"Ç'na duhet shkolla" - pjesa e tretë

Letërsi
1

D3ok7G7W0AE5JbN
D3ok7G7W0AE5JbN1024×691 141 KB

Institucioni i shkollës e vret familjen - John Taylor Gatto

Shprehja “nuk ka gjë të rë nën këtë diell” është e vërtetë po aq sa e kundërta e saj, veçanërisht në kohët moderne që rreket t’i bëhet konkurencë edhe vetë diellit, si në rastin e shkollimit të detyruar dhe “mësuesit të dritës” që janë fenomene relativisht të reja dhe të paparë në histori. Fenomeni ka bërë vaki për herë të parë kur Ministri i Arsimit francez Jules Ferry (republikan) me një sërë ligjesh të votuara në vitin 1882 detyroi çdo kryetar bashkie të Francës të krijonte shkollën fillore me çdo kusht, e nëse nuk kishte tjetër mundësi, të bëhej shkollë zyra e kryetarit të bashkisë. Ky akt, bashkë me rrogat shtetrore dhe pensionet për mësuesit, i jepte fund përfundimisht monopolit absolut të Kishës në fushën e arsimimit. Njëkohësisht ky akt ishte edhe themeli i ndarjes midis Shtetit dhe Kishës që, mbi këtë bazë plus shprehjes “qeveria e kap leprin me qerre”, u krye përfundimisht dy dhjetëvjeçarë më vonë në vitin 1905. U krye bacë!

Prandaj një ministër tjetër ose një personalitet i njohur i kohës, komentoi ngjarjen me një bërtimë në pamje e marrë, por ndoshta për këtë arsye tepër domethënëse. E citoj në kujtesë me pak a shumë, me gjith kërkimet e bëra nuk e gjeta dot burimin:

Këto ligje (të Ferry) e ndajnë tërë historinë njerzore në dy epoka, në epokën para tyre dhe epokën mbas tyre!

Dmth në vend të para Krishtit dhe mbas Krishtit, kemi para Ferry-t dhe mbas Ferry-t. Siç do e tregoj më poshtë: Krishti futi Zotin në histori, ndërsa Jules Ferry e nxorri Zotin prej historie.

Në fakt shprehje të tilla në formë parulle janë iluminuese për të kuptuar se çfar ndodh vërtet në proçeset politike ku protagonistët, si rëndom politikanët, flasin me qëllim të mos thonë asgjë duke fshehur qëllimet e tyre në mënyrë metodike. Fjalimet dhe shkrimet e Ministrit të Arsimit frëng Ferry dhe të bashkëkohëshve të tij rrotull kësaj çështje, janë hermetike për një lexues të zakonshëm (ndoshta edhe për një të jashtëzakonshëm, nuk e di, sepse nuk jam i tillë), sepse termat nuk merren vesh se si përdoren. Analistët e sotëm zbaviten, sipas qefit dhe interesit politik, duke luajtur me kuptimet e gjithfarllojshme të termave farfuritëse laik dhe laiciste, fetar dhe fetariste, filozofike dhe intelektualiste, moral dhe moraliste etj, pak se kodi i përdorimit të atëhershëm ka humbur me kalimin e kohës prej shpërdorimit të vazhdueshëm politik dhe partiak, pak humbëtira në detin e kontekstit të kohës (në këtë rast gati një shekull e gjysëm më parë), pak se - në fakt në këtë rast është shumë - zanati i politikanit klasik është si në lojën e fëmijërisë që tregohet grushti mbyllur duke thënë: “gjeje çfar kam ktu!?”

Por gjithnjë lihet një gjurmë, sepse edhe realiteti funksionon me logjikën e romanit policor; me domosdo politikani klasik e ka një çast intim ku heq maskën që ja kërkon zanati dhe e tregon vetë se si e ka hallin, siç ka ndodhur edhe në rastin e rrëfyer nga socialisti Jean Jaures tu bo një dor muhabet “gjeje çfar kam ktu!?” me ministrin republikan Jules Ferry:

