Sublimierung (Pjesë e pestë)

Një prej kurioziteteve turistike më të vizituara të Indisë është grupi i tempujve në luginën Khajuraho. Arsyeja e tërheqjes turistike: një çudi skandaloze për mendësinë oksidentale lidhur me tempullin fetar: tempujt në Khajuraho janë zbukuruar në paretet e jashtme nga miriada statuja të çiftëzuara seksualisht në pozicione seksuale gjimnastikisht të pamundura në tërë kombinacionet e mundëshme të përfytyruara nga fantazia seksuale: seks në grup pa dallim moshe dhe gjinie, seks me kafshë, e deri me perëndi. Pra një origji totale, ose siç thënë rëndom nga studjozë ngambrapa dhe moralistë ngapara: Kamasutra e mishëruar në gur.


Eshtë më se i kuptueshëm interesi turistik për fenomenin e përceptuar si pornografi mistike nga vulgu (dhe jo vetëm), gjithashtu i kuptueshëm edhe interesi i studjuesve që rropaten të shpjegojnë fenomenin e veçantë. Vetkuptohet duke hamendsuar shpjegime të ndryshme, edhe të kundërta, sepse këto tempuj nuk frekuentohen më nga besimtare, feja që i ka ndërtuar sot është e shuar bashkë me diturinë për ritualin e zbatuar. Mbeten vetem hamendjet, si gjithnjë jo të pa interesuara ideologjikisht politikisht. I pari që rastësisht i zbuloi tempujt e fshehur nga bimësia e harlisur e xhunglës (e cila i shpëtoi nga zhdukja duke i konservuar), inxhinieri britanik T. S. Burton, mbeti natyrshëm i shokuar për shkak të moralit atëbotë obskurantist viktorian … bla bla vari hejbet, që sot kushedi se në çfarë xhungle konservohet. T. S. Burton shkruante në ditar: “disa skulptura tepër të paturpëshme dhe shokuese që u tmerrova kur i gjeta në tempuj”. Por skulpturat nuk shokuan vetëm kolonizatorët puritanë, shokuan edhe vëndasit e kolonizuar. Pa treguar tërë historinë se vete gjatë, shkurt muhabeti: vetë Mahatma Ghandi dërgoi skuadra të ndjekësve të tij për t’i thyer skulpturat erotike në fasadat e tempujve, ishte poeti Rabindranath Tagore që ju lut të ndalte këtë akt ikonoklast me justifikimin se i përkisnin pasurisë të historisë kombëtare. Socialisti Pandit Nerhu ishte shumë i zemruar nga botimi i fotografive të skulpturave dhe interpretimi i tyre nga një studjues francez ngambrapa, me pretendimin se këto lloj sjelljesh nuk i përkisnin traditës së vërtetë indiane.

Vete akoma më gjatë për të shpjeguar motivacionet e tërë personazhëve të angazhuar në këtë çështje, e cila nuk është ndryshe nga çdo çështje tjetër e diskutuar: sekush tërheq ujë nga mulli i vet ose nga fele e vet, përfshirë edhe studjuesit. Edhe në këtë rast, si në çdo rast tjetër, grinden dy fele duke bërë të pamundur shfaqjen e të vërtetës.

Për më tepër nuk është ky vëndi për t’i shpjeguar, sepse shkrimi është në vazhdim të temës së Sublimierung-ut, i cili ilustrohet shkëlqyeshën prej tempullit Vishvanatha kushtuar perëndisë Shiva, që paraqet më mirë se të tjerët modelin e ndërtimit në tre nivele (nga më tepër se 80 tempuj kanë mbetur rreth 30 ekzistues, të gjithë të ngjashëm midis tyre).

Tempujt kanë për bazament blloqe guri masiv që shërbejnë si bazament, mbi të cilën mbështetet një brez pa asnjë motiv dekorativ që paraqet simbolikisht botën minerale. Ky është niveli i parë, mbi të cilin mbështetet një brez tjetër me dekoracione floreale - mbivendosur botës minerale - që përfaqson botën vegjetale.

