Duke ju referuar "por prape makina mbetet mbret neShqiperi’ ka ngjyrim si pozitiv edhe pak ironik.
Argumentat qe ju jepni patjeter qe qendrojne dhe gjithashtu shfaqin edhe menyren se si ne i marrim vendimet si shoqeri. Kryesisht Tirana, ne opinionin tim, nuk avantazhon asnje mjet transporti si privat edhe publik. E vertete, autobuset jane te avashte, bicikletat te rrezikshme dhe jo gjithkund me korsi te dedikuara, motorri qeveri me vehte, makina mbetet nje zgjidhje. Por per kete te fundit infrastruktura qe kemi nuk e perballon dot numrin super te madh te popullsise se makinave ne rruget tona, keshtu qe krijoheet trafik. Gjithashtu, duke u nisur nga vetja, ne nuk i planifikojme ne avance gjerat sic duhet dhe kjo duket. Politika qe kam ndjekur kryesisht ka qene merr shtepi me qera sa me afer punes (kur punen e ke brenda qytetit, ne te kundert mund te marresh ne periferi). Dhe me ler te te them se ka funksionuar. Edhe une si Blendi po e perdor shume rralle makinen ne qytet dhe nese do te kishte nje nga alternativat e artikullit do te isha shume i hapur me laps ne dore te beja llogarite e te shikoja si me del,
Gjithsesi mendoj se lidhet shume me kulturen tone si shoqeri, ceshtja e makines, shtepise, jeteses ne komunitet.
Une mendoj se nuk ka lidhje kulture, thjesht lidhje nevoje dhe mundesie.
Ju e lidhni makinen vetem me te shkuarit ne pune. Jeta nuk ka vetem pune shpi si emigrant beqar.
Jeta ka femije qe cohen ne kurse noti apo futbolli tre here ne jave, neper pishina jashte tirane apo fusa sportive. Dikush tjeter e con te kopshti zoologjik, dikush ne dajt. Shumica derrmuese e banoreve te Tiranes kane te aferm jashte tirane qe i takojne regullisht, te pakten nje here ne muaj. Edhe ata qe nuk jane familjare, por te rinj moskokecares, prape kane plazhe, klube, restorante, aktivitete sportive e argetuese ne ane te ndryshme te tiranes ne te cilat mund te shkojne ne ore te vona te nates, qofte me te dashurat, qofte si shoke. Dhe transporti publik te kushtezon shume.
Ja edhe ti emigrant beqar je, po jeten nuk e ke vetem pune-shtepi. Sapo te permenda edhe vende te qyteteruarish qe perdorin gjeresisht bicikleten. Apo edhe danezet e suedezet jane te gjithe emigrante beqare qe nuk kane Dajt ku te shkojne.
Para shume vitesh kur jetoja ne Tirane, punoja me dike qe dinte te ngiste makinen, kishte mundesi te blinte por nuk e bente. Ne vend te kesaj, paguante ne ate kohe 300000 leke/ muaj nje taksi dhe sa here qe kishte nevoje e merrte taksia dhe e çonte ku te donte ( perfshire dajtin, petrelen dhe prezen si vende per te ngrene). E kishte te abonuar. Tani ndoshta nuk e ke mundesine te marresh ti vetem nje taksi qe te te marr dhe te te sjell (shtepi-pune-shtepi) por nqs beheni 3-4 veta qe keni intinerar pak a shume te njejte ndoshta eshte nje alternative deri sa te vijne keto opsionet e tjera. Gjithesesi nuk dua te ma kuptosh sikur po i jap zgjidhje apo mendje nje problemi tend. Doja thjesht te te tregoja nje tjeter eksperience.
Beteja per shpetimin e biosferes eshte ekuivalente me betejen per Njerezimin -Humanity- e Bashkuar (universal), e kunderta e Njerezimit te ndare (i cili nuk njeh veç konkurencen, garen dhe per rrjedhoje luften, dmth vdekjen).
Beteje do te thote revolucion. Fukushima padyshim qe nuk ishte vecse nje paralajmerim. Borgjezia boterore, e cila nuk eshte e afte as te stopoje rritjen e températures planetare me +2°C, ka lindur si fenomen kombetar (fiks si borgjezia shqiptare sot) keshtu qe, si klase sociale, nuk e zoteron në vetvete universalizmin e per rrejdhoje, ajo nuk eshte e nuk mund te jete e afte ta vedose veten ne nivelin e vetem te nevojshem dhe koherent: në ate te biosferes.
