Cilën vetmi? pjesa e parë (vjershë për Verin)

O Arban, perveç inotit pa kuptim qe ke me Alben, nuk kuptoj nese ti e mban anglishten per superiore ndaj gjuheve te tjera ne diskutim, apo jo? Anglishtja nuk e ndan vetmin, e deshmon si te ndare me vlere pozitive dhe negative, dhe kjo eshte merite pa diskutim.

Une nuk bëra asnjë vlerësim, superiore apo jo, madje as nuk u nisa nga anglishtja, mos më bëj edhe ti ta përsëris se u lodha me atë gjënë e trashë, inati me të cilën të duket i pakuptimtë. Unë thashë vetëm që në përkthmin e titullit “100 vjet vetmi” anglishtja nuk hyn fare, hyn po aq sa 3000 a 6000 gjuhet e tjera. Eshte njesoj si te thote dikush per titullin “Dëborat e Kilimanxharos”: “Po prit, çfarë dëborash, se eskimezët kanë nja 20 fjalë për borën”. Po meqë kryeidioti/ja (ore se nuk te kam pyetur, si mendon se e kam fiksim, Alba me zamete dhe e ftohur ngambrapa) e çoi muhabetin “origjinal” aty ku e çoi, thashë atë që thashë, që aty ku anglishtja përdor dy fjalë, shqipja, spanjishtja, italishtja, frëngjishtja përdorin vetëm një. Ja kaq.

sqarojme punen e anglishtes, pastaj te Albes. Po ta kerkoj une, jo Alba, si mendon, a eshte superioritet qe anglishtja deshmon me 2 fjale se vetmite jane te ndara, ndersa te tjerat e thone te njejten gje me shume fjale, duke perfshi edhe Alben ne mes muhabetit :smiley:?

Edhe unë ta dhashë deri diku pergjigjen, thjesht mund të flas mbi faktin, por nuk e di mbi ç’bazë ta bëj vlerësimin. Ka një lapsus në atë që thua besoj, që anglishtja nuk e ndan vetminë, se po flasim pikërisht për të kundërtën, që e ndan. Megjithatë, e përmenda deri diku që kjo ndarje mund të ketë ardhur nga halli, jo nga ndonjë “meritë” a “virtyt” i anglishtes. Meqenëse të intereson besoj, edhe shqipja ka “vetmi” të tjera, “pozitive”, për shembull, ka fjalën “oshënari”.

lene çfar po flasim, se nuk po dime se çfar po flasim. Lere edhe anglishten dhe albanezçen se na ngaterrojne kembet, dhe zbulojme esencialen, pastaj shofim me pas tulin e cipen e muhabetit.

Vetmia eshte nje e vetme, apo jane dy lloje vetmish?

Do të të zhgënjej me përgjigjen, e di, po për mua si shqiptar është një, se kështu ma përcakton a kushtëzon gjuha që flas, hipoteza Sepir-Uorf. Nuk dal dot përtej gjuhës.

e mora vesh, e kuptova, jo nga kjo pergjigje qe rikonfirmon nje gje qe e dija perj kohesh, por ti pa dashur, bile duke mos dashur, i je pergjigjur pyetjes.

kte sepir-uorfin amerikon nuk e njof, njof Witgenshtejn Ngambrapen qe ka thene sakte kete qe the, por per gjuhet ne pergjithsi, qe nuk ka kuptim pertej gjuhes. Nuk me shkonte kurre ne mend qe te nacionalizohej edhe ngambrapja.

Ndersa une me te thene te drejten, nuk ta kuptoj kete entuziazmin djaloshar, bravo anglishte qe e thyn vetmin m’dysh, domethene qe e ndan ne dysh. Kot te te pyes, se ti nuk te lejoj as “zgjerim” me paralelizma, me analogji, me supozime, por le te bejme lojen me kungulleshka, po pse dy e jo shtate. Po sikur te marresh vesh qe ndonje gjuhe e ndan vetmine me tresh a me pesç, pra ka pese “lloje vetmish”, do t’i japesh ndonje merite asaj gjuhes, apo ke rene ne sevda me anglishten? Ah moj Albe me zamete dhe e ftohur ngambrapa cna bere, prit kur te dashurohet edhe i nderuari Pjer pas gjuhes barbare.

Nuk eshte nje, jane dy, si vetmia angleze, dhe kane thene pak a shume “gjuhesisht” te njejten gje ngambrapa qe ka thene Vitgenshtajni filozofikisht, qe gjuha kushtezon menyren si e shohim boten.

kurse une e kuptoj edhe pa te thene te verteten pse ti ben supozime te kota, nderkohe qe kam vite te tera qe shkruaj per dyfishesine yin dhe jang ose subjekt dhe objekt te botes, nga struktura e hapsires vale-thermije dhe struktura e qenesise kohe-hapsire, e deri tek struktura e qenies Zot dhe njeri. Pra pa perjashtim çdo gje qe ekziston eshte dyfish, eshte Dy qe synon te behet Nje, dhe gjuha nuk ka pse te jete jasht ketij rregulli, sepse i don bytha shqipes te kete vetem nje vetmi. Nuk do ti ta pranosh kete te vertete, ashtu qofte, nuk ben per ty, hajt shnet!, por te pakten konsidero qe un perbuz te luaj kungulleshkash per keto gjera. Edhe kur tallem, nuk dal pertej gjuhes time te dashur sa e mire sa e dlire yin dhe yang, prandaj permend gjithnje dy bolet e Marlonit dhe dy felet e Merlin Monrose dhe Witgejshtejnit, Foucault, Barthes, Derrida. Dhe jo pa qellim, biles kur tallem un them gjerat me serioze, sigurisht per ke kupton, ose me sakte per ke don te kuptoje.

kontrollo brimen e sumes se mendimtarit modern, sepse menyra si perdor sumen e tij e kushtezon menyren si e sheh boten.

