Me I bukur I deteve

Me I bukur I deteve
Eshte deti Ku ende nuk kemi lundruar
Me I bukur I femijeve tane
Ende nuk Ka lindur
Me te bukurat e diteve tona
Ende si kemi jetuar
Dhe gjene me te bukur qe dua te t ’ them
Une ende s’ ta Kam thene

( Nazim hikmet )

Poet turk

2 Likes

Nje perkthim alternativ:

Me I bukur I deteve
Eshte deti i pare ku kemi lundruar
Me I bukur I femijeve tane
Eshte femija yne i pare
Me te bukurat e diteve tona
Tashme i kemi jetuar
Dhe gjene me te bukur qe dua te t ’ them
E kam thene tashme

(VariK)

jo poet nga albanistani

1 Like

ja e shifni prap zhgrryerjen politike te varik qe hakmerret ne Peshk kunder komunizmit qe i ka marre pronat, meqe Hikmeti ka qene komunist?

Ne fakt vjersha eshte komuniste me teper se Hikmeti ne kuptimin eskatologjik, dmth qe historia eshte akoma ne pritje te permbushjes, akoma nuk eshte thene fjala e fundit te arritjes ne nje shoqerie te lire, pa konflikte, te lumtur etj etj. Kjo eshte sakte e eskatologja e krishtere, e Ardhjes se Dyte, Tokes se Premtuar etj etj.

Prej kendej termi universal “katokomunist”, qe me sakte duhej te ishte “krishterokomunist”, e akoma me i sakte e me universal duhet te ishte “fetarokomunist”.

Prej kendej arsyeja perse tani bota eshte bere nje hale pa preçedence ne histori: nga njera ane komunizmi dhe krishterimi kane marre fund si organizma te mbeshtetur shteterisht (asnje intelektual i shquar kerkon te quhet komunist ose i krishtere perveçse per tu dalluar nga te tjeret si snob) dhe nga ana tjeter nuk ka asnje pritje ne histori ne te cilen tashme kane ndodh te gjitha (si ne vjershen me siper te varik-arit). Pra eshte arrit Fundi i Historise, tamam kjo hale qe perjetojme ku zhyt turijte gjithe epsh intelektuali i shquar demokrat.

A ka kuptim universaliteti i artit a poezise perballe fundit te historise?

Qe te kete kupim kjo pyetje qe ben ti, i duhet njohur artit qe ka nje mision providencial, gje qe siç thashe nuk i shkon me per shtat intelektualit t’modh demokrat ngambrapa, sepse Fundi i Historise, eskatologjia, eshte nje koncept providencial. Prandaj komunizmi dhe krishterimi (ky i fundit korespondon me fashizmin sipas intelektualit komunist) jane Levizje providenciale qe synojne Fundin e Historise, dhe veteparaqiten ose veteparaqiteshin (sepse tani nuk ekzistojne me) si Fund i Historise.

Po te kuptosh e pranosh sa me siper, pergjigja e pyetjes qe ke bere eshte: Po. Bile, konsideruar sa me siper, eshte logjike qe pergjigja te jete Po.

Neqoftese ke problem per artin kombetar, mos u merzit se ja kan gjet edhe kesaj pune (cituar me pak a shume me memorie):

Nese nje art kombetar futet ne thellesi te shpirtit te popullit, atehere automatikisht eshte art universal me vlere per te gjithe popujt - Dostojevskij.

Kjo shprehje e Dostit eshte nje tjeter deshmi qe arti eshte providencial.

E kisha llafin: si i mbijeton nje veper me vlera universale fundit te historise?

Meqe fundi i historise tashme eshte pa, ka ndodhur, si vazhdon te pelqehet hikmet, dostojevskij apo van gogh, psh? (Ne kete pike ka mundesi qe jemi ende heret).

Apo ndoshta me statusin e te qenurit universale, vepres i hiqet etiketa katokomuniste, fashiste demokrate e cdo etikete tjeter e mundshme. I hiqet edhe etiketa si mision providencial (meqe universale dmth e palimituar ne ndonje prerje te kohes). Pra edhe me mundesine e tejkalimit te “fundit te historise”.

Fundi i Historise nga pikpamja e krishtere eshte Ardhja e Dyte e Atij, ku eshte Ai, kush eshte? A ke pa gjo ti? A di gje ti kush eshte personi qe perfaqson Ardhjen e Dyte (qe eshte eskatologji jo vetem e krishtere, por ne çdo fe te planetit pa perjashtim pritet Ardhja, krishterimi eshte vetem me i vetedishem per kete).