Një ditë i bëra presion të më tregonte qëllimet finale të politikës së tij: “Cili është ideali juaj? Për ku mendoni ju se po shkon shoqëria njerëzore, dhe ku keni ndërmend ta çoni atë? - Lërini këto gjëra, më tha, një qeveri nuk është trumpeta e së ardhmes. - Por sidoqoftë, ju nuk jeni një empirist: ju keni një konceptim universal për botën dhe historinë. Cili është qëllimi juaj?”. Ai reflektoi për një çast, sikur të kërkonte të gjente formulën më përcaktuese të mendimit të tij: “Qëllimi im është të organizoj njerëzimin pa Zot dhe pa mbret” - Jean Jaures, Preface aux Discours parlementaires, le socialisme et le radicalisme en 1885

Kurse politikani modern e nxjerr sheshit çfar i ka barku, kjo është një prej vlerave te modernitetit dhe ndoshta përkufizimi më i mirë i tij:

Modernja nxjerr në dritë të diellit çfar tradita fshihte në dritë të hënës.

Nëse pika e fillimit të trajektores së arsimimit të detyruar të epokës se re mbas Ferry, pika e mbarimit të trajektores është ardhja e dytë e krishtit dora vetë: Vincent Peillon, Ministri i Edukimit nën presidencën Hollande, autor i librit me titull shumë domethënës “Revolucioni francez nuk ka mbaruar akoma” (2008), nga ku është nxjerrë ky paragraf domethënës. Fundi i trajektores do të thotë goditje në shenjë:

Revolucioni nënkupton harresë për gjithçka që i paraprin revolucionit. Dhe prandaj shkolla luan një rol themelor, sepse shkolla duhet ta shkëpusë fëmijën nga të gjitha lidhjet e tij para-republikane për ta mësuar atë të bëhet një qytetar. Eshtë si një lindje e re, një transustanciacion(1) që vepron në shkollë dhe për shkollën, alias kisha e re me priftërinjtë e saj të rinj, liturgjia e saj e re dhe tabelat e ligjit e saj të reja.

Ku jemi? Aty ku ishim! Kësaj i thonë “ngrihu prift të ulet laiku”. Historia i kthen konceptet sikur të ishin petulla në tigan. “Mësuesit e dritës” zëvëndësojnë jo vetëm priftërijtë e dikurshëm obskurantistë - “mësuesit e errësirës” -, por edhe prindërit e sotëm që e kanë humbur fare torruan. Ideali i shoqërisë detyrimisht të arsimuar dhe qytetëruar është Konvikti. Kush ka kalamajt në dorë, dmth shkollimin, ka në dorë të ardhmen, madje deri edhe përjetsinë.

Prandaj dhe gjenialiteti i John Taylor Gatto, i cili përfaqson frymën origjinale dhe qëllimin e Revolucionit Amerikan, krej i ndryshëm nga fryma dhe qëllimi i Revolucionit Francez të ministrave të arsimit frëngë. Më poshtë mund të rilexoni disa paragrafë të fjalimit të Gattos në shkrimin e kaluar, jo pa qëllim të evidencuara me bold. Për të bërë krahasimin midis dy mendësive franceze dhe amerikane (përkatësisht katolicizmit dhe protestantizmit), lexoni më parë një citim nga frëngu Jules Ferry:

Ne kemi mbi Anglinë dhe Shtetet e Bashkuara epërsinë e konsiderimit se mësimdhënia nuk është aspak çështje e industrisë, por çështje e Shtetit dhe se interesat intelektuale të fëmijërisë janë nën kontrollin dhe mbikqyrjen e Shtetit (1881)

E më pas nga amerikani John Taylor Gatto:

Pa njerëz të moshuar dhe fëmijë që përzihen në jetën e përditshme, një komunitet nuk ka as të kaluar dhe as të ardhme, por vetëm një të tashme permanente.
…
… arsimimi shtëpiak (në familje) është rritur në heshtje derisa ka arritur që një milion e gjysëm të rinj (1) janë arsimuar plotësisht nga prindërit
…
(shkolla) Nuk funksionon sepse premisat themelore të saj janë mekanike, çnjerëzore dhe armiqësore për jetën familjare.
…
Por asnjë reformë në shkallë të gjerë nuk do të rindreqë fëmijët tanë të dëmtuar dhe shoqërinë tonë të dëmtuar derisa të imponojmë idenë e një “shkolle” të hapur - të përfshijmë familjen si mjetin kryesor të arsimit .
…
Familja përfaqëson ingranazhin kryesor të edukimit. Nëse përdorim arsimin për të shkëputur fëmijët nga prindërit - dhe, pa gabuar aspak, ky ka qenë funksioni kryesor i shkollave që kur John Cotton e njoftoi këtë si qëllimin e shkollave të Colony Bay në 1650 dhe Horace Mann bëri të njëjtën gjë për ato të Massachusetts në 1850 - ne do të vazhdojmë të rigjejmë veten tek muzeu i tmerreve që tashmë ndodhemi.
…
Kurrikulumi familjar është në qendër të çdo jete të mirë. Ne jemi shkëputur nga ky kurrikulum; është tama koha për tu kthyer përsëri. Udha e buonsensit në edukim - për shkollat ​​ tona - kalon përmes fillimit të lehtësimit të peshës së institucioneve në jetën familjare dhe në promovimin, përgjatë kohës së shkollës, e marrëdhënieve midis prindërve dhe fëmijëve, të tilla që të mund të forcojnë lidhjet familjare.

(1) Sipas dogmës kishtare proçesi i trasformimit të bukës dhe verës në përkatësisht mishin dhe shpirtin e Jezuit, tashmë i pranishëm në bukën dhe verën e meshës.

pjesën e mëparshme të shkrimit e gjeni këtu

2

oksigjen

26 Janar 2015 te 8:02 am

(…)

… kam një sugjerim thelbësor për to: arsimin publik. Jo që të ndreqet, se nuk besoj se mund t’i ndreqet ndonjë gjë, por që të eliminohet krejt.

Që arsimi publik është një kangrenë dhe mekanizëm i tredhjes masive, i depersonalizimit, i shpërfytyrimit moral, i gjymtimit epistemologjik, në nivel individual e shoqëror, është një e vërtetë sipërfaqësore, e kapshme që në nivel shqisor-estetik në muret që rrethojnë shkollat, në shëmtinë arkitektonike të këtyre, në çantat e mbrehura mbi shpina fëmijësh, në sytë e tyre të hutuar e gjumëprishur, në ngjeshjen dhe lëshimin e tyre me zile, në sanduiçët, patatinat e kruasanët që blejnë si racion i përditshëm me monedhat që u japin prindërit e mjerë e vulëhumbur të cilët vetë i kanë harruar prej kohësh, në i paçin rrokur ndonjëherë, ato çka tashmë duhet t’i nxënë mundimshëm të vegjlit e tyre të cilët shpejt nisin t’i perceptojnë e t’i trajtojnë si qenie që në fakt i përkasin shkollës e që kjo ua ka dhënë për t’u kujdesur biologjikisht e për t’u mbajtur përgjegjësinë juridike e shoqërore.

Mund të zgjatem pafundësisht, por nuk besoj se ia vlen të them më shumë për ta vënë në dukje këtë realitet. Kush ka sy në ballë, e dallon e kush e dallon le ta vrasë mendjen siç i takon personalisht. Meqë vetë nuk kam fëmijë dhe rrjedhimisht as përvojën konkrete të përballjes me këtë problem, por vetëm atë të viktimës (së ndërgjegjësuar) deri tani, ndihem i detyruar të mjaftohem duke thënë se zgjidhja, dhe zgjidhjet në përgjithësi janë thelbësisht individuale e shumë më të thjeshta se ç’priren t’i shfaqen njeriut modern të varur nga shiu alternativ i qiejve alternativë.