Në brezin e tretë, që simbolizon shumëllojshmërinë e botës së gjallesave, ndodhen miriada statuja të cilat përshkruajnë tërë aspektet e jetës së kohës: gjuetia, bujqësia, zanatet, dyqanet, mësimdhënia, përditshmeria, kënaqësia, përfshirë këtu erosin, pra statujat erotike në fjalë, të cilat në fakt përbëjnë 10% të totalit artistik (gjë e heshtur me qëllim nga reklama turistike).

Ngjitur vertikalisht, skulpturat e brezit të tretë spikasin gjithnjë e më tepër si fizionomi, mimikë, xheste, ekspresiviteti i tyre rritet gradualisht, fytyrat, tiparet dhe xhestet dallohen më tepër. Pra spiritualiteti lartësohet vertikalisht në ekstazën e çiftëzimit të shijuar në intimitet, gruaja dhe burri takohen, soditen dhe adhurohen midis tyre, ndërsa figurat më poshtë bëjnë thjeshtë gjimnastikë erotike pa kërkuar takim vështrimesh dhe çiftëzim në kryerjen e aktit, për më tepër kryer edhe me të njëjtën gjini dhe me kafshë.

Duke u ngjitur akoma më lart përgjatë faqeve që lakohen drejt majës, dualiteti i skulpturave reduktohet në figura të vetme dhe të vetmuara në qetësi mendimtare. Figurat rrallohen derisa më në fund duket maja e synuar nga tërë forma e hajthme arkitektonike që eksplodon energji puro në synim të qiellit. Forma e majës së tempullit simbolizon, duke imituar formën, malin e shenjtë Kailash të adhuruar si banesë e perëndisë Shiva (versioni indu i Olimpit helen ose Baba Tomorrit tonë), prandaj e vetmja majë mali në planet akoma e pa shkelur nga këmbë e njeriut.

Udhëtimi brënda tempullit është akoma më kuptimplotë, jashtë-brënda simbolizon trup-shpirt, pra çfarë kryhet në paretet vertikale të tempullit, përsëritet njësoj dhe më fuqishëm në drejtin horizontal drejt rropullive të tij. Një herë braktisur gjallëria jetësore e pareteve të jashtme, që në të hyrë të tempullit ndjehet ndryshimi midis pasionit verbues jasht (origjinalisht paretet e jashtme ishin të lyer me ngjyrë magenta=vishnje) dhe paqes së qënies në mugëtirën ftuese në intimitet brënda. Interioret e tempullit flasin pak dhe përkorë, skenat erotike mungojne absolutisht, figurat stilizohen dhe formalizohen, dualiteti shprehet nga forma minimaliste në raporte gjeometrike mandala.

Minimalizmi dhe elementarizimi më i skajshëm i dualitetit manifestohet pikërisht në qëndër të tempullit ku ndodhet altari i shënjtë në të cilin mund të shkelnin vetëm kryepriftërijtë, versioni indu i sancta sanctorum. Altari përbëhet nga dy elementë: lingam dhe yoni, të cilët simbolizojnë përkatësisht penisin dhe vaginën; njëkohësisht personifikojnë përkatësisht perëndinë indu Shiva dhe bashkëshorten e tij perëndinë Shakti, përkatësisht Qielli Atë dhe Dheu Mëmë, principin krijues mashkullor dhe principin krijues femror, bashkimi i të cilëve, sipas kozmogonisë indu, i ka dhënë fill Krijimit dhe e rigjeneron vazhdimisht atë. Lingam (natyrisht edhe yoni, versione indu të yang e yang lindjelargas) ndodhet pikërisht në aksin vertikal të tempullit, që korespondon me kulmin e kupolës më të lartë të tempullit të lartpërshkruar në synim të Qiellit.

Tempulli indu nuk është Kamasutra e mishëruar në gur, siç mendojnë fele moralistët dhe fele imoralistët, por është historia e rrëfyer në nivel simbolik e shpëtimit të Providencës e mishëruar në gur.

pjesen e mëparshme, Pjesë e katërt, e gjeni këtu.