Fundi i Historise nga pikpamja komuniste eshte shoqeria pa klasa, pa dallime (ne kuptimin negativ) racore, gjinore, kombetare etj? Ky projekt deshtoi ne vitin 1989.

Deri tani un shof Fundin e Historise sipas perkufizimit te Fukujames, i cili konsideron Fund te Historise fitoren planetare te demokracise perendimore ne vitin 1989, perfaqsuar nga Amerika qe eshte si shpirt.

Dmth duhet te kesh te qarte perkufizimet e situatave dhe ambicjeve, pastaj mund te thuhet diçka tamom per artin universal. Nese kupton per art universal gjendjen e sotme ku Hikmeti ben nje lloj poezie dhe vari-kari ben te kunderten e saj, atehere ti je ne rregull, sepse arti universal i sotem pluralist reflekton gjendjen reale sotme futja pordhes si te vije pluralisht.

Por ti nuk je ne rregull as me ambicjen e kishtere (dhe ambicjen fetare ne pergjithsi) dhe as me ambicjen komuniste (dhe as ate fashiste), dmth me logjiken historike qe nuk ka per ambicje futja pordhen.

perkundrazi jemi vone, ne kuptimin qe njerzit pelqejne gjera qe nga pikamja e providences ne art jane shekuj mbrapa, dmth gjendja shpirterore e tyre eshte mbrapa ne kohe, gjithsekush te ngecur ne nje kohe historike. Psh te pelqesh Van Gogun si prioritet mbi te tjere, i bi te jesh 120 vjet ngambrapa providences, sepse arti sa eshte universal, i gjithe koheve, aq eshte ne sherbim te kohes, i perket nje kontesti te caktuar historik. Kjo del e qarte kur nje piktor pelqen si prioritet Van Gogun, ne kuptimin qe veprat artistike te piktorit jane ne fryme dhe teknike postimpresioniste (ose surealiste nese pelqen Daline etj), atehere ky piktor mund te jete postimpresionist me i modh se Van Gogu (gje e mundur se sot eshte kollaj te pikturosh si postimpresionist dhe me mire se postimpresionistet e hershem si fryme), por ne kuptimin e providences artistike eshte nje katunar i mbetur 120 vjet mbrapa. Historia kerkon permbushjen, do apo s’do ti, apo Van Gogu, apo Kadare, apo kushdo tjeter artist i modh. Providenca te terheq zvarre drejt ambicjes se saj. Kush rri e ben muhabet me pelqen ky apo ai artist i modh, humb kohen kot, e kalon kohen me mire ai qe thote me pelqen akullorja.

Dmth arti e ka pelqimin brenda, por he per he, sa pa arrit Token e Premtuar, nuk eshte kryesor pelqimi, arti he per he ka mision shelbyes, shpetimtar, kerkon urgjencen e kohes, e te qenurit gjithnje i kohes. Bile edhe diçka me teper, te paraprije kohen, te jete profetik.

Cfar ka profetike tashme tek Van Gogu? Cfar ka profetike tek nje piktor qe akoma shtrydh tubetat e ngjyrave ne palete? Histori e artit eshte edhe histori e mediumit (e ka thene poeti Shiler i pari, e me pas te tjere). Te pikturosh me penel eshte sikur t’ja hipesh kalit. Bukur dhe e pelqyeshme te besh nje shetitje me kale, por kush shkon ne pune me kale sot pa u bere qesharak? Pastaj qe ne kohen e futuristeve, qe i thurren hymn makines (teknologjise) dhe profetizuar e aplikuan Fundin e Artit, u be e qarte qe nje shetitje me Formula Uno ishte shum me e pelqyeshme se nje shetitje me kale.
Sa me siper mund te thuhet per çdo fushe te artit pa perjashtim.

o xha xha Tani, a e di ndryshimin midis poeteve dhe njerzve te tjere? Ja ta them une: te paret budallallekun e shkruar e bejne publik, ndersa te dytet rezervohen.

1 Like

Titi , nuk e di si I percepton ti gjerat , e tjer e tjer. Une Marr pjese Tek peshku thjesht per te diskutuar mbi poezine. Kaq. Dhe nuk njoh askend, kwshtu si rastin tend , qe I personalizon apo ironizon personazhet. Fundja e ke me dire vet te mos shkruash Asgje, aq me tepwr kur sheh se eshte prurje e imja. Kaq mik. Eshte e thjeshte…

1 Like

Sido qe e ke menduar ti kete, pyetjet e mija iu referuan kesaj pjese.

