Mua me ka qelluar te lexoj per te ka nja tre vjet, meqe redaktoja materiale per dietat. Per dhjetera te tilla. Me aq pak kompetence sa kam mund te them, duke u dukur si filozofi N.N., qe organizmi i njeriut evoluon dhe nuk mbetet i njejti si mijera vjet me pare. Megjithese e pranoj ate idene e biologeve evolucioniste qe grumbullimi i dhjamit eshte atavizem i asaj epoke kur njeriu e gjente ushqimin me shume veshtiresi dhe keshtu dhjami ishte njefare depoje energjie per ta pasur kur ngelej thate.
Ska lidhje dhjami. Dhjami duhet dhe ne paleo, madje ushqimi qe konsumon shkon direkt dhjame por ama kur ti qendron pa ngrene dhe ke.aktivitet fizik nuk e merr energjine nga djegia e karbohidrateve apo sheqernave ne stomak por nga djegia e rezerva dhjamore. Dhe ky proces ndodh vetem pas 21 deri 45 ditesh ne paleo ku arrihet gjendja ketosis.
Pak a shume kalohet nga pre ne predator dhe ne jemi predator si fizik si sistem. Preja han duke ecur ndersa predatori han pasi ka ecur.
Aq sa ishin ne gjndje te siguronin ushqim dhe tu largoheshin grabiqareve.
Si s’ka lidhje dhjami, Po per cfare po flasim atehere. Apo barku nuk eshte dhjame.
Megjithse ne pamje duket sikur situata eshte e shumellojshme, dmth pluraliste si e tregon Arban, ne fakt edhe ne kete rast situata eshte bipolare, sepse kryesisht ushqimi ndahet ne 2 kategori: proteina dhe karbohidrate. Dhe teorite vertiten ne keto dy pole, pra reduktohen ne dy bole ose dy fela: o sakrifiko karbohidratet, o sakrifiko proteinat. Kuptohet se dietologet mundohet ta fshehin kete thjeshtesi duke bere llafollogun sa anej knej me paleo dhe moderno. Njesoj si ne politike.
Dy bole jane edhe ne komportamentin tone te semure me ushqimin: bulimia dhe anoreksia.
Kemi te bejme me nje bole te vetme kur takojme te marrosurit mbas dietave duke u dhene vlere mesianike: vegjetarian, vegan, paleocristian etj. Ne shumicen e rasteve ke te besh me persone maniake me drrase mangut, e kote te arsyetohet me ta per t’i treguar vleren reale te ushqimit dhe vleren e sakrifikimit te ushqimit.
Meqe me kujtoi I mothi kete punen e proteinave dhe karbohidrateve, dicka te tille e gjeta dhe te ky dokumentari
Ke karbohidrate qe lejohen ne paleo. Por jo kto te perpunuarat miser grure oriz etj.
Dmth baza e paleos eshte konsumo ato ushqime qe mund ti konsumosh pa i perpunuar apo gatuar. Psh patatet bizelet etj jo, domate kastraveca etj po. Ne kete memyre ne konsumojme ato ushqime qe trupi yne eshte i dizenjuar per to.
un jam lodh tu gjurmu llojet e dietave, siç jam lodh duke gjurmu llojet e politikave.
Por eshte fakt qe dieta pale i referohet nje epoke ku mbizoteronin proteinat; kete po thua edhe ti vazhdimisht. Pastaj qe ndarje me thike nuk ka, dihet kjo, e kam thene edhe ne komentin e me siper.
pa lidhje me muhabetin, por edhe me shume lidhje. Nje person i afert sapo me trasmetoi nje lajm humoristik:
-Ekziston nje liber me titull: “Si mund te jetohet me 5 euro ne dite” qe kushton 9 euro. 
Madje jo vetem aq, mundesisht edhe mishin e peshkun duhet t’i gjuash vete ne pyll e ne det qe te mos jete i procesuar nga kasapet apo peshkataret se s’i dihet c’u bejne.
Diwta paleo i referohet gjithe kohes sone minus kto 10000 vitet e fundit te agrikultures e modifikeve gjenetike te ushqimeve.
Ne fakt paleo nuk eshte as diete. Eshte nje rregull ne perzgjedhjen e ushqimeve.
Po. Psh mishi i derrit duhet te jete derr i ushqyer vetem me barishte e jo me grurera pasi behet toksik.
Kjo eshte ide fikse e mendimtareve paleokristiane. Trupi i njeriut eshte dizenjuar te konsumoje te gjitha llojet e ushqimeve ne menyre te ekuilibruar. Bulimia dhe anoreksia jane komportamente shpirterore ne radhe te pare (si Don Kishoti dhe Sanço Pança), pastaj jane edhe komportamente trupore. Jane semundje pra, dhe dietologjia qe mundohet t’i sheroje eshte nje lloj mjekesie.