Ne rregull, e kuptova, veçse jo për do te kuptoje, po sinqerisht për kë mund të kuptojë, se jo gjithmonë dëshira mjafton. Po ç’ti bësh, ja që kështu i do bytha shqipes për punën e vetmisë, çfarë të bëjmë tani, apo ta hedhim poshtë e të bëhemi bij të anglishtes.

jo shqipja te mos hidhet ne asnje menyre, por jo sepse un jam shqiptar dhe kshu me do bytha ime e qelbet prej albanezi, por sepse shqipja ka superioritete qe nuk i ka anglishtje, gjermanishtja, frengjishtja etj. Per kete jam krenar qe jam shqiptar, dhe vetem per kete.
Pastaj me siper i kam shpjeguar albes qe jo gjithmone inferioritetet jane te tilla, ka situata qe mungesat inferiore jane providenciale, behen shkak per te hap udhe te reja. Njesoj edhe ne gjuhe. Inferioritet-superioritet, yin-yang :slightly_smiling_face:

Fjala mevehtesi mund te pershkruaje me sakte fjalen solitude .Ndoshta nuk tingellon aq bukur sa vetmi por e pershkruan me mire llojin e vetmise te pjestareve te konakut Buendia .

Ne fakt ti po te kishe lexuar me shume amerikone Sepir Uorfa, zvicerane e me the e te thashe, do ta kuptoje se anglishtja nuk ndan asgje me dysh, po ty te duket ashtu sepse je pikerisht “rob” i gjuhes tende. Konceptet nuk ekzistojne jashte fjaleve. Ty te duket se e ndan se e sheh realitetin me dylbitë e gjuhës tënde, apo nga kornizat e gjuhës tënde, dhe te duket sikur ka nje koncept universal te cilin shqipja e shenon me nje fjale dhe anglishtja e ndan me dysh. Po nuk eshte aspak. Merr nje situate sikur ne bote te ekzistonte vetem angishtja. Cfare do te ndante anglishtja me dysh? Asgje. Ty te duket sikur ndan vetem kur e strukturon realitetin me kallepet e gjuheve te tjera. Ose cfare ndan me dysh shqipja pse ka dy fjale, “shendet” dhe “shendetesi”. Asgje nuk po ndan, shume shume mund t’i duket anglezit se po ndan ndonje gje, meqe ai perdor nje fjale “health”, dhe kjo e ben t’i duket sikur ka nje koncept qe shqipoja po e thy m’dysh. Merr po ashtu “ndeshje” e “garë”, që ka gjuhë që i shënojnë me një fjalë e kështu me radhë, shembuj pa fund.

Ah sa keq qe Blogu Tjeter i mbylli komentet.

113

“Njeriu nuk mud ta kapë absoluten, ndryshe nuk do ishte absolute”, përmban brenda aksiomën: “Absolute është ajo që nuk kapet dot”, e cila përmban brënda aksiomën: “Nuk mund të flitet për atë që nuk kapet dot”. Nga kuklla ruse nxirret kuklla tjetër: “Nuk ekziston ajo që nuk kapet dot”. (U kry bacë!). Pastaj vazhdohet natyrshëm loja me kuklla e kungulleshka: “Ekziston vetëm ajo për të cilën mund të kapet, prandaj mund të flitet”. Dhe së fundi kuklla finale, vendimtare mbi dhe: “Ekziston vetëm relativja sepse vetëm ajo mund të kapet e mund të flitet”. Përtej kukllës së fundit nuk ka gjë tjetër përveç boshit dhe hiçit, të cilat i kap Hajdegeri dhe Witgejnshtejni tu bo i dor muhabet ke Pylli Zi Schwarzwald.

114

Ne kemi të qartë vetëm atë që besojmë, dhe fjalët shërbejnë vetëm për ta shprehur këtë besim. Fjalët janë veshje gjatë përdorimit nuk kanë asnjë vlerë në vetvete, veçanërisht në përdorimin e përditshëm; vetëm etimologjia përpiqet të tregojë se mund të ketë një lidhje midis formës dhe kuptimit të Fjalës.
Pra fjalët kanë një kufi, i cili, në kundërshtim me atë që thotë Wittgenstein, nuk është “kufiri i botës”, është kufiri i filozofisë dhe logjikës. Bota në kuptimin e gjërë të fjalës (i ashtuquajturi “Kozmos” i Grekëve të lashtë që ka brenda vetes edhe të përtejmen), përfshin edhe çfarë ne besojmë. Kur rreket të tejkalohet kufiri i fjalëve, nëse nuk besohet në të njëjtën gjë që beson edhe bashkëbiseduesi (ose autori që po lexohet), ekziston gjithnjë rreziku që fjalia të duket e pakuptimtë si lojë fjalësh.
Pra nëse nuk kihet të njëjtën besim si bashkëbiseduesi, ose më keq, nëse nuk kihet asnjë besim, keqkuptimi është i garantuar. Ajo që ne besojmë i jep kuptim botës, kuptimi i botës qëndron jashtë botës së Wittgenstein, por duke mbetur ende brenda Kozmosit.

un kom thone shum gjojna t’bukra qe i kom vjedh ne internet. Ja nje perle per shemull:

Ore a e keni vëne re se çfardo të thuash, edhe të vërtetën absolute, tjetri do ta gjejë pa tjeter një mënyre linguistike intelektuale t’modhe për me të pjerdh muhabetin!

1 Like

Kisha vite pa shfletuar PPU.

Kushdo që të jesh, boll u solle si një mashkull i përdhunuar.