Fiks. Duhet vene ky perkufizim ne wikipedia nen termin poet

Jo si e mendoj une Fundin e Historise, as si e mendon ti, e as Fukujama, e kushdo tjeter demokrat i modh. Ti kam dhene te gjitha opsionet: çfar quhet Fund i Historise nga pikpamja e fetare dhe pikpamja laike (mobilizim i shoqerise njerzore per te arritur Utopine e deshiruar ne shekuj), nuk eshte nje hamendje kot ne hava per te bere filozofira “per mendimin tim”, ketu flitet per logjike historike. Nese konsiderohet historia nje grumbull ngjarjesh absurde pa lidhje dhe pa qellim si demokracia e Fukujames qe eshte si shpirt, atehere s’ka kuptim te diskutohet per te arritur diçka, diskutohet per te diskutuar, njesoj si lloqet politike ne Kosove. Pra nuk ka kuptim dhe as vend per te bere as pyetje nese arti eshte universal, a ku di une çfar tjeter per artin apo per akulloren, apo per demokracine etj. Vetkuptohet nuk ka kuptim dhe as vend per t’ju pergjigjur pyetjeve te tilla pa kuptim e pa vend.

Keshtu zgjidh opsionin - ka qellim historia apo jo? - nese kerkon vazhdim te muhabetit me mu. Nese do muhabet per muhabet pa asnje qellim ke vari-karin.

siç duken bathet, qenka java e turqise ketu :smile:

e shef Ardhjen e Dyte te Krishtit ne Shqiperi qe ka Vizione te Qarta demokratike se si te dhjese politikisht ngambrapa muhabetin rreth Providences?

Pra ke per muhabet edhe Pjer pordhen qe ka ambicje mesianike per shpetimin e Shqiperise.

Keto me “pu pu pu c’po na shofin syte, u prish dynjaja fare, s’ka ku shkon me tej, kemi arritur fundin, u degjeneru poplli fare”, i ka pase saktesisht te njejta cdo gjenerate keto 3-4000 vjetet e fundit.
Keto muhabetet me fund te historise (tip “pas meje do behet qameti”) jane akullore e limonada.
Demek une dhe ti qenkemi perzgjedhur si maja, apo kulmi, i arritjeve e zhvillimit te races njerezore, dhe na eshte besuar t’i fusim celesin.

Historia se shkence per mua jo qe s’ka qellim po eshte krejt kot.

Ndersa Historia se ide, personalisht besoj se ka qellim. Qellimet e saj, Historia i arrin pavaresisht perpjekjeve nga njerezit. (Pak a shume e Hegelit kjo, por mua me duket shpjegimi me i arsyeshem)

muhabetet “pu pu pu u prish dynjaja” eshte nje variant tjeter per te dhi muhabetin, sepse nuk duhet ndonje kulture e modhe per te ditur se teknologjia e Komunizmit dhe Perendimit, dmth e Luftes se Ftohte, krijonte kushte per te hedh ne ere tere planetin megjith poturet e katunareve intelektuale. Nga kjo pikpamje armatimi berthamor perben ne Fund te Historise potencial qe ne çdo çast mund te behet real. Nuk ka ndodh asnjehere ne histori qe njeriu te kete fatin e planetit ne dore.

Ti kujto se ma dhi mu me keto "pu pu pu "qe ben, por je vete per tu bere pu pu pu çfar intelektuali i modh je ti qe nuk di se i gjithe arti (dhe kultura) i periudhes se Luftes se Ftohte ka qene i kushtezuar nga tmerri atomik. Nuk eshte me pune Hegeli e marksi, Fundi i Botes eshte ekzistencial si buka qe ha, pavarsisht se je mesuar me kete tmerr e te eshte bere si buka qe ha.

Por nuk e ke hallin ktu, ti e ke hallin tek politika e Kosoves qe e njef vertet me mire se sica me cica dhe vari-kari. Por ne kete muhabet nuk hy fare politika e Kosoves, e as e Shqiperise, e as e Serbise, qe jane katunde nga permasat e ketij muhabeti. As Amerika nuk hyn me ne kete muhabet, e ka humb shansin historik, si dikur perandoria Romake. Ne fakt ketu e ke hallin qe ben “pu pu pu u prish dynjaja”. Keshtu thonin per 400 vjet romaket pagane dhe aleatet kur degjonin profetet e krishtere te parathonin fatin e Roma Pertomes. Mirpo logjika historike nuk te fal, eshte e pameshirshme, dhe vertet Roma perfundoje ne hale te gomereve.

Ne hale te gomereve do te perfundoje çdo superfuqi ne histori qe eshte si shpirt e qe nuk ndjek Providencen.

Cka i ki more burre kto paranoja qe s’i kuptova kurre.
Qysh po don me te binde qe te pakten une s’jam nise najhere me ate qellim??

S’po dij cka fitoj edhe nese ia arrij ketij qellimi.