuk e njoh fare por nuk kisha takuar ndonje teori te tille me pare si kjo e jotja qe te diferencoje kinemane si art i se tashmes dhe teatri si art per te shkuaren. Kam pershtypjen edhe ti e ke bere kete konstatim ne shkrim e siper dhe mund te mos e kesh ditur paraprakisht.
Hmm sa e cuditshme aq edhe e sakte me duket mua. Sidomos me argumentin e kostumeve me te cilat hyhet ne teatralitet gje qe e ndjej te jete e vertete. Nuk mund te flas per kete gje por ne radhen e shembujve te kinemase qe ka ofruar risi e modernitet duke trajtuar te shkuaren titujt qe me erdhen ne mendje ishin La France e Serge Bozon, dhe Femijeria e Zhan D’Arkes e Bruno Dumont. Dhe keto ishin nje me nje me c’percaktove ti sa i takon stilzimit dhe jo-realizmit. Per t’u habitur se i mendova ne moment si kunderargument ne fakt, ndersa lexoja paragrafin per Godard, Ozu, Akerman Cassavetes e me radhe. Kur pastaj zbrita ne paragrafin me poshte pashe se me c’kishe folur kishe bere nje vend per te tille filma historike.
Nuk di c’mendon akoma per The Queen i S. Frears qe eshte historik por sidomos biografik - atehere e vleresoje mjaft dhe ai nuk ka elementet teatral jorealiste qe argumentove .
ose ta zeme The night of the hunter qe trajton teme te shkuar edhe pse nje film rrugetim - pra si dhe westerns. Malet me blerim mbuluar psh film rrugetim sh i vleresueshem me teme nga e shkuara.
Sic thashe nuk e kam menduar ndonjehere nje relacion te tille mes ketyre dy formave te medha kinemase e teatrit, lidhjen mes natyrave te tyre dhe kohes si gjendje e tashme a e shkuar. Dua te them eshte nje venie e madhe ne pikepyetje.
Ti je ne gjendje te parakalosh prodhimtarine e regjisoreve mesiper e ta permbledhesh nga ku te konstatosh ne kane bere a jo kinema me te shkuaren. Une e gjej te veshtire ta bej kete. Por ne eshte e vertete, eshte nje gjetje mjaft e madhe, si ato teorite e fizikes me universin brenda psh ajo e Dr. Laura Mersinit Interesant.
te peshku i vjeter kemi folur per Mizoguchin - 3 filma te tij historike - madje ata edhe u pane.
Jutube paska akoma mjaft tituj te tij
Ky diferencim ishte i vertete ne vitet 60-te.
Po sikur edhe sinemaja tani te jete bere art i se shkuares? Ndoshta duhet te vdese Godardi qe ta kuptojne katunaret kete!
Kur ka akoma intelektuale t’mdhenj qe mendojne se Van Gogu osht piktor i modh qe shtyp tubetat ne palete, e pse te mos kete kinofile t’mdhenj qe mendojne se Godardi osht regjizor i modh qe gerthet “Kamera start!” “Kamera stop”?
per me teper qe kronologjikisht, qendron (teatri eshte mijra vjet me i vjeter se kinemaja).
parfait ! Jane dy shembuj te tjere qe tregojne se, e kaluara, nese stilizohet (nepermjet kostumeve, mizaskenes (Zhan D’Arka kendon rrok !! etj etj), eviton has-been-llëkun.
Por dhe ketu ka perjashtime: “The New World” i Malick (per te cilin, une njoh kinofilë qe kane reazerva dhe nuk u ka pelqyer filmi sepse, duke qendruar realist me kostumet (per shembull), ai u eshte dukur alla-new-age, jo pak has-been etj etj - une mendoj se jo, sepse Malick manovron shume me muziken dhe montazhin (plane-sekuenca sh te shkrurtra) qe i japin filmin modernitet, gjithe duke qene poetik).
Me pelqen shume The Queen, e kam ripare para pak kohesh. Me pelqen mbi te gjitha per ‘te padukshmen’ qe rrin te filmojë, te kapë (pra dinamikën e ndryshimit te mendjes nga ana e mbretereshes: edhe ajo, njeri-si-gjithe-te-tjeret-eshte).
ps: per raportet teater/kinema nuk jam as i pari as i fundit qe flas; qofte edhe ne sensin e debatit ne fjale
1 Like
kjo eshte kryevepra e Mizoguchit, por mua nuk me del me titra :
Keto pastaj jane po aq te shkelqyer si filma (më te miret e tij) :
ose
ose (kete ripashe parmbreme ne ekran)
ose
1 Like
nr. 1 & 2 kujtoj, te veshtire (shkak japonia e mesjetes) por te bukur
interesant se del tek cfare nenvizove me lart, kinemaja e mire nuk varet nga kultura (psh europe vs. japoni) ashtu si nuk varej nga tematika, zhanri etj
Gjithashtu interesant pikeveshtrimi mbi The new world, meqe kinema moderne dhe qe merret me te shkuaren. Nuk eshte e lehte analiza. Hera e 1re te me qelloje ky lloj debati.