Ketu ne SHBA me sa di une andej nga Oregon ka marre krahe kjo paleo, ka shume njerez qe e ndjekin. Ushqehen robte me bajame e lakra dite per dite.
Ne nuk jemi dizenjuar te konsumojme grure miser apo oriz. Fakti qe ne kete ushqim e gatuajme nuk dmth qe e bejme ideal per ne sic jane ushqimet qe kemi konsumuar per miliona vite. Grurerat lene toksina pasi treten, ushqejne pathogenet dhe bakteriet dhe trupi mbipopullohet me to duke na shkaterruar jeten me plot kupyimin e fjales. Mbipeshe lodhje semundje depression stress
Ja dhe celesi i pothuajse te gjitha dietave. Eshte e provuar shkencerisht qe me shume se aktiviteti fizik, perdorimi i njeres apo tjetres diete e te tjera si keto, suksesi i pasjes se nje trupi jo obez eshte “portion control”, te ngrenit por nga pak, mos ha 2 copa mish, mos e mbush pjaten perplot, etj etj.
Ky eshte mashtrimi me i madh per te mbajtur ne kembe dieten vegane. Nese ne duhet te numrojme kalorite e marra nga ushqyerja dhe ato te shpenzuara nga aktivitrti fizik, po ushqehemi ne menyre te gabuar. Nuk ka logjike kjo. Vetem kur merr nje ujk dhe e ushqen si lope duhet bere kjo. Po te ushqehet ujku si ujk ha nje dash te tere dhe nuk behet obez, as nuk semuret etj.
Ne paleo nuk numerohen kalorite. Rregullimin e tepricave te kalprive e ben vete trupi.
Keto qe thua jane primitivizma te llojit te popullit amish qe nuk eshte se nuk ka te drejte per idete ne nje lloj kontesti, por nuk ka te drejte fare kur propogandon primitivizmin si qellim te historise se njerzimit, dmth qe progresi eshte nje devijacion. Dhe nuk eshte se nuk i gjen te meta progresit.
Progresi ka vlere si perspektive. Ne muhabetin qe bejme progresi me i madh ne historine e njerzimit nuk eshte rrota, por momentiu kur njerzimi poqi ne zjarr mishin qe deri atehere e hante si kerme te gjalle. Pra zbulimi i zjarrit, gatimit ne rastin e ushqimit. Gatimi duke lehtesuar punen e stomakut, çliroi trurin si aktivitet, pra nga paleo u be homo sapiens. Ju doni ta ktheni prapa tek paleomajmuni, meqe progresi ka sjell bomben atomike, manjetizmin e neuroneve, elektrizimin e qelizave e derr derr derr pa fund duke gjet arsye te tilla ne kontestin e nje realiteti kriminal.
Te keqen e mendjes, po te kesh takat rregullo realitetin, jo te kthehesh ne epoken e arte te Lek Dukagjinit qe tani ka marre fund.
1 Like
Ndoshta me keqkuptove. Nuk thashe te konsumohen ushqimet e pagatuara por eshte kusht qe duhet te jene te konsumueshme ne gjendjen e tyre primare. Dhe duhet te jene ne gjendje primare. Psh domatja konsumohet por nuk dmth qe mos ta gatuash kete domate. Patatja nuk konsumohet ne gjendje primare. Kjo gje e ben ate jo paleo.
Mishi konsumohet pa gatuar por ama mund ta gatuajme. Megjithese po ta hame mishin pa gatuar marrim vlera ushqimore dhe vitamine c e nuk kemi nevoje per asnje ushqim tjeter.
Tani po flasim a po dhjesim? C’i sjell keto artikuj nga faqe prestigjoze e te nderuara ne fushen e gazetarise si OMG News? Ky eshte rast ekstrem dhe sic ka njerez qe vuajne nga Lupus ku organizmi sulmon veten, edhe ky tipi s’gjente karar ne te ngrene se e villte cdo gje, deri sa provoi te hante vetem mish. Ka dhe njerez qe e praktikojne e s’u ben gje. Por jane perjashtimet, jo norma. Mishi nuk ka fibra, keshtu qe per shumicen e njerezve mungesa e konsumit te fibrave domethene qe nuk dhjet dot. Provoje nje here e shikoje sa do zgjatesh vetem me mish. Plus ke dhe rrezikun e helmimit proteinor. Organizmi i ketij eshte ndryshe, por nuk mund te avokosh apo te thuash hajde hani mish te pagatuar se ja po e ha ky e s’e gjen gje.
Askush nuk mohon qe ushqimet e procesuara demtojne, por nuk mendoj se zgjidhja eshte ekstremi tjeter, ha vetem te paprocesuara. Prandaj citova ate me lart, cdo gje e ekuilibruar.