6 Likes

Tiku,ma fal qasjen jo dhe aq te pershtashme ndoshta,por ngaqe nuk e di dhe pyetja ime mund te jete naive,ne mos krejt injorante,duke mar shkas nga ky tempulli qe na solle desha te te pyes ; a ka gjurme arti te antikitetit qe shperfaqin akte homoseksuale te njeriut te asaj kohe,meqe me sa kam info,para se te hynte Krishti ne skene,thuhet se nje gje e tille ishte normalitet ne qytetrimin helen?

shiko se zhardinat franceze dhe kaliforniane kane nxjerre edhe Krishtin dhe 12 dishepujt gej, meqe ishin nje shoqni e ngushte mashkullore pa gra, e gjithe diten propogandonin “amore, amore”. Per Sokratin ja kan mush menjen dynjase qe ishte gej i rrethuar nga çuna t’bukur qe ju shpjegonte “amoren”:

Scusi Colafemmina, è un caso che l’oncologo Umberto Veronesi tempo fa affermò che gli omosessuali, a differenza degli eterosessuali, vivono un “amore puro” perché non volto alla procreazione, quindi un amore spirituale?

Non è affatto un caso, è esattamente la stessa folle visione. Attenzione però: quello dell’amore puro e spirituale non è altro che ciò che anche i gay del tempo affermavano per giustificare le loro pratiche, in un contesto sociale che invece le condannava risolutamente. L’errore madornale è che chi ripete oggi queste tesi non fa altro che ripetere ciò che dicevano gli autori omosessuali della Grecia classica. Oppure non fa altro che ridire ciò che Platone fa dichiarare ad alcuni suoi personaggi già noti come omosessuali nell’antichità (come Pausania nel Simposio) per arrivare però a smontare le loro tesi e a sostenere l’esatto contrario. È qui che è caduto Galimberti nell’articolo citato, scambiando Pausania, voce che Platone fa parlare ma non approva, per Platone.

Come dire che Manzoni la pensa come don Rodrigo… Ci spiega allora come mai nell’immaginario collettivo Platone passa per un autentico guru dell’omosessualità?

La promiscuità sessuale è tipica di taluni ambienti aristocratici ateniesi e Platone ci racconta anche questo. Eppure più che il soddisfacimento delle nostre pruderie storiche dovrebbe interessarci ciò che Platone ha davvero scritto sull’omosessualità: quattrocento anni prima di Cristo e duemilaquattrocento anni prima del Catechismo della Chiesa cattolica, Platone scrive che l’omosessualità è «contro natura». Nelle Leggi (636, c), ad esempio, si legge testualmente: «Il piacere di uomini con uomini e donne con donne è contro natura e tale atto temerario nasce dall’incapacità di dominare il piacere». Più chiaro di così! La verità è che nella Grecia classica l’omosessualità non era affatto così diffusa come si crede, e soprattutto, cosa che conta ancora di più, non era istituzionalizzata. Eschine, politico e oratore ateniese del IV secolo avanti Cristo, nell’orazione Contro Timarco scrive che ad Atene era vietato aprire scuole e palestre col buio affinché i ragazzi fossero sempre sorvegliati; e che, anche se col consenso del familiare, era vietato dare un giovane a un amante omosessuale per ottenerne in cambio denaro o altri benefici. Eschine scrive che era addirittura vietato agli adulti essere apertamente omosessuali praticanti. È interessante notare che gli omosessuali erano chiamati con un appellativo decisamente forte: cinedi (kinaidos al singolare), etimologicamente “colui che smuove la vergogna” o, per altri, e in un senso ancor più realistico, “le vergogne”.

3 Likes

nganjehere me krijohet pershtypje qe gjithe njerzimi ka damken e Sizifit ,cilindo stand te civilizimit qe vie ,mendon qe eshte e arritur e tij ne zbulim .?
Dhe cikli vazhdon e vazhdon njejte si rrokullisja dhe ngritja e gurit…
(Kushedi , ndoshta njeriu ne te vertet knaq egon e tij ,apo deshiron te justifikon te jetuarin ! cila te jete.?
Kjo eshte enigma qe nuk e zgjidh ?)
E gjithe kjo veper ,studim e analiz qe u gedhend ne art tek tempujte indian ( 3 dimensional ,sepse ne kohe teknologjie eshte trend te theksohet , thuajase Ne cdo gje te natyrese nuk e gjetem ne gjersi gjatesi e thellesi ) ndertuar qindra shekuj me pare e qe per mua shpreh jeten ,te jetuarin dhe rrugen per tek vazhdimesia e saj - qe kalon njeriu .
Sado vulgare te duket ne normat e kohes qe ka kaluar i deshmon kohes qe nuk u deshte te vie shekulli XIX as Frojdi me psiko analize, qe te tregoj qe njeriu historikishte ka elaboruar veteveten dhe rrethin .

