Feminizmi ka luftuar atributet e natyres femres. Ne kete aspekt ekofeminizmi s’ben sens pervecse kalon ne esencializem,izolim te natyres femererore. Feminizmi promovon dinjitetin dhe te drejtat e gruas dhe ka qene i lidhur ngusht me levizje liberuese te tjera, ashtu sic mund te solidarizohet me dhunimin qe i behet natyres, por krejt vulgarisht e them: pidhi nuk eshte natyra.
Un kam shkrujt per kete teme me disa seri, e qe vazhdojn akoma. Problemin e kam rraf nga shume ane, dhe kryesisht nga dy ane si rendom çdo problem tjeter:
-
ana esenciale, mitike, metafizike
-
ana kontestuale ose konjukturale, historike, fizike.
Keto dy ane nuk perjashtojne njera tjetren siç thua ti duke konsideruar politikisht problemin dhe duke e treguar pa lidhje midis tyre aspektin e liberimit politik te gruas me shterngimin politik dhe “i lidhur ngusht me levizje liberuese te tjera”.
Pa na e sqaro kush jane keto “levizje liberuese te tjera”, sepse duke i vene bashke keto levizje te tjera mund te dale se çfare i lidh, dmth mund te dale esenca qe ti e mohon, dmth qe pidhi eshte natyra, ndersa kari eshte çfar nuk eshte natyra, dmth eshte bota e tjeter.
Pra qe tabela me siper mund te plotsohet me mire:
-
ana esenciale, mitike, metafizike, Kari.
-
ana kontestuale ose konjukturale, historike, fizike, Pidhi.
Kape ket te pakten, se te shumten mund te lexoje te gjitha serite per gjysem ore:
Me vijne ne mend levizja e te drejtave civile ne Amerike psh, apo qendrimet e feminsiteve kunder luftrave ne Lindje te Mesme (nuk po permend levizjet ne emer te lirise sic jane ato komuniste, ateiste, etc. se shkon gjate). Nuk mohoj qe motivimi anti-dhune eshte i njejte tek levizjet feministe dhe ambientaliste, por asociimi i vlerave natyrore femres nga ekofeministet eshe vazhdimesi e asocimeve tradicionale patriarkale qe i jane bere natyres femerore nga ato qe permend dhe te tjere qe nuk permend. Jane keto asocime qe ka luftuar feminizmi sepse keto kane sjellur probleme praktike: Me kete mentalitet Thatcher, Angela Merkel dhe mbreteresha e Anglise jane kurva trans ose meshkuj sepse kane qene ne krye te nje rrethi te pushtetshem qe ka ushtruar dhune mbi dicka qe zakonisht pushteti dhunon.
Jemi pjese e natyres, por nuk eshte e thene ta pervetesojme ate dhe duke e pervetesuar ate te idealizojme vetveten (femren). Kete ide po dua te shpreh.
Nuk po marr vesh se çfare do te shprehesh, vetem qe je kunder ekofeminizmit. Kete e mora vesh, morra vesh edhe qe je kunder sepse femrat nuk kane te drejte qe te identifikohen me natyren. Ndersa une po them qe identifikimi nuk eshte nje e drejte qe femrat e kane fituar ose uzurpuar, kjo eshte nje natyren e gjerave nese konsideron boten ne baze te principit dual. Nese e konsideron boten ne baze te parimit demokratik futja pordhes sipas qefit, atehere futja pordhes dhe ti se je ne te drejten tende.
po keshtu eshte sipas principit dual (jo sipas levizjes feministe), sepse komanda e botes origjinale duhet bere nga nje mashkull dhe femer bashke. Pra principi dual mund te quhet edhe principi familjar. Perderisa bota qendron jashte ketij principi, si ne fakt qendron, atehere bota udhehiqet nga principi deledash kaotik futja pordhes, pushteti me perkufizm eshte gei, udheheqesit jane gjithnje gei ne menyra te ndryshme (e jo vetem udheheqesit, por edhe çdo lloj figure tjeter, dhe kultura ne pergjithsi eshte gei, matrialkale apo patriarkale qofte, nuk ka ekuliber). Dmth si perfundim e ke Marlonin siper, ti ja fut pordhes ne menyre kaotike demokratike, por dhe ate kerkon edhe marloni qe te bohet sa me teper qef me principin retroaktiv: njeri pjerdh e tjetri ja fut, dhe anasjelltas. Futja t’ja futim.