3

oksigjen

29 Shtator 2019 te 11:54 am

… . Që nga ajo kohë deri sot vetëm sa jam bindur gjithnjë e më fort – nëse kam pasur nevojë të bindem akoma – se arsimi i detyruar publik është ideja më e çmendur dhe me pasoja më katastrofale e gjithë modernitetit, “unaza që i lidh të gjitha të tjerat”. Megjithatë librin nuk e kam lexuar, siç nuk kam lexuar as ndonjë literaturë tjetër për t’u përmendur mbi këtë temë, përveç disa artikujve të John Taylor Gatto-s, ndër të tjera autor i dy librave me titujt mjaft domethënës Dumbing Us Down (“Si po na budallepsin”) dhe Weapons of Mass Instruction (“Armë të udhëzimit në masë”) dhe i cili ka një histori interesante si mësues për rreth tridhjetë vjet në shkolla të ndryshme të Nju Jorkut ku pati fituar për katër vjet rresht, në mos gabohem, çmimin e mësuesit më të mirë në shtetin e Nju Jorkut.
Nuk kam lexuar literaturë kritike për arsimin megjithëse arsimi ka qenë një ndër temat më themelore që më ka preokupuar vazhdimisht përgjatë 8-9 viteve të fundit. Ose mbase pikërisht për këtë arsye nuk kam dashur ta konsumoj me lexime, ngaqë për mua është çështje mbi të gjitha personale dhe prandaj kam dashur të ruaj një këndvështrim sa më të kulluar mbi përvojën vetjake. Sepse fundja në mos më mjaftoftë kjo e fundit si material me 16 vitet që përmban, vështirë se çfarëdo literature do të më bënte derman.
Çfarë i bën prindërit t’i shpien fëmijët në shkollë me aq përkushtim e sakrifica, morale e materiale, somnambulisht, pa e çuar kurrë nëpër mend si mundësi të mos e bëjnë këtë gjë? Pa e vënë kurrë në pikëpyetje vlerën dhe domethënien e gjithë këtij procesi… Megjithë frustrimin që kanë përjetuar vetë gjatë procesit në fjalë dhe frustrimin që përjetojnë dukshëm bijtë e tyre… Megjithëse, po t’i bien qoftë për një çast kalemit, është e qartë se në tërë ato vite stresi e vuajtjesh vetë kanë nxënë shumë pak në raport me kohën dhe mundin që u ka vjedhur shkolla, u kanë mbetur në mend akoma më pak dhe u kanë hyrë apo u hyjnë në punë pak fare ose aspak… Nga ana tjetër, megjithë përkushtimin që tregojnë për t’i shkolluar fëmijët, kurrë nuk bëhen kuriozë çfarë u mësohet atyre në shkollë dhe çfarë ata mësojnë realisht. Raporti i tyre me këtë proces është krejtësisht abstrakt: ata paguajnë, regjistrojnë fëmijët, afirmojnë vazhdimisht autoritetin e shkollës tek ta – madje edhe mbi ata vetë e duke minuar, pa e kuptuar, të tyrin si prindër – dhe kundrejt kësaj kërkojnë notën dhe diplomën.
E gjitha kjo nuk ndodh ngaqë arsimi publik është i detyruar. Në pjesën më të madhe të botës, me pak marifet nuk është fort e vështirë t’i bëhet bisht këtij detyrimi. Edhe atje ku nuk mund t’i bëhet bisht, ky detyrim mund të përmbushet në mënyrë subsersive duke siguruar që fëmijët t’i mbijetojnë këtij institucioni të paktën duke mos i gënjyer për atë se çfarë ai përfaqëson. Por çështja është se, më shumë se i detyruar, arsimi publik praktikisht është i dëshiruar, madje i adhuruar. E pra, si është e mundur kjo? E vetmja përgjigje e mundshme është se shkolla është pikërisht e kundërta e asaj që pretendon të jetë: një proces stupifikimi që vetëriprodhohet perpetualisht. Ky pa dyshim është një proces kompleks ku luan rol çdo aspekt teknik sipas kohës dhe vendit, që nga vitet e shkollës deri tek pesha e çantës që kalamajtë duhet të mbajnë në kurriz e tek dizenjimi estetik i librave. Si aspekt teknik konjitivisht destruktiv kryesor do të thoja se në formë, me kohën dhe përkushtimin që parashikon, shkolla është e projektuar për polymath-ë, për njerëz që dijen do ta kenë angazhim kryesor për tërë jetën, kurse