Faleminderit per Queen, kur e mbarova kujtoj te kem thene do ta rishoh por s’e kam bere akoma ama ky ishte mendimi pasi u ndava me ate film.
The woman of rumor eshte nje kryeveper e vertete, mbi temen e prostitucionit (tema kryesore e filmave me teme aktuale te Mizoguchit). Mundohu ta shohesh, nje ore e gjys zgjat.
Po ta mendosh mire, Mizoguchi mbetet regjizori absolut feminist i historise se kinemase (besoj se temen e prostitucionit, Godard (“Vivre sa vie”, “De trois choses que je sais d’elle”), i cili ka qene dishepull i regjizorit japonez, e ka te huazuar (frymezuar) nga ai
1 Like
flm. per rekomandimin, do perpiqem kete jave.
Vete kur te lexova per Mizoguchin se fundmi risolla ne mend ato 3 tituj te pare dhe cfare mendova ishte se vertet kinemaja e mire nuk njeh kufij gjeografike e kulturore. Per t’u habitur jo vetem lirizmi i tij por sidomos nje lloj emancipimi… Dhe ku? ne Japoni. Jo ne evropen perendimore, djepi i emancipimit boteror. Crucified lovers ka mbetur shume mire ne mendje ne ilustrim te kesaj.
Nejse, keto “djepet e emancipimit” jane cliché orientaliste (ne sensin qe Edward Said i jep ketij termi - pa lexu ate liber njeriu s’gjen derman), porper te thene gjera praktike: ajo qe eshte interesante tek Mizoguchi eshte fakti qe ai “mban anë”, pra vendos me kë eshte: me pulen apo me vezen (fajin e ka sistemi apo njeriu qe ben sistemin: veza pule apo pula veze).
Ai ja ve fajin sistemit (dhe mban anen e njeriut, dmth te gruas ne rastin konkret). Tek filmi ne fjale kjo ndodh ne 4-5 minutat e fundit dhe, si gjithmone tek veprat e mira artistike, duhet me e pas mendjen në mesim per me e kuptu…
wow per librin, rrofsh
nuk di c’te them vecs qe cenet ne formim do nxjerrin krye heret a vone…
filmi ishte si nje lule e bukur.
jashtezakonisht feminist ne kuptimin jo-misogjinist te fjales njelloj si Lola e J. Demy
Eshte evidente qendrimi i tij anti-margjinalizimit ne pergjithesi, e vetmja pike e humbur ishte anti-ageism qe ndoshta heret te mund ta kapte qe ne ate kohe.
Shume edukues e interesant gati mahnites pozitiviteti i ketij regjisori ne temen e prostitucionit.
flm kohe e kaluar mjat mire me kete film.
Meqe e ke pare tashme:
Ate qe thoja me lart pra pozicionimin e Mizoguchit ne raport me prostitucionin: ajo vjen ne 5-10 minutat e fundit te filmit.
Kur financieri pyet vajzen e pronares se bordelit nese ajo do te behet pronarja e ré në vend te se emes (qe eshte semure), ajo pergjigjet :
Pastaj kur takon te jemen, ajo i thote kesaj te fundit :
Pak minuta me pas, kur ne bordel vjen ajo kandidatja per geisha,
«pronarja» e ré i thote :
Me te gjitha gjasat, do e pranojë.
Po te kemi parasysh se si erdhi ne fillim vajza e re (kembengulja e saj qe e ema te mbyllte bordelin) dhe fundin, i bie qe te kete ndodhor nje rrugetim jo i vogel per te, pra per vajzen e re. Ky rrugetim ndodhi pas historise se perbashket qe ajo pati me të jemen, per te njejtin mashkull. Gje qe e beri te ndergjegjesohet qe eshte sistemi (dmth maskilizmi i shoqerise japoneze) fajtori, dhe jo njeriu (gruaja, dmth pronarja e bordelit, pra e jema ne rastin konkret). Prej nga dhe ‘dorezimi’ i saj ne fund te filmit : sigurisht qe ajo e pranoi rolin e ri te pronares se bordelit, gjithe duke kuptuar shkaqet e nje situate te tille te femres japoneze.