Kushdo ka te drejte te identifikohet edhe me breshkat per sa me behet vone, po them qe eshte kontradiktor me feminizmin ky lloj identifikimi i ekofeministeve. Dhe ne kete aspekt, nuk jam kunder, por s’bindem sepse s’kane koherence dhe limitohen ne esencializem femeror.
jo mor djale ketu nuk behet fjale per breshka, por behet fjale per principin feminil dhe principin mashkullor te botes, yin dhe yang. Ky princip eshte universal, i binden edhe vete breshkat, edhe ata qe identifikohen me breshkat, edhe ata qe nuk identifikohen me to, edhe esencialistet, edhe konjukturalistet, pavarsisht se identifikohen me konfuzionistet. Eshte moda e tille sot: per mendimin tim. Futja pordhes ne menyre demokratike.
Pp pra te dy felat eshte muhabeti… Ne fakt ketu fillon e mbyllet. Fine.
ti mund te besh sa te duash ironi, por fillimi dhe fundi eshte se edhe ti vete je produkt i dy feleve, je produkt i nje nene dhe i nje babe. Po njesoj edhe breshkat, edhe ekofeministet qe nuk ta mushin menjen.
Kur shkrova me siper nuk kisha nder mend te beja diskutim, aq me pak me qe eshte pikerisht kjo ndarje dualiste teper e ezauruar ne temat e tua.
as une nuk dua te bej diskutim, desha te tregoj se muhabeti yt eshte konfuz, dhe per me teper te theksoj se ekofeministet esencialisht kane shume te drejte kur identifikojne pidhin me natyren. Por nuk kane aspak te drejte kur i propozojne pushtetit mashkullor, alias Marlonit, t’ua mballose gratis (shiko e ne shkrim e linkuar qe dy virgjeresha nostradamse ofrojne bile edhe sumen e tyre duke e treguar me dore), ne menyre qe Marloni te mos ja mballose Memes Natyre. Eshte kjo kontradikta e tyre, qe nga njera ane identifikojne pidhin me natyren, dhe nga ana tjeter propozojne na pallo pidhin e lere rehat natyren. Vete thone qe eshte e njeta gje, pra lepri eshte mçef ne tjeter vend, keto nuk jane ekofeministe, jane kurva pazari.
Besoj se ky eshte fundi i ketij muhabeti. Naten e mire.
Muhabeti im eshte i paqarte per ty sepse nuk e konsideroj boten me norma dualiste sic ben ti dhe ekofeministet. Keto te fundit jane fela e kundert e patriarkalisteve dhe te dy palet nga i njejti pellg historik gjejne asocimet per cfare eshte femerore dhe mashkullore. Por femrat nuk jane esencialisht te mira dhe paqesore dhe meshkujt nuk jane esencialisht te keqinj dhe shkaterrimtare (sic duan t’i portretizojne ekofeministet).
Problemi eshte se ti je edhe dualist edhe mbifelor.
Muhabeti jot eshte objektivisht i paqarte sepse ti ndjek moden demokratike te konsiderimit te botes sipas qefit, gje qe e bejne edhe feministet edhe patriarkalistet, dhe kushdo tjeter qe “konsideron” ate qe ne fakt “eshte”. Bota nuk “konsiderohet” dualiste, “eshte” dualiste dhe nuk e luan topi kete “konsiderate”, madje as topet e Marlonit nuk e lujne dot. Midis “eshte” dhe “konsideroj” tirret filli i te vertetes dhe falsitetit. Ky eshte dallimi im prej teje, ekofeministeve, patriarkaliste, dhe çdo tjeter “-iste”, na ishte seç na ishte, ishte nje gomar me bishte.
Me gjej nje pohim timin lidhur se si jane esencialisht femrat dhe meshkujt. Nuk ke per ta gjet, sepse une nuk jam ekofeminist, nuk qendroj nen Marlon.
Problemi nuk eshte si jam une, une jam siç eshte objektivisht Krijimi dhe Krijuesi, dualist dhe mbifelor. Por kujdes nje fije ndan te verteten nga falsiteti, e Verteta eshte: mbifeloriteti nenkupton sintezen komplementare te dualitetit, ndersa falsiteti eshte (çfar ndodh ne realitet, ne last tango in Paris of penis): konflikti dialektik midis dy felave te perplas mbi dysheme si nenfelor me Marlonin persiper.
Nese fillon e kupton nje çike kete, atehere ka shpresa te shpetosh nga Marloni, perndryshe do mbetesh pergjithmone demokrat i modh.
Madje topet e Marlonit duke u mundu per ta lujte kete “konsiderate”, e fortifikojne me teper me trokellimen e tyre dualiste!