në përmbajtje është për të prapambetur mendorë. Në këtë mënyrë shkolla ua bën nxënësve të vështirën të lehtë dhe të lehtën të vështirë. Ua bën të lehtë dijen në përgjithësi, sepse në fakt nxënia e një kapaciteti të gjithanshëm dhe vendosja e bazave të forta metodologjike në një sërë fushash si dhe i një metodologjie të dijes në përgjithësi, është i vetmi rezultati i natyrshëm që pritet prej vitesh të tëra studim të përditshëm si preokupim kryesor. Nga ana tjetër ua bën të vështirë nxënien reale të një subjekti nëpërmjet një sërë mënyrash djallëzore, duke e shtrirë procesin (si mësimi i alfabetit në rreth 3 muaj, mësimi i gramatikës në 8 apo 12 vjet, mësimi i një gjuhe të huaj (bëhet fjalë vetëm për bazat) po ashtu në shumë vjet, etj.), duke mos lejuar përqendrimin në një subjekt të vetëm si dhe nëpërmjet sistemit të testimit që, siç krijon stres të jashtëzakonshëm te fëmijët por edhe në marrëdhëniet e tyre me prindërit, në fund të ditës nuk është as serioz.
E gjitha kjo ka një qëllim dhe një rezultat: rrënimin e marrëdhënies së natyrshme të njeriut me dijen, të strukturave të natyrshme epistemologjike tek njeriu, për ta bërë këtë plotësisht e përfundimisht të varur nga institucionet në marrëdhëniet e tij me veten, në intimitetin e tij më të thellë.
Nga ana tjetër konjitivisht, të paktën tek një pjesë e viktimave, ky rrënim nuk është aq fatal sa të mos lejojë një formim gjysmak por funksional përmes sistemit universitar, i cili nga njëra anë e betonon tredhjen e shpirtit të realizuar përmes arsimit parauniversitar dhe nga ana tjetër i çliron në mënyrë të kontrolluar rrugët konjitive duke formuar ekspertë në shkallë të ndryshme sipas projektit të piramidës sociale, të cilët janë në gjendje t’i kryejnë më së miri funksionet që u jepen, por jo edhe të vënë në pikëpyetje domethënien e tyre. Është pikërisht arsimi universitar – i ardhur me tipare të ruajtura në përgjithësi nga periudha klasike, edhe pse po degradon me shpejtësi – ai që krijon iluzionin se arsimi publik ka sjellë “zhvillimin” (përveç asaj se ky “zhvillim” mbetet për t’u peshuar kundrejt asaj që njerëzimi ka humbur për ta arritur).
Por problemi më i madh është se shkolla funksionon si motori kryesor i shpërbërjes së familjes përmes shkëputjes së lidhjeve epistemologjike – rrjedhimisht edhe emocionale e psikologjike – mes brezave dhe njëkohësisht ushqehet më tej nga kjo shpërbërje. Me çdo brez që bluhet në këtë mulli, fëmijët mësojnë gjithnjë e më pak nga prindërit dhe prindërit dinë e kuptojnë gjithnjë e më pak nga bota e brendshme e fëmijëve të tyre. Prandaj këtyre u duhet të përballen në vetmi të thellë e pa kurrfarë udhërrëfimi me proceset e natyrshme fiziologjike e psikologjike të rritjes, të cilave u mbivendosen të gjitha proceset e panatyrshme të së padiskutueshmes shkollë, si cinizmi i mësuesve (dikur ishte dhunë fizike e psikologjike deri në brutalitet), shoqëria arbitrare dhe e imponuar (edhe ajo gjithmonë cinike dhe shpeshherë e dhunshme), deri tek zgjimi i pahirshëm i përditshëm dhe qëndrimi ulur në stol për orë të tëra. Në mungesë të një karakteri shumë të fortë – që, duke qenë diçka që ushqehet kryesisht nga identiteti dhe virtyti organik familjar dhe komunitar, në këto rrethana bëhet gjithnjë e më i rrallë – shpëtimi imediat gjindet ose tek tredhja e vetes, ose tek dalja nga vetja duke përqafuar identitete e vese me natyrë shpesh mazokiste, të promovuara nga të tjera industri që nga ana e tyre ushqehen kryesisht nga industria e arsimit, ndër të cilat kryesorja është pornografia dhe promiskuiteti, tashmë të bashkëshoqëruar gjithnjë e më shumë nga homoseksualiteti dhe çoroditja gjinore, prej ku individi (i lavdishëm i Perëndimit), përjashtuar mrekullitë, e ka të pamundur të kthehet më tek vetja dhe tek qenia e tij organike. Çka kontribuon më tej akoma në zhdukjen e familjes.