Problemi nuk eshte thjesht te nevoja e makines, po te pordhet e shqipos. Ne te gjithe njohim, besoj, familje me nga 3-4 makina, ose me keq edhe nje person , thjesht per hapje bythe (nuk po them per Bamen kete, qe i ka ne vende te ndryshme . Per nevoje ja hajde mban nje familje nje makine, kur te jeni dy veta qe mund t’ju duhet ne te njejten kohe, merr nje taksi a autobus, se nuk u be qameti. Si do thoshte ai Ypi, deri dje (ose ne kohen e Kurvit sakte sakte) …
Shqiperia nuk te ofron asnje lloj mundesie qe te mos mbash makine , para nja dy javesh isha ne Bodensee , koha qe shume mire pak e pazakonte per kete stine , bera nja tre dite xhiro me Biciklete , rreth 150 km , ka infrastrukture mo vlla , te papame rruget e bicikletave sidomos pjesa e Zvicres ku rruga e bregut te Liqenit dredhonte midis fshatrave dhe prape perfundonte ne breg .
Beqari emigrant nuk ka gjyshe e gjysher per te cuar ne tre-kater doktore, nuk ka nga 4-5 dasma, fejesa, ditelindje e varrime ne vit, nuk kane teze e dajo e kusherinj per te takuar e per te ndihmuar here pas here sepse mund ti kene femijet e vet ne emigrim e skane njeri afer. Ata i kane lare duart nga detyrime te tilla familjare dhe as shoqerine smund ta kene aq te gjere sa dikusj qe eshte lindur e rritur me njerezit qe ka rrotull
Ti o vella je marksist, gjithcka e sociopolitizon. Po shikoje pak nga prizmi psikologjik: sikur gjithkush prej nesh te kishte copen e vet te qiellit, dhe une ta kisha te paster, se nuk e ndot me tymin e makines qiellin tone te perbashket; sikur te kishim secili copen tone te rruges, dhe une ta kisha te lire, se nuk e ze rrugen e perbashket me makinën time, a nuk do mendoheshim me mire para se te blinim nje makine.
Une shkoj e vij ne Shqiperi, e kam mbijetuar pa makine.Kur me duhet te coj mamane per vizite, porosis komshiun me taksi ose marr xhaxhain,po ca me pak, se ai nuk merr leke dhe ja, u zgjidh, Perse duhet te blej lopen kur ka qumesht ne pazar. Per dy-tre here ne vit. O ka pasur dikur shoqeri e lidhje farefisnore, te hyra e te dala, o nuk ka, jo si tani, dhe kane bere shume mire pa makina. Rruget te qeta, ajri i paster. Tani ju rrofte makina te bytha dhe qijani nenen ajrit, sic ia keni qire natyres me ndertimet
Jo jo, marksizmi nuk eshte veçse nje pjese (e se teres). Per shembull, Vernadsky ishte pothuaj bashkekohes i Marksit por nuk ishte i tille (edhe pse i dolen nje me nje te gjitha). Ka te beje me dialektiken ne fakt (por muhabet i gjate…).
Sigurisht qe edukimi ka rolin e tij por problemi eshte se borgjezi mund te “mendohet mire para se te bleje nje makine” (te citova), por ne fund, do e bleje (per arsyet historiko-sociale qe shpjegova me lart).
Nuk e diskutoj qe vapa ta shpif dhe ne ecje madje te bezdis me shume po duhet ta pranoj qe ju ne Tirane prape se prape keni klime me te mire per bicikleten se Hollanda e Danimarka, me perjashtim te rasteve kur permbyteni nga shiu. Ketu ku jam une pjesa me e madhe e perdor bicikleten me se shumti ne pranvere e vere. Fillon nje epidemi bicikletash ne keto stine, po ne dimer pastaj gjermanet e kane shume qejf makinen hehe…
. Per nevoje ja hajde mban nje familje nje makine, kur te jeni dy veta qe mund t’ju duhet ne te njejten kohe, merr nje taksi a autobus, se nuk u be qameti. Si do thoshte ai Ypi, deri dje (ose ne kohen e Kurvit sakte sakte) …