Persa me lejon botekuptimi im personal dhe njohurite e dobeta ne filozofi, natyra njerezore nuk mund te shpjegohet vetem nepermjet te kundertave femer/mashkull,e keqe/ e mire pasi eksperienca jone eshte shume me e gjere se aq. Me mbifeloritetin pajtohem si sinteze e elementeve te ndryshem e te kundert (jo vetem te kundert). Dualizmi per mua eshte reduktim i eksperiences njerezore dhe sinqerisht ketu e mbylli pasi do vazhdoje ky muhabet ne stilin e ngecjes te deritanishme.
Menyra me e mire per zgjeruar eksperiencen njerzore pertej mashkull e femer eshte te eksperimentosh diskutimin hap e mbyll, njeri e hap e tjetri e mbyll, ose kur e hap njeri, tjetri e mbyll, dhe anasjelltas (psh shiko diskutimin tim demokratik shumevjeçar me Katrorin, qe vazhdisht e mbyll diskutimin, mbasi e ka hapur dallap, sigurisht fajin e ka Marloni). Vetem ne kete menyre shkohet ne infinit, e ka thene edhe Ajnshtajni, qe bota eshte e pafundme, por e kufizuar. Pra eksperienca femer-mashkull qe eshte nje prej manifestimeve me te bujshme te dualitetit kozmik yin-yang, eshte e kufizuar si eksperience, por pikerisht nepermjet ketij kufizimi arrin eksperiencen e pafundesise. Pa kete kufizim dual nuk shkon gjekundi, je perjetsisht deledash kaotik pederast nen Marlon, dmth gjendja reale e perjetuar duke diskutu perjetsisht per Ramen dhe Berishen, Trumpin dhe Klinton, te majten dhe te djathten, feminizmin dhe mashkullorizmin, dmth per bolen e majte dhe te djathte te Marlonit. Dmth diskuton kot per gjera pa pike rendesie, sepse sidoqofte ne tullumt e ke, diskuton kot sa per t’i bere qefin Marlonit duke trokellit dy felet.
meqe ke durim me teper se te tjeret te degjosh diskurset e mia me Marlon, meriton edhe nje pergjigje serioze (thelbi po i njejte), por me vone se tani me duhet me dale.
shtese: kufizimi i eksperiences njerezore nuk ka asnje problem per se por fillon te jete problem kur realitetin e bazon vetem nepermjet tij dhe per rrjedhoje vepron vetem ne baze te ketij parimi (psh kur politika ekologjike shpjegohet nepermjet dikotomeve femer/mashkull ne nje kohe si femra dhe mashkulli, si i miri si i keqi kane shkaterruar natyren dhe si rezultat therrasin ca vajza ne rruge " ma lepij" dhe nje lesh behet per te ).
mos u merzit do ta shpjegoj tamam edhe kete. Vetem se te takon ty te besh hapin perfundimtar te kuptimit. Ktu eshte problemi, sidomos ne kushte virtuale ku ka vetem llafe.
lexova edhe nje here nga fillimi komente dhe tani kuptoj se ku e ke hallin, e prandaj para se te sqaroj me tej, sipas premtimit, duhet sqaruar me pare fare se kemi halle te kunderta, e prandaj nuk merremi dot vesh, njeri i bi gozhdes, e tjetri patkoit.
Ti ke hallin e politikes, feminizmit, ekofeminizmit, etj, si rendom diskutantent ketu e me tej se ketu, kurse mu nuk me rref fare tek keto gjera, pa sqaru me pare ne parim gjerat, pastaj shohim e bejme per kontekstin se si zhvillohen parimet ne politike e me tej.
Por ve re se ty nuk te rreh fare per parimet, as i merr parasysh fare, veçse si trillime ekofeministe te bera me qellime te caktuara politike. Ne kete menyre nuk merremi vesh kurre edhe sikur une te shpjegoj çeshtjen me saktesine e ekuacioneve matematike. Ti nuk pranon aksiomat, e ç’te vazhdoj me tej se si ndertohet hapsira vituale kur nuk pranon ekzistencen e operatoreve kozmike 0 dhe 1 (yang dhe yin)?
Kete mos e kupto si mosdeshire per te vazhdu me tej diskutimin, por si ftese per te vazhduar. Ose merre si te duash, vetem nese vazhdon, fol qarte dhe menyre thelbesore. Pastaj arrijme tek ekofeministet, e po te dush edhe tek Rama e Berisha. Po sqarojme me pare 0 dhe 1.