Si ka arritur puna deri këtu? Për zhvillimin historik të arsimit publik nuk mund të them gjë. Për këtë lipset lexuar literaturë. Gatto thotë se origjinën e ka në sistemin ushtarak prusian. Gjithashtu diku përmend se kur është shpallur për herë të parë arsimi i detyruar në SHBA, në Massachusetts, njerëzit kanë bërë luftë për të mos i dorëzuar fëmijët – reagim më se i natyrshëm ndaj një kërkese kaq të marrë. Por nuk po merrem me këtë pjesë dhe me verifikimin e këtyre të dhënave. Me interes do të ishte edhe krahasimi i arsimit publik modern me teori dhe praktika të ngjashme paramoderne, si Republika e Platonit, sistemi spartan, sistemi osman i devshirmesë e kështu me radhë. Por edhe kjo është temë tjetër. Pyetja që do të bëja këtu është kjo: Çfarë force dhe çfarë premise qëndron pas arsimit modern?
Po t’i pyesësh prindërit se pse i çojnë fëmijët në shkollë, nëse do ta kapërcejnë disi habinë nga një pyetje e tillë dhe do të rreken të japin ndonjë përgjigje konkrete, besoj se shumica pak a shumë do të thonë “që fëmijët të kenë një punë, pozitë a jetë më të mirë”. Ndonjë hoxhë konformist do thoshte se edhe në Kur’an thuhet “lexo”, apo ndonjë intelektual gjynafqar do llomotiste diçka për “t’u bërë i ditur”, por edhe këta zëra mund t’i konsiderojmë pa frikë si shprehje të hipokrizisë që shkolla imponon tek viktimat e saj (edhe Greta e shkretë tha “duhej të isha në shkollë”) dhe t’i fusim tek të parët. Pa përjashtuar se ka edhe idealistë të sinqertë të cilët besojnë deri në fund tek një botë më e mirë e ndriçuar nga drita e arsimit, nga ata që rëndom përfundojnë në kampe pune të detyruar kur fryn ndonjë “ wind of change ” e mbrapshtë. Gjithsesi ideja në thelb mbetet e njëjtë: për një jetë më të mirë. Këtu, në këtë botë, në “Mbretërinë e Njeriut” siç shprehet Tage Lindbom.
Që shkolla të ofron mundësi për një jetë më të mirë, më troç për të fituar më shumë para, a në daç pushtet, sigurisht, është fund e krye mit, siç është edhe Mbretëria e Njeriut. Dikur shkolla kishte prestigj (për çfarëdo që vlen prestigji), por sot edhe prestigji ka pësuar inflacion. Megjithatë njerëzit vazhdojnë t’i falen shkollës, t’i kërkojnë shtetit që t’ua arsimojë fëmijët e të protestojnë kur shtetit nuk i arrin krahu në ndonjë guvë fatlume. Basti im është që do vazhdojnë pa u ndalur, përderisa të vazhdojë ajo që gjendet në gjenezën e në thelbin e kësaj marrëzie: shekullarizimi, ndryshe çshenjtërimi, feja e Antikrishtit i cili e shet të bardhën për të zezë e të zezën për të bardhë, dijen për injorancë e injorancën për dije. E vetmja rrugë kthimi prej kësaj pike – kthim personal mbi të gjitha, pasi çështja e madhe nuk është “çshkollimi i shoqërisë”, por “çshkollimi i vetes” – është shenjtërimi: i botës, i njeriut, i dijes; shenjtërimi i të mësuarit, i prindit si mësues dhe i fëmijës si nxënës.
“Lexo” është fjala dhe urdhri i parë në Kur’an. Sipas rrëfimit, ëngjëlli tri herë ia përsëriti këtë fjalë Muhammedit dhe tri herë e shtrëngoi fort pasi mori përgjigjen “Nuk di të lexoj”, si për të shkundur prej tij kuptimet profane dhe për ta bërë të hapet ndaj kuptimit të shenjtë të fjalës, dhe vazhdoi: “Lexo, me emrin e Zotit tënd, i cili krijoi. E krijoi njeriun prej embrionit. Lexo; Zoti yt është më Bujari. Me anë të penës njeriun e mësoi. I mësoi atë që nuk e dinte.”