Dhe mbyllja me sfilaten e trishtueshme te geishave…
1 Like
faleminderit, understood
5-10 minutat e fundit jane si nje faqe komplet e re
nje lloj solidarizimi i perbashket
Patjeter ! Sepse thyerja ndodhi: zhgenjimi prej historise se dashurise. Por jo thjesht si zhgenjim sentimental (dhe kaq) : fakti qe i njejti mashkull i vardisej EDHE te jemes, eshte kyç, eshte KAPITAL per filmin
1 Like
Sepse thene ndryshe: konflikti kryesor ne film eshte nene-bije. Ok deri ketu. Dhe ne pamje te pare eshte thjesht çeshtje bordeli (mbylle, eshte imorale ta vazhdosh ta mbash hapur etj etj ).
Po mos kish qene historia e mashkullit TE PERBASHKET qe lidhi ëmë e bije, filmi do ish thjesht nje film progresist anti-prostitucion (nga ata qe jane me mijra) dhe kaq. Por pikerisht, gjenialiteti i filmit ehste se ai i shkon problemit aty ku ai e ka dhe gjenezen, arsyen themelore te ekzistences se tij (prej dhe nga reagimi im para dy ditesh tek thoja se Mizoguchi ka gjenialitetin te ndaje shapin nga sheqeri, pra te vendose deri dhe per gjera te tilla ne dukje te pamundura per te vendosur (a e ka fajin njeriu apo sistemi). Dhe duke qene se ne rastin konkret njeriu eshte e ema (pronare bordeli ) dhe sistemi eshte mashkulli japonez, Mizoguchi vendos të jete me të parën (kunder të dytit).
1 Like
E megjithate, kjo nuk do te thote se Mizoguchi paragjykon disa personazhe, dhe te tjere jo. Fare. Mjeku i ri eshte filmuar me po aq kompasion sa dhe dy grate (mëmë e bije). Asnje dallim!
Gjenialiteti vjen ‘gjetiu’.
Vjen nga :
- krijimi i fabules (dy femra qe dashurojne te njejtin mashkull, dhe jo dy meshkuj te ndryshem
- nga zgjedhja qe ben vajza e re ne fund te filmit.
Po mendoja: le te imagjinojme per nje çast se ç’pershtypje do na linte filmi nese Yukiko, vajza e re, do zgjidhte te vazhdonte jeten me doktorin, e bla bla bla. Do kishim te benim thjesht me nje film gjoja ‘progresist’ (filmi do dënonte te jemen si pronare bordeli) dhe kaq. Pra fajin do e kishte njeriu (e ema). Dhe ne kete rast, ne fakt, do kishim te benim me nje film te djathte, cinik (“mire ti behet qelbesires”, pronares se bordelit : “e bija i tregoi vendin”). Pra do kishim nje film manikeist (e mira/e keqja). Biles mund ta themi keshtu: nje film ‘i djathte’ eshte nje film manikeist, pra qe merr persiper te beje moralizatorin.
Pa dyshim qe Mizoguchi (e ka pas lexuar apo jo), ka qene marksist (i bindur qe fajin e ka sistemi). Nisur nga nje pikeveshtrim i tille, ai pastaj ngré mizasken e filmit (dolem tek forma, aq e lidhur me pemrbajtjen).
Mizoguchi (meqe jo vetem i kam pare te gjithe filmat e tij, por edhe nga dy-tre here), filmon pothuaj gjithmone “pak nga lart”, dhe disi larg nga aktorët , fiks si ne foton e meposhtme:
ose
Qellimi eshte perfshirja e hapsires ne kuadrin filmik, me qellim qe levizjet e personazheve te shprehin ndjenjat e tyre sentimentale. Në funksion te levizjes se personazheve leviz dhe aparati (kamera). Asnje plan i madh filmik (nga afer) në film; asnje tracking shot (karrelia), asnje ‘shot reverse shot’ (i konsideruar si artificial nga Mizoguchi) : te tilla figura stilistike kinematografike, per regjizorin jane nderhyrje te dhunshme, pra dhe te papranueshme, në lojen e personazheve, në jeten e tyre, në dramen qe jetojnë. Mund te thuhet biles se Mizoguchi eshte mbreti absolut i plan-sekuences (long sequence shot), i long take. Në kete sens, filmat e tij, sidomos ata te viteve 1950-1055 (te fundit te jetes se tij), te persosur artistikisht, kane qene shume shume te vleresuar dhe adhuruar nga kritiket e Cahiers du cinéma, qe me pas u bene regjizoret e rinj te Vales se Ré franceze (1959-1960) : Rivette, Godard, Chabrol, Rohmer… etj etj sidomos pikerisht per plan-sekuencat e tyre te cilat ndihmoje lidhjen e skenave te ndryshme ne hapsira te ndryshme (heterogjene) duke ofruar nje film, perfundimisht, ‘homogjen’ (filmi ishte si nje lule e bukur - kishe shkruar ti, qofte dhe “pa dashje”, por me shume shume te drejte!)
çdv. Ca deshem vertetuam
1 Like