Shkrim i mrekullueshem. Flm. :slightly_smiling_face:

Me pelqu, shume interesante. Mire qe nuk i paten shkermoqur mavrinjte, s’e spaska qene as i teri ashtu. Do ma kishte qejfi nje udhetim ne Azi.

:slight_smile:

Udhetimi ne Azi nuk behet vetem per qef, tip turizmi ose per te shujt kuriozitetin, udhetimi ne Azi ne radhe te pare eshte detyre per nje person te pergjegjshem dhe te ndjeshem per historine e njerzimit dhe per çfar ndodh sot, aq me teper nje person publik si ti me ndikim ne media dhe kulture.

Nje udhetim ne Azi te trasformon shpirterisht, edhe pa te ndodh asgje e veçante dhe pa kuptuar asgje, te ndikon vetem si atmosfere, eshte kthim ne origjine, tek rrenjet. Dhe kete e kupton mbas do kohe mbasi kthehesh, e kupton qe nuk je me i pari, nga nje qe ke qene me pare, je bere dy.

Per mu ka qene nje eksperience shume ngashnjyese, plus kuptova gjera qe ne perendim nuk do t’i kuptoja kurre, sepse nuk jane, ose me sakte jane, por ne nje gjendje te pa vene re, veshtire te veneshme re, dhe duhet udhetimi ne Azi qe t’i vesh re.

2 Likes

sipas gjitha gjasave , peligrinimin te sponzorizon Inkuzicioni.
torben gati , dhe …marsh ,detyra thrret !
p.s.
Une , a bene ta shty mbrenda 5 vjeqarit te ardhshem sepse akoma nuk kam arrite ne kete stand.?

dafne, detyra jote eshte nje tjeter, i ke pa pare:

dafne,nuk i ka problem paret ( si me to si pa to ,njejte ) dafne i ka problem fjalet ,sepse dafnen e kane rritur nen maksimen ,fjalet e teperta sjellin fukarallek …
sa tutoret te kqinje duhet ti kete pasur ,dafne e gjore ?Ja pasojat e saj ne shoqeri .

moralli i postimit , Mos u beni si dafne .

behuni si dafn(…):

demethense , me rendesi, tipi eshte 3 x statikishte i percaktuar ,se luan as topi ,kjo ka rendesi ! E ajo reja e zeze mbi te ( haha )fluide , ik e vjen , vjen e ik ,( edhe pse ka nje perfeksion geometrie )por statikisht e pacaktuar …
atehere pse mendimet duhet ti kthejme ne fjale ?

behuni daf(ne)llak:


ashtu pra , nga idete ne vepra ( larg fjaleve )
p.s.
behuni si Dafne…

MIre pra dakord, po si shkohet ne Azi? Nga i bihet? Sa kohe duhet, sa para? Ore zoteri, po Kazanzaqi (se mos vetem ai) vajti ne Azi dhe e beri liber. Na trego.

jo kaq konkretisht sa kerkon ti nuk mund te flas, un dhash vetem nje udhezim nisur nga eksperienca personale, por edhe nga eksperienca e shume njerezve te kultures, edhe shume te famshem, qe ne fillese te dekadences se Evropes, dmth rreth nje shekull e gjysem perpara derisa u be mode (here e fundit dhe fundi i kesaj mode ishin hipite, edhe Steven Jobsi e ka ndjekur kete mode). Keta persone e ndjene te paret qe mungonte diçka ne katundin e tyre, kur jane kthyer ne katund vepra e stili i tyre ndryshoi, e ishin te vetedijshem per kete.

Per punen e pareve, te kohes, e si qysh dhe tek, mund te them vetem si eksperience personale: çdo gje realizohet po te kesh deshiren e vertete per ta realizuar ate. Vetem pak durim dhe do te vije sinkroniciteti me krahet e pellumbave per te dhene lajmin bashke me paret.