4

mos thoni masanej qe un nuk vjedh ne internet :laughing:

5

oksigjen

29 Shtator 2019 te 6:18 pm

Alternativë për edukimin në masë unë nuk kam. Një nga efektet madhore të arsimit publikut është kushtëzimi i njerëzve për të menduar kolektivisht. (Individualizmi i famshëm i Perëndimit vlen vetëm kundër familjes dhe bashkësisë organike, por nuk guxon kurrë të drejtohet kundër strukturave ideologjike si shteti, kombi e më tej.) Prandaj edhe shpëtimi kërkohet gjithnjë kolektivisht dhe ideologjikisht. Alternativa ime është individuale: kam vendosur të mos i çoj fëmijët e mi në shkollë. Në disa vende ekziston si alternativë edhe shkollimi në shtëpi. Pa dyshim që është një alternativë shumë më e mirë se shkolla në shumë aspekte thelbësore, por personalisht as atë nuk do ta zgjidhja sikur të më ofrohej si mundësi, pasi nuk dua as program të përcaktuar nga nuk e di se kush.

6

oksigjen

12 Qershor 2020 te 1:15 pm

Është e diskutueshme nëse më e përhapur është përligjja e mungesës së arsimit tek disa nëpërmjet retorikës së “shkollës së jetës”, apo vetëngushëllimi i dështakëve (jo vetëm për sa i përket “garës”, por kryesisht për sa i përket të kuptuarit të jetës dhe kjo e fundit jo patjetër si ideal por qoftë edhe për synimet vetjake) me idenë se kanë bërë shkollë e përpirë libra. Të dish informacione si ato që përmend më lart, ndoshta mund ta bëjnë më interesante jetën (e diskutueshme edhe kjo, siç është edhe ideja se librat janë mënyra më e mirë për ta shijuar jetën, në mos me “libra” në fakt do të thuash dija ose kuptimi , prej të cilave nuk janë të privuar as analfabetët) por kam përshtypjen se më shumë shërbejnë për t’u krijuar bylmezave me shkollë iluzionin e dijes, çka do të thoja se në fakt është pikërisht një nga funksionet kryesore të shkollës, si e projektuar për të krijuar bylmeza dhe për t’u mbushur mendjen se dinë shumë.

Nuk e kuptoj pse i quan “me defiçit shkollor” ata që i quan, duke qenë se ndër ta, si dhe në “kohët tona mjerane” në përgjithësi, të rrallë janë ata me më pak se 12 vite shkollë dhe aspak të rrallë ata me 16 e kusur vite, çka besoj se duhet ta bëjë këdo të dyshojë për një raport të drejtë dhe lidhje shkakësore në përgjithësi mes shkollimit dhe paaftësisë për t’u shprehur. E nëse do themi se shkolla s’paskësh qenë për ta apo ata për shkollë, atëherë a nuk i bie që këta kanë të drejtë në gjykimin e tyre, që niveli i tyre gjuhësor është në fakt dëshmia më e mirë se dikush u ka rënë në qafë duke i detyruar t’i nënshtrohen për vite me radhë këtij burgu dhe zbori si dhe atyre që kanë qenë për shkollë por kanë nxënë shumë më pak se ç’mund të nxinin për shkak se të parët doemos e kanë degraduar sistemin dhe procesin në nivelin e tyre? (Me këtë të fundit nuk dua të them se përndryshe sistemi i sotëm arsimor (parauniversitar) është teorikisht i mirë për njerëzit e prirur për dije, por po argumentoj brenda logjikës së synimeve të tij të deklaruara.)

Fjalën “shkollë” e përdor në një kuptim universal, gati kozmik, kur në fakt bëhet fjalë për paradigmën arsimore moderne, e cila s’ka asgjë universale dhe aq më pak kozmike, përveç diabolikes në të. Arsimi modern masiv dhe i detyruar nuk është detyrimisht, dhe as realisht, sinonim i dijes apo i mësimit. Mund të arsyetoj gjatë e hollësisht për këtë, por për shkurt guxoj të them se kushdo që ka përsiatur ndonjëherë seriozisht për dijen dhe njeriun e ka shumë të qartë se dija s’mund të jetë as masive dhe as e detyruar dhe se çfarëdo që bart këto dy tipare në emër të saj s’mund të jetë veçse antidije.